جامعه شناسي:
مطالعه علمي زندگي گروهي انسان ها و علل، نتايج و آثار رفتارهاي اجتماعي.
بررسي علمي رفتارهاي اجتماعي افراد در جوامع انساني .
مطالعه پديده هاي اجتماعي جوامع انساني .
فرهنگ: تايلر در كتاب جوامع ابتدايي ( 1871 م) فرهنگ را چنين تعريف مي كند:
فرهنگ، مجموعه پيچيده اي است از: معارف، معتقدات، هنرها، صنايع، تكنيك ها، اخلاق، قوانين، سنن و بالاخره تمام »
عادت ها، رفتار و ضوابطي است كه انسان به عنوان عضو يك جامعه آن را از جامعه خود فرا مي گيرد و در قبال آن
جامعه تعهداتي به عهده دارد.
جامعه شناسي فرهنگي: علمي كه به مطالعه فرهنگ حاكم بر جوامع و مطالعه علمي زندگي گروهي انسان ها و
به عنوان ويژگي و مشخصة انسان در مقابل ساير موجودات « فرهنگ » علل، نتايج و آثار رفتارخاي اجتماعي، با تأكيد بر
مي پردازد. در اين علم با نگرشي جامعه شناسانه، شيوة زندگي در جوامع مختلف دنيار مورد بررسي قرار مي گيرد.
در اين قسمت به بعضي از مفاهيمي كه در جامعه شناسي فرهنگي مورد استفاده قرار مي گيرند، پرداخته مي شود .
مورد « جامعه شناسي فرهنگي » سپس پديده هاي اجتماعي با محوريت پديده ها و مسائل اجتماعي ايران از زاويه
مطالعه قرار خواهند گرفت.
فرهنگ آرماني و فرهنگ موجود: فرهنگ آرماني عبارت است از الگوهاي رفتاري آشكار و رسماً تأييد شده جامعه،
در حالي كه فرهنگ موجود يا فرهنگ واقعي، آن چيزي است كه عملاً بر جامعه حاكم است.
خرده فرهنگ: شبكه اي از الگوهاي رفتاري كه به رغم برخي وجوه تمايز و داشتن ويژگي هاي خاص گروه سني،
جنسي، طبقه اي، شغلي و ... مربوط به خود، در كليت خود، مشابه با فرهنگ غالب است.
ضد فرهنگ: به گروه هايي اطلاق مي شود كه با هنجارها، ارزش ها و موازين فرهنگ غالب در تضاد و جدال است و آن
را به شدت طرد مي كند.
قوم مداري: قوم مداري يا قوم مركزي، گرايشي است كه بر حسب آن، افراد جامعه، فرهنگ خود را برتر از ساير
فرهنگ ها دانسته و در بررسي و قضاوت روي فرهنگ هاي ديگر، فرهنگ خود را ترازو و معيار سنجش قرار مي دهند.
مزايا و معايب قوم مداري:
مزايا: احساس مشروعيت گروه، وفاداري، ميهن دوستي، احساس مليت، حفظ وضع
۳
معايب: مانع نوآوري هاي احتمالاً سودمند، بدگماني به ساير فرهنگ ه ا و عدم استقبال از دانش وتجربيات ساير
فرهنگ ها و جوامع و طرد غير ضروري و بيهودة دانش و فرهنگ ديگر جوامع.
نسبيت فرهنگي: نسبيت فرهنگي به اين معناست كه نبايد در بررسي و قضاوت ساير فرهنگ ها، فرهنگ جامعه خود
را معيار داوري قرار دهيم زيرا ارزش هر رسم، آيين و رفتار، بسته به سهم و كاربردي است كه در جامعه خود دارد .
بنابراين، بايد داوري دربارة معني و ارزش هر عنصر فرهنگي را در مجموعه آن فرهنگ و ارتباط آن عنصر فرهنگي با
ساير عناصر فرهنگي آن جامعه انجام داد.
ضربه فرهنگي : هنگامي كه فرد در محيطي زندگي مي كند كه باورها، ارزش ها و اعتقادات او وجه مشترك چنداني با
فرهنگ آن محيط ندارد و به طور مداوم تحت تأثير آن فرهنگ قرار دارد، دچار ضربه فرهنگي مي شود.
دگرگوني و تحول فرهنگي: يكي از ويژگي هاي مهم فرهنگ، دگرگوني و تحول آن است. گرچه تحول و دگرگوني
فرهنگ آن چنان به صورت كند و آرام انجام مي گيرد كه در كوتاه مدت، فرهنگ، ثابت به نظر مي رسد، ولي درتمام
فرهنگ شاهد تغيير و دگرگوني در دراز مدت هستيم. البته اكنون، تكنولوژي، فرايند تحول و دگرگوني را سرعت
بخشيده كه مي توان تحول فرهنگي را در كوتاه مدت هم شاهد بود. معمولاً دگرگوني فرهنگي زماني رخ مي دهد كه
عناصر جديد و مجموعه هايي نو در فرهنگ ظاهر مي شود و بدين طريق، محتو و ساخت فرهنگ را عوض مي كند .
مقاومت در برابر دگرگوني فرهنگي، هنگامي بيشتر آشكار مي شود كه اين دگرگوني ها با انحراف شديد از ارزش هاي
سنتي و رسوم همراه باشد.
تأخر يا واپسماندگي فرهنگي: هر فرهنگ به دو بخش عناصر مادي و غير مادي تقسيم مي شود. با توجه به تغييرات
تكنولوژيكي و اختراعات و ابداعات، انتقال محصولات مادي فرهنگ سريع تر و آسان تر از فرهنگ مرتبط با آن
محصولات مادي انجام مي گيرد. تأخر فرهنگي، زماني رخ مي دهد كه يك عنصر مادي فرهنگ وار و جامعه اي مي شود
ولي فرهنگ متناسب با آن وارد نمي شود و يا فرهنگ متناسب با آن با تأخير وارد جامعه مي شود و در اين وضعيت،
عناصر غير مادي فرهنگ سعي دارند وضعيت خود را در ميان دگرگوني هاي عناصر مادي فرهنگ حفظ كنند.
فرهنگ پذيري: فرهنگ پذيري، فرايندي است كه در طي آن يك يا چند عنصر فرهنگي از ديگر فرهنگ ها گرفته
مي شود. فرايند فرهنگ پذيري مي تواند از طريق تعامل، ارتباط، مهاجرت و يا تهاجم فرهنگي صورت گيرد . البته باد
توجه داشت كه دگرگوني فرهنگي و فرهنگ پذيري با توجه به ويژگي هاي فرهنگ و ميزان قوم مداري آن ، در
فرهنگ هاي مختلف، متفاوت است و مي تواند در بعضي از فرهن" ها، عميق تر و گسترده تر نسبت به ديگر فرهنگ ه ا
باشد.

سلام باآرزوی موفقیت روزافزون برای شما دانشجوی کوشا وگرامی