صف و ستاد:
دلیل ایجاد واحد های ستادی: توسعه یافتن سازمان و مطرح شدن نیاز به بخش های پشتیبانی،افزایش پیچیدگی در فراگیردها،جریان کارها ،روش ها و عناصر سازمانی،سازمان را ملزم به استفاده از واحد های ستادی میکند.مزایای استفاده از واحد های تخصصی به صورت ستادی: صرفه جویی ناشی از تمرکز فعالیت های خدماتی در واحد های تخصصی ویژه و ارتقاء سطح مهارت کارکنان متخصص برای ارائه خدمات تخصصی مورد نظر.معایب: دست یافتن به کارائی به قیمت از دست دادن اقتدار منطقی مورد نیاز در واحدهای صفی و ایجاد امکان سوء استفاده از قدرت در واحد های ستادی و افزایش بروز اختلال در روند ارائه خدمات ستادی به واحد های صفی.
انواع واحد های تخصصی :
1-ستاد شخصی: واحد یا فردی که بطور اختصاصی ،در خدمت یک مدیر است.
2-ستاد تخصصی: واحدی که برای انجام وظایف ویژه ای فعالیت می کند.
3-ستاد عمومی:کهبرای پشتیبانی از مدیریت عالی سازمان به انجام وظیفه می پردازد و مثل سایر واحد های پشتیباین به محدود به انجام وظایف یک اداره خاص نمی شود.
الف) ستاد عمومی شخصی:شخص یا واحدی است که به رئیس سازمان کمک می کند و مثل چشم و کوش در خدمت اوست.
ب)ستاد عمومی تخصصی:واحدی برای انجام وظایفی مثل بازاریابی، روابط کار،طراحی و مهندسی و ... با توجه به اهداف و منابع کلی سازمان به انجام وظایف می پردازد.
سازماندهی به طور کلی بر اساس دو مبناست : 1-بر مبنای هدف: افزایش هماهنگی و رسیدن به هدف در یک مقطع زمانی معین 2-بر مبنای فراگرد: افزایش کارایی و کاهش هزینه.
مناسب ترین نوع سازماندهی: که برای محیط های متحول و پیچیده مناسب است و هم سازماندهی بر اساس هدف و هم فراگرد است،که به آن ساخت خزانه ای گویند.
تعیین استاندارد: در دو بعد مطرح می شود1 در بعد اول: وجود شرح شغل ها ،شرایط اجرای شغل،عناوین رسمی و سیستم پاداش و ... بررسی می شود.2 در بعد دوم:وجود رویه ی استاندارد برای تصمیم گیری مطرح می شود.
تقسیم کار عمودی: در یک سازمان دارای سلسله مراتب،موارد زیادی اهمیت دارد.1-تعداد سطوح سازمانی(تخت،متوسط،بلند)2-حیطه نظارت و به تعداد کارکنان که مستقیما به یک مدیر گزارش می دهند،دلالت دارد3-درجه تمرکز
رابطه درجه تمرکز و ارتفاع ساخت سازمانی با حیطه نظارت : میان ارتفا ساخت سازمانی و توسعه حیطه نظارت،رابطه ای معکوس است .هرچه حیطه نظارت محدود تر ،ارتفاع ساخت بیشتر و تصمیم گیری متمرکز تر است. با افزایش توانایی مدیران،ارتفاع ساخت سازمانی کم می شود. اگر مدیران تصور کنند که کارکنان«افرادی ناتوان ،تنبل و غیر قابل اعتمادند»ارتفاع ساخت سازمانی افزایش می یابد. در صورتیکه مدیران در صدد کسب قدرت و متمرکز ساختن آن در دست خود باشند ،ارتفاع ساخت سازمانی افزایش می یابد.
نکته!1-کوتاه ساختن خط فرمان:سازمان ها با حذف سطوح مدیریتی غیر ضروری در برابر تهدیدات محیطی مقاومترند.2-کاهش وحدت فرماندهی:سازمان ها با استفاده از تیم های ترکیبی و گروه های ضربت،ساختار های افقی تر به کار گرفته می شوند و سازمان ها با خواسته های مشتریان بیشتر آشنا می شوند ،در نیجه با عث شده که تحت سرپرستی بیش از یک مدیر قرار گیرند3- افزایش تفویض اختیار:باعث توانمند سازی و در نتیجه تصمیمات بهتر (با استفاده از راهکار ها و طرق بیشتر )4-در عین حال که توانمند سازی و عوامل مربوط به آن، به افزایش عدم تمرکز در سازمان ها می انجامد،پیشرفت در فن آوری و اطلاعات و سیستم هتای مدیریت امکان حفظ کنترل متمرکز را افزایش می دهد.5- در شیوه جدید سازماندهی برای افزایش کارایی،واحدهای ستادی و نیرو های کمتری استخدام می شوند.