اگر کسی از مال دیگری منتفع شود و عین مال باقی باشد و برای مدتی که منتفع شده بین طرفین مال الاجاره ای معین نشده باشد آنچه که بابت اجرت منافع استیفا شده باید به صاحب مال مزبور بدهد : اجرت المثل نامیده می شود خواه استیفای مزبور با اذن مالک باشد خواه بدون اذن مالک باشد در این صورت اجرت المثل جنبه ی خسارت را هم دارد. اجرت ذکر شده در عقد را هم اجرت المسمی گویند.

در واقع تعریف اجرت المثل این است که در هر قراردادی اگر شخصی از مال دیگری که قابل از بین رفتن نباشد مثل مال غیر منقول که در آن شخص مورد نظر در ملک مستقر بوده و از منافع آن بهره مند گردد واستفاده کند برای آن مدت مبلغی بعنوان اجرت المثل تعیین میگردد. و اجرت المسمی در مقابل اجرت المثل قرار دارد و در آن برای همان مال غیر منقول در ازاء مدت مبلغ تعیین میگردد.در اجرت المثل مبلغ تعیین نمیشود مثال در قرارداد اجاره ملک تا زمانی که شخص طبق مدت در ملک سکونت داشته ومبلغی پرداخت میکند این اجرت المسمی نامیده میشود ولی زمانی که از مدت اجاره گذشت و برای روزهای بعد یا ماه های بعد که سکونت داشته باشد وتخلیه نکند اجرت المثل تعیین میشود که به ملک یا مال تعلق میگیرد.

در زمانی که عقد بین طرفین وجود دارد و مقدار اجرت بصورت معین در آن مشخص شده باشد آن را اجرت المسمی گویند.ولی در زمانی که فقط توافق بین طرفین وجود دارد و عقدی جاری نمیباشد،اجرت توسط کارشناس تعیین میگردد و به آن اجرت المثل گویند مانند استیفاء از مال غیر مواد 336 و 337 قانون مدنی.

اجرت المثل:وقتی میباشد که قرارداد نداریم یا اگر داشته باشیم میزان اجرت در ان تعیین نشده است و مستقیما به اموال غیر منقول بر میگردد.

اجرت المسمی:وقتی میباشد که قرارداد داریم و میزان اجرت در ان تعیین شده است ومربوط به اموال منقول است.

اجرت المثل در واقع جایی که بین طرفینقرارداد نیست یا اگر قراردادهم باشد اجرت تعیین نشده است.اما در اجرت المسمی قرار داد وجود دارد و اجرت معلوم است