آنچه که از آن بهره ای عاید نشود، چنانکه زمین یا ملک مسلوب المنفعة (فرهنگ دهخدا)
ملکی که از آن بهره برداری نشود،بایر (فرهنگ عمید)

یعنی آنچه قابلیت انتفاع خود را از دست می دهد یا قابلیت انتفاع را از ان میگیرند
مانند اراضی بایر یا مسلوب المنفعه

اراضی مسلوب المنفعه:
مقصود اراضی است که بنا به دلایل گوناگون از قبیل خشکیدگی قنات وغیره از انتفاع کشاورزی افتاده است.این اصطلاح در ماده 40 آیین نامه اصلاحات ارضی مصوب 3/5/1343 بکار رفته و برای مالکین اینگونه اراضی مهلت 5 ساله ای جهت عمران مجدد آنها در نظر گرفته و عنوان نموده است درصورت عدم عمران اراضی ملک از ید مالکین خارج و بلاعوض در اختیار دولت قرار گرفته و مشمول عمران اراضی بایر خواهد شد.
ماده 3 قانون راجع به الحاق 8 ماده به آیین نامه مذکور مصوب 22/3/1346 کمیسیون خاص مشترک مجلسین ، مفاد همین ماده را در خصوص اراضی بایر تکرار نموده سپس بر اساس قانون مهلت های مقرر در مواد یاد شده تا پایان شهریور 1354 تمدید گردیده است.


مسلوب المنفعه نمودن چاههای غیر مجاز
بنا به حكم مقرر در ماده 45 قانون توزيع عادلانه آب مصوب 16/12/1361حفر چاه يا قنات يا بهره‌برداري از منابع آب بدون رعايت مقررات قانوني مزبور ممنوع است و مرتكب علاوه بر اعاده وضع سابق و جبران خسارات واردشده به مجازات مقرر در آن ماده نيز محكوم مي‌گردد

مسلوب المنفعه

مسلوب المنفعة یعنی آنچه که از آن بهره ای عاید نشود، مانند زمین با ملک مسلوب المنفعه که قابلیت استفاده از ان سلب و با عواید آن به اندازه ای نقصان یابد که درنظر عرف درحکم مسلوب المنفعه باشد. مثلا اگر زمینی که برای کشاورزی وزراعت درنظر گرفته شود ولی به دلیل بی آبی مفرط و سایر دلایل خشک ومفرط تشخیص داده شود درحکم مسلوب المنفعه میباشد
مثال دیگر از مسلوب المنفعه شامل قنات هایی است که «فاقد آب مناسب›› بوده و قابلیت بهره برداری ندارند که به آن قنات بایر می گوییم یا قناتی که چهار سال بایر بوده و به علت نقصان ناشی از آب عملاً مسلوب المنفعه تشخیص داده شود و چنانچه مالک یا مالکین آن با اعلام کتبی وزارت نیرودر مدتی که از یکسال تجاوز نکند نسبت به دایر کردن قنات اقدام نکنند متروک تشخیص و مجاناً جزء منابع ملی یا انفال محسوب می شود .

در لغتنامه ی دهخدا مسلوب به معنای ربوده یا ربوده شده یا سلب شده آمده است . مسلوب المنفعه یعنی آنچه که از آن بهره ای عاید نشود. چنانکه زمین یا ملک مسلوب المنفعه. به عنوان مثال شخصی یا اشخاصی در زمین یا زمینهای زراعی یک یا چند چاه عمیق بطور غیرقانونی حفر کرده اند از آنجا که این کار بر خلاف قانون است و باعث تضییع حق بیت المال می شود و آبهای زیرزمینی که متعلق به تمام مردم است فقط در اختیار عده ای خاص قرار می گیرد بنابراین توسط حکم قضایی آن چاه یا چاهها توسط مجریان قانونی پر می شود که به آن مسلوب المنفعه کردن آن چاهها گویند که هرگونه بهره برداری از آنهارا از اشخاص سلب می نماید.








ا

معنی لغتی:

مسلوب:سلب شده

مسلوب المنفعه:آنچه که از آن بهره ای عاید نشود، چنانکه زمین یا ملک مسلوب المنفعة.

منبع: لغت نامه دهخدا

با ذکر چند مثال این واژه را بیشتر درک میکنیم:

اراضی است که بیش از ده سال بدون عذر موجه بدون کشت مانده یا بماند این گونه اراضی مسلوب المنفعه نیز نامیده شده اند .

و یا شخصی ملکی را به شخص دیگری اجاره میدهد به مدت یکسال تا پایان اجاره صاحب ملک هیچ گونه استفاده ای نمی تواند بکند یعنی هرگونه منفعتی را از خودش سلب کرده است.

و مثال دیگری که می توان زد شخصی در زمین خود چاه آبی بدون پروانه زده است دولت پس از اطلاع آن چاه را پر کرده و مسلوب المنفعه می شود.

منبع: http://argtehran.blogfa.com/9008.aspx و دانشجویان دکترای حقوق

رضا صابر دانشجوی ترم دو حقوق ثبتی درس مدنی 2 استاد کاظم زاده دانشگاه علمی کاربردی فرهنگ و هنر 13