تعريف ارتباط:
ارتباط در معني لغوي به معني پيوند دادن – ربط دادن پيوستگي و بستگي آمده است . ميان ارتباط فردي و ارتباط جمعي تفاوت است.
ارتباط در معني فرد بيانگر فرايندي است كه دران پيام از فرستنده به گيرنده منتقل مي شود ولي در معني جمع آن ارتباطات مطالعه ابزارها و لوازم فني اين پديده است.
ارسطو در تعريف ارتباط معتقد است كه تلاشهايي كه ما انجام مي دهيم تا ابزارهايي را بدست آوريم و از طريق آنها بتوانيم ديگران را ترغيب و اقناع نماييم .
شرام – دريك فرآيند ارتباطي ما مي خواهيم با ديگران از طريق پيام دريك مورد اشتراك معني ايجاد كنيم.
شانون: ارتباط عبارت است از تمامي روشهايي كه ازطريق آن ممكن است ذهني بر ذهن ديگر تاثير گذارد (نوشتن 0 موسيقي – صحبت كردن – تصوير و ...)
بطور كلي ارتباط نشانگر فرآيندي است كه دران اطلاعات ، عقايد و افكارهم از طريق تماس مستقيم و هم از طريق مجراهاي مختلف صورت مي گيرد به عبارت ساده تر اطلاعات از طريق ارتباط انتقال مي يابد و ارتباط داراي ويژگيهايي چون رمز ، تعاملي بودن ، برگشت ناپذير بودن، پويا بودن و پيوسته مي باشد.
مفهوم اطلاع:
اگرچه اطلاع نوعي ارتباط است ولي از نظر معنا با ارتباط تفاوت دارد هرنوع اطلاع رساني نوعي ارتباط است ولي هر ارتباطي اطلاع نيست. اطلاع ارتباطي است كه دران درباره يك واقعيت يك رويداد جديد ، يك پديده يا حادثه نو صحبت مي شود.
فرآيند ارتباطي: مفهوم فرآيند در علوم مختلف معاني مختلف دارد ولي دريك نظام اجتماعي درهر فرآيندي ميان پديده ها نوعي ارتباط و پيوستگي مستمر وجود دارد در هر ارتباط ساده اي عناصر زير وجود دارد.
1-فرستنده پيام يا مبدا كه مي تواند شخص ، نوشته ، تصوير و يا حركات يك فرد باشد.
2-پيام: كه ممكن است در قالب نوشتار مثل كتاب و روزنامه باشد.
3-گيرنده يا مقصد: ممكن است شنونده ، بيننده و خواننده باشد.
بنابراين مي توان چنين گفت كه اين عناصر ارتباطي مي تواند بريكديگر تاثير گذارده و تاثير پذيرند. اين تاثير و تاثر متقابل بين عناصر ارتباطي را فرآيند ارتباطي گويند.
عناصر ارتباطي
ممكن است در يك ارتباط عناصرمختلفي وجود داشته باشد ولي بطور كلي مي توان اين عناصر را براي يك ارتباط مطرح كرد:
1-برقراركننده پيام (فرستنده) 2-پيام 3- كانال پيام 4-گيرنده پيام 5- بازخورد
انواع ارتباط:
1-ارتباط رودر رو: ارتباطي است كه درآن پيام بصورت مستقيم و رودررو از فرستنده پيام به گيرنده پيام منتقل مي شود داراي ويژگيهاي زير است:
1-بازخورد آن سريع است 2-فرصت جابجايي پيام بين گيرنده و فرستنده وجود دارد.
3-فرصت اصلاح پيام وجود دارد - چون بازخورد آن آني دريافت مي شود.
4-ارتباط چهره به چهره عميق است – روابط صميمي است.
5-آثار پيام را مي توان ديد و از علائم غيركلامي نيز درآن استفاده مي كنيم.
2-ارتباط جمعي:
ارتباطي است كه درآن پيام به افراد زياد با سرعت و با وسعت انتشار بالا از طريق وسايلي چون تلويزيون ، راديو و غيره منتقل مي شود . ژان استول در تعريف ارتباط جمعي ميگويد: ارتباط جمعي ارتباطي است كه درآن انديشه ها درآن واحد به تعداد زيادي از افراد انساني منتقل مي شود . بنابراين ارتباط جمعي ارتباطي است كه طي آن پيام از طريق وسايل ارتباطي ... به مخاطبان منتقل مي شود و داراي ويژگيهاي زير است.
1-سرعت انتقال پيام 2- تكثير و توزيع آسان پيام 3-تركيب متنوع گيرندگان پيام
4-مداومت در انتشار 5- وسعت انتشار 6-هزينه كمتر
كاركرد وسايل ارتباط جمعي
نقشي كه هركس به عهده مي گيرد تا نياز را درجامعه برآورد را كاركرد گويند.
بطوركلي درجامعه نيازهاي متعددي وجود دارد برهمين اساس وسايل ارتباط جمعي نيز وظايف متعددي به شرح زبر خواهند داشت.
1-وظيفه اطلاع رساني يا خبررساني: رسانه ها اخبار و اطلاعات را به مردم مي رسانند و به مردم اين امكان را مي دهند كه درمقابل وقايع عكس العمل مناسب نشان دهند.
2-آموزش: رسانه ها نقش مهمي در آموزش افراد دارند در كشورهاي جهان سوم برنقش اين وسايل درتوسعه اجتماعي فرهنگي و غيره تاكيد مي شود چون محدوديت هاي سني،‌مكاني را از بين مي برد كم هزينه بوده و درهرلحظه از زمان مي توان از آن استفاده كرد.
3-وظايف رهبري: اين رسانه ها با ايجاد انسجام اجتماعي و شكل دهي افكارعمومي موجب جامعه مردم سالار مي شوند .
4-اوقات فراغت: سرگرمي و تفريح ازجمله اموري هستند كه رسانه هاي جمعي در پركردن اين اوقات از طريق تهيه برنامه هاي متعدد نقش ايفاء مي كنند.
5-ايجاد همبستگي اجتماعي