• تعریف مخاطب
مخاطب کسی است که داوطلبانه به محتوا یا رسانه معینی روی می آورد . افراد ممکن است صرفاً به دلیل اینکه به پیام خاصی توجه می کنند خود را مخاطب بدانند .

•شناخت مخاطب
باید توجه داشت که ‌ارتباط مؤثر زمانی برقرار می شود که پیام فرستنده ، متناسب با ویژگی های مخاطب طراحی شود . بر این اساس ، برنامه ریزان ارتباطی ـ روابط عمومی ـ باید دسته بندی درستی از مخاطبان داشته باشند ، ویژگی های آنان را بدانند و در زمان و مکان مناسب ، پیام متناسب را برای او ارسال نمایند.

• در حال حاضر رسانه ها از جمله کتاب ، سی دی ، رادیو ، تلویزیون ، اینترنت ، نوار صوتی ، روزنامه ، اس ام اس ، ام ام اس و ........ مخاطب خاص خود را دارند .

• در جامعه امروز ، پیدا کردن گروه های مخاطب هر رسانه یا پدیده تبلیغاتی کار دشواری نیست اما مهم شناخت ویژگی های مخاطبان تبلیغات است که گرایش ها و تمایلات ، خواست ها و انتظارات آنان را بدانیم .

• اگر ما گروه مخاطبان روابط عمومی و تبلیغات خود را به خوبی بشناسیم ، دسته بندی کنیم و ویژگی های عمومی و هویتی آنان را بدانیم آنگاه می توانیم تصمیم بگیریم که تبلیغات خود را چگونه و با چه محتوایی انجام دهیم . پیام های ما چه باشد تا بتواند روی جامعه مخاطبان اثر مطلوب بگذارد . ( تبلیغات روی فطرت انسان ها استوار است . )

• لذا قبل از هر کار تبلیغی به نکات زیر توجه کنید .

•1 – مخاطبان شما چه کسانی هستند ؟

•2 – چه انتظاری دارند ، چه می خواهند یا نیاز دارند؟

•3 – مناسب ترین نوع تبلیغ برای آنان چیست ؟

مدل سازی از رفتار مخاطب:
در مخاطب شناسی ابتدا از شناخت عمومی ( اطلاعات عمومی مخاطب نظیر جنسیت ، سن ، تحصیل ، محل تولد ، گرایش ) مخاطب آغاز می کنیم سپس به مخاطب پژوهی ( شامل شناخت درونی و ذاتی فرد ) می رسیم و با دسته بندی مخاطبان به مخاطبان خاص موضوع تبلیغاتی می رسیم و نهایتا تلاش خواهیم کرد از رفتار مخاطب نسبت به اطلاعات و تبلیغات مختلف مدل سازی نماییم و با مدل کردن رفتار مخاطب نسبت به اطلاعات و نوع تبلیغات به اهداف مورد نظر خود دست می یابیم . ( آمریکا معتقد است ایرانی ها در قبال تهدید نظامی متحد می شوند )

فرآیند مخاطب پژوهی در تبلیغات:

ضرورت مخاطب پژوهی

1- نقش مهم مخاطب درتعيين برنامه هاي ارتباطي

2- پايه گذاري فلسفه روابط عمومي بر پايه مردم

3- استفاده از نتايج مخاطب پژوهي در سياستگذاري هاي ارتباطي

4- كمك به طراحي برنامه هاي ويژه براي مخاطبان مطلوب

5- نقش مخاطب در بهبود و توليد مجدد پيام هاي ارتباطي

6- نقش مخاطب در دو سويه كردن جريان ارتباط

7- نقش مخاطب در تعادل بخشيدن و همسنگ كردن سهم و قدرت طرفين ارتباط