آب انبارها معمولا در مركز محله‌ هاي شهر واقع شده و از چهار عنصر اساسي تشكيل شده اند:
1- خزينه- به شكل استوانه (محل ذخيره آب) كه در دل زمين ايجاد شده ، آب قنات بر آن مسلط است. در عين حال ، زمين براي حفظ دماي آب نيز بوده است.
2-گنبد- پوششي به شكل نيمكره بر روي خزينه به منظور حفاظت آب از آلودگيهاي محيطي و خنك نگهداشتن آن.
3-پاشير- راهرويي پلكاني جهت برداشتن آب از خزينه
4-بادگير- وسيله‌اي براي هدايت جريان هوا به درون آب انبار براي جلوگيري از فساد آب است
تعداد بادگيرها از يك تا شش با توجه به شرايط كار متفاوت است. يكي از عمده ترين مصالح در ساختمان آب انبار ديمه (deimah) است ، كه از آهك و خاكستر و ماسه بادي تشكيل شده است. اين ملات ضمن آب بندي بنا ، از فساد آب نيز جلوگيري مي كند.
بيشتر آب انبارها داراي يك ورودي و پاشير هستند. اما برخي از آنها به لحاظ موقعيت شهرسازي و نحوه استقرار در بافت شهري ، داراي دو يا سه ورودي مي‌باشند.
در منطقه ميبد ،هم در نواحي مسكوني و هم در كشتزارها و نواحي بياباني ،آب انبارها از عناصر شاخص هر محل هستند وبا توجه به نقش مهمي كه در زندگي روزمره مردم داشته اند،از اعتبار و موقعيتي ويژه برخوردار بوده اند.
آب انبارها از لحاظ شكل ساختمان و نحوه بهره برداري دو گونه اند:
الف) آب انبار دستي يا آب انبار "رو" :شامل يك مخزن سرپوشيده و يك راهرو پلكاني كه دسترسي به آب مستقيما از همين راهرو بوده است.
ب) آب انبار شيري -شامل يك مخزن سرپوشيده و معمولا بادگيردار و يك راهرو پلكاني كه در انتهاي آن به توسط شير به آب مخزن دسترسي دارند.
آب انبارها را اصولا براي نگهداري و بهره برداري آب آشاميدني ميساخته اند،اما مواردي نيز بوده است كه ازآب آنها براي استفاده هاي ديگر نيز سود ميجسته اند. مثلا در محلاتي كه آب قنات بطور متناوب و چندروز يكبار جريان داشته است ،براي رفع نيازمنديهاي روزمره معمولا در مركز محلات و دركنار مساجد ،مخزني براي ذخيره آب به نام "انبار" يا "انبارك" وجود داشته است. اين آب انبارها هر چندروز يكبار پر ميشده اند،اما آب انبارهاي آب آشاميدني را قاعدتا هرسال يكبار پرآب ميكرده اند
درنواحي مختلف ميبد با توجه به موقعيت و جمعيت آبادي و مخصوصا دسترسي يا عدم دسترسي به آب شيرين ،تعداد ونوع آب انبارها متفاوت است.به عنوان مثال در محوطه حصاربست قديم يا شارستان با توجه به موقعيت مناسب و دسترسي به جريان آب چندرشته قنات و عدم تراكم جمعيت ،بيش از 4 آب انبار نساخته اند،اما در فيروزآباد و مهرجرد با توجه به جمعيت و مشكلات دسترسي به آب آشاميدني جاري ،هريك بيش از 15 آب انبار ساخته اند. در بفروئيه به علت تراكم جمعيت و شوري آب قنات ،بيش از60 آب انبار بنا شده و تعداد آب انبارهاي شورك به همين دليل بيش از 15 دستگاه بوده است.
آب انبارهاي مراكز مسكوني اصولا در مركز محلات و در نقطه مناسبي از گذرهاي اصلي ودر كنار مساجد يا در ميدانها ميساخته اند،ولي آب انبارهاي خارج از مراكز مسكوني را معمولا در كنار راهها و به فاصله هاي معيني براي استفاده رهگذران و يا كاركنان كشتزارها ميساخته اند.
در محوطه هاي آب انبارهاي نوع دوم ،معمولا "ساباط" يافضاهاي سايه دار ومناسبي براي استراحت ونماز وتوقفهاي كوتاه مدت رهگذران ميساخته اند. درميبد، مجموع آب انبارهايي كه از ديرباز ساخته اند،بيش از 170 دستگاه است.

منبع:
سيماي باستاني شهر ميبد -سيدعبدالعظيم پويا- صص150-148
يزد،نگين كوير،مجموعه اطلاعات و راهنماي سياحتي- استانداري يزد- صص131-129