خوش آمديد,
مهمان
|
|
«غسانيان» از مهاجران جنوبي بودهاند که پس از کوچيدن از جنوب مدتي در تهامه بر کنار چشمه يا چاه آبي به نام «غسان» اقامت کردهاند و اين نسبت را از نام آن آب گرفتهاند. «غسانیان» بعد از شکستن سد «مارب» از «یمن» به سمت «شام» کوچ کردند و با غلبه بر سایر قبایل عرب بر شام مسلط شدند.[1] در ابتدا پایتخت معینی نداشتند، گاه جابیه (جولان) و گاه جلق (جلولا) را پایتخت خود قرار میدادند.[2] تا اینکه از سوی رومیان، حاکمان شام گردیدند.[3] به نظر مورخین عرب، اولین حاکم غسانی "جفنه بن عمرو مزیقیاء" بود؛[4] لذا غسانیان به «آل جفنه» نیز نامیده میشوند. اولین امیرشان که اخبارش بدست ما رسیده و از لحاظ تاریخی قابل اعتماد است، "جبله" است که در سال 497 م به فلسطین حمله برد.[5] پسرش "حارث" نیز نقش مهمی در جنگهای ایران و اعراب عراق داشت[6] او ملقب به «فیلارک» و «پاتریک» از سوی رومیان شد که پس از عنوان باسلیوس(ملک) مهمترین لقب دولت بیزانس بشمار میآمد او با "منذر بن ماء السماء"، حاکم حیره، درگیریهای فرسایندهای داشت. روزگار او درخشانترین ایام غسانیان است.[7] اوسرزمین غسان را از «پترا» تا «رصافه» در شمال «تدمر» گسترش داد.[8]
در قرن چهارم میلادی غساسنه به تدریج مسیحی شدند. حارث طی دیداری از بیزانس موفق شد، "ژوستینیان" امپراطور بیزانس را متقاعد کند که "یعقوب برادایس" (برادعی) را اسقف کلیسای مونوفیزیتی سوریه کند. یعقوب عقیده خود را که بر خلاف مذهب رسمی دولت بیزانس بود را، در بین غسلانیان و شامیان ترویج داد.[9] منذر پسر حارث نیز راه پدر را ادامه داد و با با مناذره به جنگ برخاست. مهمترین این جنگها نبرد «عین اباغ» بود که به پیروزیاش انجامید؛[10] اما بین او و دولت بیزانس در ظاهر بخاطر عقیده مذهبی مونوفیزیتیاش اختلاف افتاد. رومیان موقتا از منذر روی برگردانده، او را از کمکهایی که برایش ارسال میکردند، محروم کردند؛[11] اما بعد دوباره، چهرهای دوستانه گرفته، در سال 580 م، از او و پسرش در قسطنطنیه استقبال با شکوهی بعمل آوردند. با تصرف «حیره» در این سال، هراس رومیان از طغیان منذر شدت گرفت؛ از این رو، زمانیکه منذر برای افتتاح کلیسایی در حوران، مابین دمشق و تدمر، رفته بود، دستگیر و تبعیدش کردند تا اینکه در سال 584 م. درگذشت.[12] بعد از منذر قلمرو غسانیان از هم پاشید و وارثان حکومت هر یک بر قسمتی از این سرزمین حکم راندند.[13] سلطه خسرو پرویز بر بیتالمقدس و دمشق در سال 614م. نیز ضربه کاری دیگری بر پیکره این دولت وارد آورد.[14] مورخان عرب آخرین شاه غسانی را «جبله ایهم» معرفی کردهاند که در ایام خلافت عمر مسلمان شد؛ اما طولی نکشید که مرتد شد و فرار کرد.[15] |
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
|