جمعه, 28 ارديبهشت 1403

 



موضوع: غسانیان

غسانیان 9 سال 5 ماه ago #105800

«غسانيان» از مهاجران جنوبي بوده­اند که پس از کوچيدن از جنوب مدتي در تهامه بر کنار چشمه يا چاه آبي به نام «غسان» اقامت کرده­اند و اين نسبت را از نام آن آب گرفته­اند. «غسانیان» بعد از شکستن سد «مارب» از «یمن» به سمت «شام» کوچ کردند و با غلبه بر سایر قبایل عرب بر شام مسلط شدند.[1] در ابتدا پایتخت معینی نداشتند، گاه جابیه (جولان) و گاه جلق (جلولا) را پایتخت خود قرار می­دادند.[2] تا اینکه از سوی رومیان، حاکمان شام گردیدند.[3] به نظر مورخین عرب، اولین حاکم غسانی "جفنه بن عمرو مزیقیاء" بود؛[4] لذا غسانیان به «آل جفنه» نیز نامیده می­شوند. اولین امیرشان که اخبارش بدست ما رسیده و از لحاظ تاریخی قابل اعتماد است، "جبله" است که در سال 497 م به فلسطین حمله برد.[5] پسرش "حارث" نیز نقش مهمی در جنگ­های ایران و اعراب عراق داشت[6] او ملقب به «فیلارک» و «پاتریک» از سوی رومیان شد که پس از عنوان باسلیوس(ملک) مهمترین لقب دولت بیزانس بشمار می­آمد او با "منذر بن ماء السماء"، حاکم حیره، درگیری­های فرساینده­ای داشت. روزگار او درخشان­ترین ایام غسانیان است.[7] اوسرزمین غسان را از «پترا» تا «رصافه» در شمال «تدمر» گسترش داد.[8]
در قرن چهارم میلادی غساسنه به تدریج مسیحی شدند. حارث طی دیداری از بیزانس موفق شد، "ژوستینیان" امپراطور بیزانس را متقاعد کند که "یعقوب برادایس" (برادعی) را اسقف کلیسای مونوفیزیتی سوریه کند. یعقوب عقیده خود را که بر خلاف مذهب رسمی دولت بیزانس بود را، در بین غسلانیان و شامیان ترویج داد.[9]
منذر پسر حارث نیز راه پدر را ادامه داد و با با مناذره به جنگ برخاست. مهمترین این جنگها نبرد «عین اباغ» بود که به پیروزی­اش انجامید؛[10] اما بین او و دولت بیزانس در ظاهر بخاطر عقیده مذهبی مونوفیزیتی­اش اختلاف افتاد. رومیان موقتا از منذر روی برگردانده، او را از کمک­هایی که برایش ارسال می­کردند، محروم کردند؛[11] اما بعد دوباره، چهره­ای دوستانه گرفته، در سال 580 م، از او و پسرش در قسطنطنیه استقبال با شکوهی بعمل آوردند. با تصرف «حیره» در این سال، هراس رومیان از طغیان منذر شدت گرفت؛ از این رو، زمانیکه منذر برای افتتاح کلیسایی در حوران، مابین دمشق و تدمر، رفته بود، دستگیر و تبعیدش کردند تا اینکه در سال 584 م. درگذشت.[12]
بعد از منذر قلمرو غسانیان از هم پاشید و وارثان حکومت هر یک بر قسمتی از این سرزمین حکم راندند.[13] سلطه خسرو پرویز بر بیت­المقدس و دمشق در سال 614م. نیز ضربه کاری دیگری بر پیکره این دولت وارد آورد.[14] مورخان عرب آخرین شاه غسانی را «جبله ایهم» معرفی کرده­اند که در ایام خلافت عمر مسلمان شد؛ اما طولی نکشید که مرتد شد و فرار کرد.[15]
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
مدیران انجمن: حسین بهنام