سه شنبه, 01 خرداد 1403

 



موضوع: مالکیت معنوی و رابطه آن با اخلاق

مالکیت معنوی و رابطه آن با اخلاق 10 سال 5 ماه ago #42583

مالکیت معنوی و رابطه آن با اخلاق


  • - مقدمه :

    فهم رابطه اخلاق و مالکیت معنوی (فکری)1، مستلزم شناخت مفاهیم و مبانی هر یک از اخلاق و حقوق می باشد. موضوع محوری هر یک از این مفاهیم، انسان و تنظیم روابط اجتماعی است.

    - مفهوم مالکیت معنوی و نقش اخلاق در حقوق :

    در قانون تعریف دقیقی درباره مالکیت معنوی نشده است . ولی با استدلال از قواعد و مقررات موضوعه در این مورد می توان گفت که مالکیت رابطه ی است بین شخص و مال که موجب آن شخص توانایی و یا استعداد استعمال و تصرف در مال را دارد. لذا توانایی و آزادی شخص در تصرف و استفاده در مال معینی را که به مفهموم حق شناخته می شود، مبنای این رابطه را تشکیل می دهد.
    حق مالکیت فکری ، حقی است که بابد در دسته جدیدی از تقسیمات حق به عنوان حق معنوی بررسی شود. می توان حق معنوی را در موازات حق عینی، رابطه ای بین شخص و آثار قابل ارزش اقتصادی فکر و فعالیت های ذهنی دانست.
    حقوق مالکیت فکری، یکی از نمودارهای برجسته منافع شخصیت فکری در عرصه اقتصادی می باشد. رابطه اخلاق با حقوق مالکیت معنوی (فکری)، فراتر از مفهوم حقوق مالکیت مادی یک رابطه دو چهره متفاوت یک شخصیت انسانیست که متضمن حفظ و حمایت آزادی و ارزشهای انسانی شخص است.

    -مبنای رابطه ی اخلاق و حق مالکیت :

    اخلاق در مفهوم شخصیت و ویژگی های آن، ماهیت حق مالکیت رو تشکیل می دهد. زیرا مالکیت اصولا یک مفهوم اخلاقیست که توانایی انسان برا ایجاد رابطه با خود و محیظ پیرامون خود و تعامل با موضوع آن را می رساند. مالکیت نیز داشتن اختیار، آزادیدر تعامل با اموال اعم از مادی و یا معنوی می باشد. ریشه مفهوم مالکیت مبتنی بر آزادی مطلق و یا مقید انسان در تعامل با اموال است.

    - نقش اخلاق در حقوق مالکیت معنوی :

    موضوع مالکیت معنوی بطور خاص فکر و یا اعتبار شخصی است که منشا یک اثر اجتماعی و یا اعتبار تجاری است که به شکل ارزش اقتصادی قابل تقویم و دادو ستد است. حمایت از حق مالکیت معنوی(فکری) نه تنها جنبه احترام آزادی های فردی و شخصیت انسانی را در پی دارد بلکه از نظر اقتصادی در عرصه رقابتهای تجاری مهمترین عامل انحصاری تولید و پیشرفت فناروی تلقی می شود. از طرفی دیگر تنظیم موضوع مالکیت معنوی(فکری) برای حمایت شخصیت فکری و منافع ناشی از آن موجب استقرار و ثبات آزادی های انسان در بهره برداری از محصول متمایز فکری و معنوی خواهد شد که در نتیجه زمینه مناسبی برای شکوفایی شخصیت فکری انسان و ارتقای سطح تولید علمی خواهد بود.

    - نتیجه:

    مالکیت معنوی (فکری) به عنوان رشته ای نو پا تحولی در مفهوم سنتی رابطه اخلاق و حقوق مالکیت ایجاد نموده است که مستلزم بازشناسی رابطه بین این دو مفهوم را به همراه دارد. موضوع مالکیت معنوی(فکری) در درجه اول حقی است مربوط به شخصیت معنوی و در درجه دوم حقی است که به موجب آن شخص امتیاز خاصی در تصرف واستفاده آثار و منافع اقتصادی ناشی از آن بود است.
    هر تحول بنیادی در عرصه اقتصادی، اجتماعی و یا فرهنگی در حقیقت موجب تغییر در نحوه کاربرد اخلاق اجتماعی و یا مفاهیم آن خواهد بود. که در نتیجه ناهنجاریهای عمیق بین اخلاق و حقوق می گردد.
    رابطه اخلاق و مالکیت معنوی همواره یک رابطه نسبی بوده و هست. بسته به بینش، علم و مدنیت این رابطه مطابقت هنجاری و در ضعف آن رابطه ناهنجاری خواهد داشت.

    - مراجع :

    1. کاتوزیان، ناصر(1382، مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، تهران، چاپ سی و سوم، انتشارات سهامی

    2. ستوده تهرانی، حسن(1379، حقوق تجارت، جلد اول ، چاپ پنجم، تهران، نشر دادگستر

    3. میر حسینی، سید حسن(1379، مقد مه ای بر حقوق مالکیت معنوی، چاپ پنجم، تهران، نشر میزان


    1
    .مالکیت معنوی در تعریف آن همان مالکیت فکری است.
  • آخرين ويرايش: 10 سال 5 ماه ago توسط محسن جعفری یگانه.
    مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
    مدیران انجمن: محسن جعفری یگانه