خوش آمديد,
مهمان
|
|
رابطه مالکیت معنوی و حقوق مصرف کننده با اخلاق
حقوق معنوی چون حق افشای اثر، حق نام و عنوان، حق تمامیت اثر و حق عدول و استرداد اثر، از مهمترین حقوق اخلاقی مالکیت فکری محسوب میشوند و در نظامهای حقوقی (البته با اختلاف در موارد) به رسمیت شناخته شدهاند. دربارة مبانی اعتبار این حقوق وحدت نظر وجود ندارد. مهمترین مبنا که در شکلگیری و توسعه و تعمیق این حقوق تأثیر داشته است، مبنای شخصیت است که کانت ارائه کرده و در آثار هگل یافت میشود و افرادی چون گیرکه مورد تعمیق قرار دادهاند. مبنای مهم دیگر، رجوع با عنوان اخلاقی در نظام حقوقی است؛ به طوری که با تطبیق این عناوین بتوان به پارهای قواعد اخلاقی دست یافت. این مبنا در حقوق آمریکا و انگلیس مورد استناد قرار گرفته است. مبنای سوم که در این مقاله ارائه شده، دستیابی به حقوق اخلاقی از طریق تحلیل موضوع است. در این مبنا موضوع مالکیت فکری که امری صادر شده از پدید آورنده به شمار میآید، مورد اعتبار قرار گرفته و در اعتبار آن به حیثیت صدور و ایجاد توجه شده است. براساس این تحلیل میتوان حق نام و عنوان پدید آورنده را توجیه کرد. زیرا آنچه به عنوان مصداقی از امر اعتباری عرضه میشود، هنگامی نشان دهنده امر اعتبار یافته است که مستند به پدید آورنده باشد. همچنین براساس این تحلیل میتوان حق افشای اثر را نیز توجیه کرد و براساس حق تمامیت اثر، هر گونه تحریف و تغییر را ممنوع دانست، زیرا تحریف و تغییر تصرف در ملک غیرمحسوب میگردد. علاوه بر این، چون امر اعتباری، امر متقوم به غیر است و لحاظ صدور در اعتبار آن مورد توجه بوده، حق نام و عنوان به صورت حق دائمی و غیرقابل سلب قابل توجیه است. مصرفکننده به عنوان فاعل و عامل مصرف، کسی است که از محصولات تولیدی انسان که منبعث از خواستهها و نیازهای اوست و به صورت کالا و خدمات ارایه کرده بهرهبرداری میکند. بنابر این همه فعالیتهای اقتصادی با هدف برآورده کردن نیازها و جلب رضایت مصرفکننده شکل میگیرد. بر همین اساس، حقوقدانان با الهام از تعریفی که در علم اقتصاد آمده به تبیین مصرفکننده پرداختهاند. اولین تعریفی که در این زمینه مورد توجه واقع میشود توسط کمیسیون بازنگری حقوق مصرف کننده ارایه شده است مبنی بر این که مصرفکنندگان، اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که برای کاربرد غیر حرفهای اموال یا خدماتی را برای خود تهیه میکنند یا مورد استفاده قرار میدهند. تعریف حقوق مصرفکننده حقوق مصرفکننده به مجموعه امتیازاتی گفته میشود که مصرفکننده در قبال خرید یک کالا یا خدمت، به موجب قانون از آن بهرهمند میشود. رعایت این حقوق به شهروندان کمک میکند که در صورت بروز اشکال، معلوم شدن عیب و نقص، احراز ضرر و زیان، عدم کارآیی و ثمربخشی یا ایراد خسارت، برای احقاق حقوق خود اقدام موثری صورت دهند. حقوق مصرفکننده کدام است؟ آنچه از تاریخ بر میآید آن است که در گذشته مصرفکنندگان از جنبههای گوناگون در معرض بیعدالتی و آسیب دیدگی قرار داشتند؛ مانند 1. ناآگاهی از فرایند تولید کالاها و ترکیبات آنها، 2. عوارض و خطرهای ناشی از مصرف کالاهای زیان بار، 3. ناآگاهی از شیوه صحیح مصرف کالا و شرایط نگهداری آن، 4. تبلیغات نادرست، 5. شرایط غیرمنصفانه معامله و قیمت، 6. ضعف خدمات پس از فروش، 7. عدم پایبندی تأمین کننده کالا به تعهداتی نظیر گارانتی و... از این رو در چند دهه گذشته در کشورهای مختلف تلاش وسیعی در تعریف و تبیین حقوق مصرفکننده و حمایت از آن مبذول شده و هر روز نیز بر تقویت آن افزوده میشود. حقوق هشت گانه مصرف کننده بر اساس رهنمودهای سازمان ملل در موفقیت یک بنگاه اقتصادی معمولا چهار گروه نقش اساسی دارند. این گروهها عبارتند از کارکنان، مشتریان (مصرفکنندگان)، سهامداران و جامعه. در بین این گروهها نقش مصرفکنندگان پر رنگتر است و هیچ بنگاه اقتصادی در درازمدت قادر نخواهد بود بدون جلب رضایت مشتریان و انطباق کالا و خدمات خود با نیازهای آنان به موفقیت دست یابد. مصرفکنندگان در هر جامعهای از حقوق مشخصی برخوردار هستند که تضمین آنها برعهده دولتهاست. در مواردی که برای حمایت از این حقوق، مقررات یا معیارهای قانونی وجود نداشته باشد وظیفه اخلاقی بنگاههای اقتصادی ایجاب میکند که این حقوق را در مواردی که به عملکرد آنان مربوط میشود رعایت نمایند. حقوق هشت گانه مصرف کننده بر اساس رهنمودهای سازمان عبارتند از: 1. حق برخورداری از سلامتی و ایمنی : مصرف کننده اطمینان حاصل کند که کالایی که در اختیار او قرار می گیرد، هیچ گونه آسیبی به تندرستی او وارد نمی کند. 2. حق داشتن اطلاع رسانی صحیح و کامل : کلیه اطلاعات لازم برای انتخاب آگاهانه کالا در دسترس مصرف کننده گذارده شود و مصرف کننده در قبال تبلیغات گمراه کننده یا اطلاعات نادرست مورد حمایت قرار گیرد. 3. حق برخورداری از بازار رقابتی و ضد انحصار: مصرف کننده باید از حق انتخاب آزادانه برخوردار باشد و در یک قضای رقابتی قادر شود که از بین انواع کالاها و خدمات، کالا یا خدماتی را که به کیفیت آن اطمینان دارد با قیمتی رقابتی خریداری نماید. 4. حق لحاظ شدن تامین نیازهای اساسی در تصمیم گیری ها: دولت ها مکلفند در تصمیمات اجرایی خود منافع مصرف کنندگان را لحاظ کنند و نیازهای اساسی آنان را تامین نمایند. 5. حق داشتن جبران خسارت : مصرف کننده از حق خسارت برخوردار است و باید خسارت وارد به وی در نتیجه خرید کالاهای نامطلوب یا عرضه نادرست کالاها و خدمات جبران شود و به دعاوی او در این مورد به طرز منصفانه رسیدگی شود. 6. حق اطلاعات و آموزش: آموزش مصرف کننده و افزایش تخصص و مهارت وی در انتخاب کالاها و خدمات باید مورد توجه قرار گیرد. 7. حق داشتن محیط زیست سالم : مصرف کننده حق دارد که از محیط کار سالمی برخوردار باشد به گونه ای که از مشکلات زیست محیطی که رفاه وی و نسل های آتی را تهدید می کند در امان باشد. 8. حق داشتن تشکل : مصرف کنندگان اجازه دارند که برای حفظ حقوق یا حمایت از منافع خویش به ایجاد تشکلهای صنفی اقدام کنند. دولتها باید در چارچوب منافع با سازمانهای مصرف کنندگان، توزیع کنندگان و تولیدکنندگان همکاری نزدیک داشته باشند و مقررات با استانداردهای لازم برای نظارت بر فعالیت های آنان تدوین نمایند. منبع : سایت همشهری . |
آخرين ويرايش: 10 سال 5 ماه ago توسط محسن جعفری یگانه.
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
|