با عرض سلام و خسته نباشید خدمت شما

روانشناسی اجتماعی چیست؟
شاخه ای از علوم انسانی و علمی نسبتاً جوان است که پس از پیدایش روانشناسی عمومی و جامعه شناسی در دانشگاههای دنیا و از جمله کشور ما نیز تدریس می شود این دانش نوپا دیوارهای سخت و ستبری که روانشناسی و جامعه شناسی را از هم جدا کرده فرو می ریزد و به مطالعه فرد (رفتارها و نگرشها) در محیط اجتماعی می پردازد روانشناسی اجتماعی به مطالعه روانشناختی انسان از این جهت که با هم در ارتباطند از هم اثر می پذیرند و بر هم اثر می گذارند می پردازد. آلپورت روانشناسی را علمی می داند که
می کوشد تا دریابد که تا چه حد حضور واقعی، تخیلی و یا ضمنی دیگران می تواند اندیشه و احساس و رفتار فرد را تحت تأثیر قرار دهد. حضور ضمنی اشاره دارد به فعالیتهای بسیاری که شخص به علت جایگاه یا نقش خود در یک ساختار اجتماعی و یا به دلیل عضویتش در یک گروه فرهنگی درگیر آنها می شود.
ارائه تعریف جامع و مانع برای روانشاسی دشوار است به دو دلیل یکی تنوع موضوع ها و دیگری تغییرات سریع آنها، اما تعریف اصلی روانشناسی اجتماعی مطالعه علمی تأثیر فرآیندهای اجتماعی و شناختی بر شیوه های درک و ارتباط افراد با دیگران است.
روانشناسی هم علم است هم هنر و این دو اغلب آمیخته اند زیرا روانشناس اجتماعی هنر را برای غنای علم خود به کار می برد. بسیاری بر این باورند که علم به صورت کلی یا جزئی فقط شامل فیزیک و شیمی و .. است و این رشته که به دنبال یافتن ماهیت عشق و خشونت درونی است نمی تواند علم باشد در حقیقت علم به انتخاب موضوعهای بسیار پیشرفته اطلاق نمی شود بلکه به انتخاب روشهای مطالعه یک سلسله از موضوعها دلالت دارد، علم به مجموعه ای از اطلاعات به دست آمده از طریق روشهای منظقی و منظم تحقیق گویند.
رفتار عبارت از هر نوع پاسخ ارگانیسم ( موجود زنده ) به محرکهای بیرونی و درونی. درباره رفتار می توان گفت که ما زندگی را به عنوان یک موجود غیراجتماعی آغاز می کنیم مثل یک کودک تازه تولد یافته که نه می شود با او ارتباط برقرار کرد و نه می توان بر رفتار او اثر گذاشت، یک ماه طول می کشد تا کودک به طریقی واقعاً اجتماعی پاسخ دهد و این پاسخها رفتارهای اجتماعی او خواهند بود.
عوامل مؤثر بر شکل گیری رفتار اجتماعی رفتار و منش دیگران و شناخت اجتماعی و متغیرهای محیطی و عوامل فرهنگی و اجتماعی و عوامل زیست شناختی است.
فوائد پژوهشهای روانشناسی درک و سیر آفرینش تاریخی انسان و شناخت روابط انسانی و رهایی از پیشداوریهای قومی و نژادی و بینش و نگاه نو یافتن به مسائل و مشکلات روانی و اجتماعی.
موضوعهای مورد مطالعه روانشناسی اجتماعی اثر جامعه بر فرد و اثر فرد بر جامعه از طریق پدیده رهبری و کنش متقابل اجتماعی و روابط بین انسانها و اثرات اجتماعی بر حافظه، ادارک و انگیزه ها و مطالعه رفتار سیاسی است.
با وجود آنکه از عمر علمی روانشناسی اجتماعی چند دهه بیشتر نمی گذرد اما اندیشه درباره پدیده های روانی سابقه ای دراز دارد به بیان دیگر در تاریخ طولانی و غیرعلمی این دانش بشری به دو تضاد بر می خوریم: یکی نظریه فردگرایان: آمادگیهای روانی فردی، نهادهای اجتماعی را به وجود می آورد. این نظریه روی هم رفته می وشد سازمانها و فرایندهای اجتماعی را به وسیله آمادگیهای فردی و در حقیقت از راه « طبیعت آدمی » تبیین کند. دوم نظریه جمع گرایان: که شرایط و مقتضیات اجتماعی در رفتارهای افراد مؤثرند و آنها را تحت تأثیر قرار می دهند، طبق نظریه دورکیم پدیده های اجتماعی، محصول جامعه اند، نه محصول فکر و اراده فرد.
به این تعبیر، جامعه حاصل جمع ساده ای از افراد نیست، بلکه چیزی است که خواص آن با خواص اجزای تشکیل دهنده اش تفاوت دارد. از ویژگیهای روان اجتماعی بادیه نشینان چیزی است که ابن خلدون آن را عصبیت می نامد عصبیت نیروی کششی است که افراد یک واحد اجتماعی را به هم پیوند و همبستگی بین انسانها و عامل تحرک آنها، حصاری استوار و رفیع در برابر بیگانگان رشته پیوند دهنده یک نظام اجتماعی است.

روانشناسی اجتماعی دوره رشد
توماس هابز که او را نخستین روانشناس اجتماعی می دانند بر این باور بود که همه انسانها برابرند و هیچ علاقه ای به گرد هم آمدن و تجمع ندارند و در واقع حالت طبیعی انان جنگ و ستیز با یکدیگر است از نطر او انسان حیوانی است که فقط به دو انگیزه ترس و سود شخص هر عمل و حرکتی را انجام می دهد. ولی در نقطه مقابل هابز روسو بود که بیشتر آثارش نظری درست متضاد با نظر او ارائه کرده بود در نظر او انسان در حالت طبیعی ذاتاً و اساساً خوب و بی غرض و پاک نهاد است و معایب او وقتی ظاهر می شود که تمدن بر او اثر می گذارد.

روانشناسی اجتماعی پیشگامان
اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم نظریه ها و بحثهای جدیدی درباره رابطه بین فرد و جامعه پدید آمد که منجر به پیدایی روان شناسی اجتماعی علمی گردید.
لستروارد نخستین کسی بود که به معنی علمی روانشناسی اجتماعی را پایه گذاری کرد به عقیده او آدمی در ارتباط با دیگران در جستجوی حداکثر امتیاز است او می گوید بشر در ابتدا تنها زندگی می کرد ولی در نتیجه تحول و تکامل به صورت گروهی و جمعی درآمد و اجتماعی شد. مک دوگال یکی از پیشگامان روانشناسی اجتماعی است به نظر او مسأله اساسی در روانشناسی اجتماعی صرفاً اخلاقی نمودن فرد توسط جامعه ای است که در آن تمایلات خودخواهانه، قوی تر از گرایشهای دیگرخواهانه است.

سه رویکرد اخیر در تاریخ روانشناسی اجتماعی
رویکرد مقایسه ای: روانشناسی اجتماعی بیش از پیش جنبه مقایسه ای و تطبیقی به خود گرفت بنابراین برای شناخت و فهم چگونگی رفتارهای فردی و گروهی باید از یافته های مردم شناسی و جامعه شناسی در فرهنگهای جامعه های مختلف استفاده بیشتری کرد. مارگارت مید مردم شناس آمریکایی کتابی به نام رسیدن به سن بلوغ در ساموا نوشت که در این اثر وضعیت اجتماعی مردمان قبیله شاموا را از نظر مسائل مربوط به زندگی جنسی با آنچه مربوط به دوران بلوغ در آمریکاست مقایسه کرد او در اثر حالات مختلف رفتاری جوانان به ویژه دختران را دقیق عرضه کرد و ضمن مقایسه با حالات رفتاری مرحله بلوغ در آمریکا، به بررسی تفاوتهای دو جامعه پرداخت و برای پیشگیری از جرایم جوانان آمریکایی چاره اندیشی کرد.
رویکرد تجربی:یکی از دلایل رشد روانشناسی اجتماعی تأکید بر تحقیقات تجربی بود زیرا اندیشمندان با استفاده از فنون تحقیق و تکمیل ابزارها توانستند مطالعات تجربی را درباره طرز رفتار و گرایشهای افراد در جامعه انجام دهند.
رویکرد کاربردی:روانشناسی اجتماعی اجتماعی به ویزه بعد از جنگ جهانی دوم، به نحو بارزی دارای مفهوم کاربردی شده و در زمینه مناسبات و روابط انسانها حایز فوایط عملی بسیار گردیده است.از آنجا که این دانش بشری مسائل و آسیبهای اجتماعی را مطالعه کرده و برای آنها شیوه های پیشگیری و درمان ارائه می دهد و نیز در زمینه های سیاست، تبلیغات و تعلیم و تربیت و به طور کلی شکل دهی رفتار و افکار مردم مورد استفاده قرار می گیرد، می تواند جنبه کاربردی داشته و برای همگان سودمند باشد.
با تشکر از شما زهرا سلفی