یکشنبه, 23 ارديبهشت 1403

 



موضوع: رابطه نظام های اقتصادی و فرهنگ

رابطه نظام های اقتصادی و فرهنگ 10 سال 4 ماه ago #55549

استاد مطهری با تقسیم بندی زندگی انسان به زندگی مادی و زندگی فرهنگی در پاسخ به سوال آیا حیوانیت انسان زیربنا و انسانیت او روبناست؟، می گوید: « آنچه امروز مطرح است جنبه جامعه شناسانه دارد نه جنبه روانشناسانه، از دیدگاه جامعه شناسى مطرح مى شود و نه از دیدگاه روانشناسى، و از این رو شکل بحث به این صورت است که در میان نهادهاى اجتماعى آیا نهاد اقتصادى که مربوط به تولید و روابط تولیدى است اصل و زیربنا، و سایر نهادهاى اجتماعى، بالاخص نهادهائى که انسانیت انسان در آنها تجلى یافته است، همگى فرع و روبنا و انعکاسى از نهاد اقتصادى است؟ آیا علم و فلسفه و ادب و دین و حقوق و اخلاق و هنر در هر دوره اى مظاهرى از واقعیتهاى اقتصادى بوده و از خود به هیچ وجه اصالتى ندارد؟ آرى آنچه مطرح است به این شکل مطرح است اما خواه ناخواه این بحث جامعه شناسى نتیجه اى روانشناسانه پیدا مى کند، و هم به بحثى فلسفى درباره انسان و واقعیت و اصالت آن که امروز به نام اصالت انسان یا اومانیسم خوانده مى شود کشیده مى شود، و آن اینکه انسانیت انسان به هیچ وجه اصالت ندارد، تنها حیوانیتش اصالت دارد و بس، انسان از اصالتى به نام انسانیت در برابر حیوانیت خویش برخوردار نیست یعنى نظر همان گروه تایید مى شود که منکر یک تمایز اساسى میان انسان و حیوان اند. طبق این نظریه نه تنها اصالت گرایشهاى انسانى، اعم از حقیقت گرائى، خیرگرائى، زیبائى گرائى و خداگرائى نفى مى شود، اصالت واقعگرائى از دید انسان درباره جهان و واقعیت نیز نفى مى شود زیرا هیچ دیدى نمى تواند فقط " دید " باشد، بى طرفانه باشد، هر دیدى یک گرایش خاص مادى را منعکس مى کند و جز این نمى تواند باشد. عجب این است که برخى از مکاتب که چنین نظر مى دهند، در همان حال از انسانیت و انسانگرائى و اومانیسم دم مى زنند!»
پيوست:
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
مدیران انجمن: سعیده حاج علی