تحولات سياسي اجتماعي ايران معاصر
نظام سياسي و دولت در ايران معاصر
اين فصل به شش گفتار كوتاه تقسيم مي شود. گفتار اول به بيان مختصر مدل هاي دولت در ايران مانند سلطنتي، خلافت، استبدادي متكي به بيگانه، سلطنت مشروطه و جمهوري اسلامي اختصاص دارد. گفتار دوم به بررسي ماهيت دولت در ايران با بهره گيري از ديدگاه ماكس وبر اختصاص دارد و اين راي در پايان آن ذكر مي شود كه در حكومت جمهوري اسلامي انواع سه گانه مشروعيت وبر(قانوني، كاريزماتيك و سنتي) جمع شده است. در گفتار سوم به تحليل دولت در ايران با استفاده از نظريه هاي ساختاري توجه شده است و به تحليل هاي ماركسيستي، استبداد ايراني و دولت تحصيلدار پرداخته شده و نقاط ضعف و قوت هر كدام از اين نظريه ها بيان شده است.
گفتار چهارم فصل دوم به نظريه مقاومت شكننده جان فوران اختصاص دارد كه در ذيل آن نظريه نظام جهاني والرشتاين، وجوه توليد ماركسيستي، توسعه وابسته كاردوسو و فالتو، دولت سركوبگر و فرهنگ هاي سياسي مقاومت و مشروعيت مطرح مي شود. به عقيده فوران، هر دولتي براي ادامه حيات خود به سه كارويژه ايجاد اتحاد دروني ميان بلوك قدرت حاكم، ايجاد تفرقه در ميان مخالفان و دشمنان خود، بسيج مردم براي حمايت از قدرت حاكم نيازمند است و از از آنجا كه جمهوري اسلامي همچنان از اين سه گزينه برخوردار است دچار مقاومت شكننده نشده است و توانسته در برابر نظام جهاني و نيروهاي خارجي ايستادگي كند.
گفتار پنجم هم به بررسي ماهيت دولت در ايران با بهره گيري از آراي علما اختصاص دارد و در ذيل آن به انديشه فيلسوفان سياسي، متكلمان و فقهاي شيعه پرداخته شده است. سرانجام گفتار ششم اين فصل به بحران سلطه و كنترل سياسي در ايران معاصر اختصاص دارد و پس از توصيف بحران و بحران سياسي، شاخصه هايي مانند مبارزه سياسي گسترده و شديد افراد، احزاب و سازمان هاي سياسي براي كسب قدرت، اختلاف شديد بين جناح هاي حكومت، كودتاي نظامي، اعتصاب هاي دامنه دار، شورش هاي خياباني و درگيري هاي قوي براي بحران سياسي در ايران معاصر برشمرده شده است و در ذيل هر كدام شواهد و نمونه هاي تاريخي ذكر شده است.