تجار در دوره اول قاجار در یک ساختار سنتی به تعامل اقتصادی متناسب با آن شیوه می‏پرداختند ولی در دوره دوم با حضور غربی‏ها در کشور در زمینه‏های سرمایه گذاری در راه و ارتباطات، تجارت و تأسیس شرکت‏ها و صنایع و واگذاری امتیازهایی از سوی دولت به دولت‏های بیگانه شرایط دگرگون شد و لزوم تحول و دگرگونی را در شکل فعالیت تجارت به شکل سنتی ضروری ساخت. تجار نیز برای راه‏یابی به شرایط جدید به فعالیت پرداختند. تلاش برای تشکیل بانک که تمامی این تلاش‏ها برای به دست گرفتن بازار داخلی و رقابت با سرمایه‏های بیگانه بود به نتیجه مطلوب و دل‏خواه نرسید و به شکست منجر شد. ازاین‏رو، از آنجایی‏که حیطه اقتصادی نتیجه مطلوب را به دست نداد تجار در حیطه سیاسی وارد شدند و به ایجاد تشکل‏های گروهی پرداختند. در واقع این تلاش کوششی برای دست‏یابی به هویتی مستقل و آگاه بود. تشکیل مجلس وکلای تجار و ماجرای تحریم تنباکو از این نمونه است. در واقع در سال‏های پیش از مشروطیت نوعی دست‏یابی به انسجام و آگاهی طبقاتی در این گروه مشاهده می‏شود. مجلس وکلای تجار نخستین تجمع گروهی تجار برای بهره‏گیری از امتیازات اقتصادی ـ سیاسی بود.