به نام خدا

بادگير
معماران و استادکاران ايراني با توجه به شرايط اقليمي و جغرافيايي مناطق گوناگون ايران شيوه هاي معماري را در شهرهاي مختلف توسعه بخشيدند؛ همان طور که به دليل سرما ايجاد بناهاي فاقد ميانسرا در آذربايجان متداول بوده، ساختن بادگير نيز در مناطق کويري رواج داشته است.
ساليان بس دراز، بادگير يکي از اجزاي مهم بناها در نواحي گرم و خشک ايران بوده است. هر بادگير شامل برجهاي تهويه بر فراز ساختمان است. در بالاي هر برج يک رشته دهانه هاي عمودي وجود دارد که در مقابل بادهاي وزان قرار گرفته و براي گرفتن نسيم و هدايت آن به اتاق همکف يا زيرزمين که رطوبت را از يک حوض آب اخذ مي کند، تعبيه شده است.
در شهرهاي کويري ايران مانند کاشان، يزد و کرمان از بادگير در بناهاي مختلف به نحو مطلوب استفاده شده است. در بعضي بناها حتي چندين بادگير ساخته شده است (مانند آب انبار پنج بادگير يزد).

پله
گرچه پله يک اثر معماري مهم به حساب نمي آيد، ولي کاربردهاي سودمندي در معماري دارد. راه پله هاي مارپيچ داخل مناره ها و پله هايي که به بامها و فضاهاي داخلي و خارجي بنا و به پاشيرهاي سراشيبي آب انبارها منتهي مي شود از اهميت ويژه اي برخوردارند.
همچنين پله ها، راههاي ارتباطي مفيد به طبقه دوم يا پشت بام به شمار مي روند. در بعضي از بناها پله ها علاوه بر کاربرد ارتباطي، وسيله ي سبک کردن حجمهاي ساختماني نيز هستند (مانند بناي تايباد خراسان). مدرسه ي غياثيه ي خرگرد داراي هشت دستگاه پله است. همچنين مسجد کبود تبريز پله هايي در شش قسمت دارد که دو دستگاه پله به نماي اصلي متصل است و چهار دستگاه در گوشه هاي گنبدخانه يا شبستان قرار دارد که به طبقه ي دوم متصل مي شود. مصالح ساختماني پله ها اغلب آجر است.

سردابه
تعداد بسياري از آرامگاهها مدفن اصلي شخصيتي مذهبي يا سياسي هستند که زير طبقه ي همکف ساخته مي شدند. از آنجا که طبقه ي همکف بايد محلي براي زيارت يا مراسم مذهبي مي داشت، معمولاً محل تدفين را در طبقه اي پايين تر از سطح زمين مي ساختند. احداث سردابه بيشتر در آرامگاههاي ناحيه ي شمال و آذربايجان مرسوم بوده است.
از قرن هشتم هجري به بعد نصب ضريح چوبي در روي مزارها به صورت سمبليک متداول شد. صندوقهاي چوبي منبت کاري شده نام بسياري از درودگران هنرمند را برخود دارد.

سلام