تلاش‌های یونسکو به منظور اعمال مقررات کنوانسیون مبارزه با حمل و نقل غیر قانونی اشیاء تاریخی و فرهنگی از موزه‌ها طی دوسال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ با هدف حمایت و بازگرداندن اشیاء ربوده شده از موزه‌ها در کشورهای درگیر بحران، عمدتا در عراق، افغانستان وسپس هاییتی متمرکز بوده است.

این اقدامات اضطراری در چارچوب اقدامات قانونی و دیپلماتیک در کشورهای کم ثبات نظیر عراق، افغانستان و اخیراً در مصر با هدف تشویق و ارتقای فعالیت‌های جاری در حفاظت از میراث فرهنگی و به ویژه تقویت روش‌های جاری در کاهش سرقت و قاچاق غیر قانونی اشیاء و آثار تاریخی و فرهنگی سازماندهی شده است.

این اقدامات شامل تلاش برای اعمال دقیق‌تر مقررات کنوانسیون ممنوعیت و پیش‌گیری از واردات و صادرات غیر قانونی و کاهش نقل و انتقال اموال و دارایی‌های فرهنگی است.

همچنین توسعه‌ی تلاش‌های بین‌المللی در زمینه‌ی بازگرداندن اشیاء و آثار فرهنگی قابل نقل و انتقال در مواقع لازم و نیز افزایش ظرفیت‌های صادرات ملی برای حفاظت و تقویت روش‌های جاری در مدیریت میراث فرهنگی از موارد دیگری است که در برنامه‌ی سازمان یونسکو در چارچوب این کنوانسیون طی دو سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ قرار است به مرحله‌ی اجرا درآید.

در همین راستا، طی سال گذشته و امسال فعالیت‌های جاری یونسکو به ویژه در زمینه‌ی اقدامات اضطراری به منظور افزایش آگاهی‌های عمومی در جامعه‌ی جهانی درباره‌ی ضرورت حفاظت از میراث فرهنگی و نبرد با قاچاق و ترانزیت غیر قانونی اشیاء و آثار تاریخی و فرهنگی به ویژه در شرایط بحران در کشورهای بحران زده و ناآرام متمرکز شده است.

بر این اساس دو اقدام کلیدی یونسکو در این زمینه در افغانستان و سپس در عراق صورت گرفته که در عراق شامل اعمال تلاش‌ها برای بازگرداندن اشیاء و آثار ربوده شده از موزه‌ی عراق بوده که این تلاش ها عمدتاً با همکاری مستقیم ایکوم در تهیه فهرست اشیاء و آثار درخطر موزه‌های عراق و سپس همکاری مستقیم اینتر پل برای ردیابی و تعقیب متخلفان انجام شده است.

این فعالیت‌ها در افغانستان نیز شامل اقدامات گسترده با هدف بازگرداندن اشیاء و آثار به موزه ملی افغانستان در همکاری مشابهی با ایکوم و اینترپل بوده است.

دو کشور هاییتی و اخیراً مصر نیز به سبب بروز زلزله و بحران‌های داخلی با مخاطرات جدی در سرقت اشیاء و آثار تاریخی از موزه‌های این کشور مواجه شده بودند که یونسکو برای حمایت از این دو کشور نیز با برگزاری کمیته‌های بین‌المللی برای میراث هاییتی و برگزاری نخستین نشست این کمیته و نیز انتشار هشدارها و توصیه‌های لازم درمورد اشیای سرقت شده‌ی مصر اقدام کرده است.