هنر انتزاعی، نوعی سبک هنری است که در آن یک طرح یا شکل به شیوه‌ای کاملاً ساده یا بالعکس کاملاً اغراق آمیز کشیده می‌شود. هنر انتزاعی از سبک‌های اصلی طراحی هنری به شمار می‌رود که طیف وسیعی از افراد مختلف و دوستداران هنر را به سوی خود جلب می‌کند. این سبک هنری از سابقه‌ای طولانی برخوردار بوده که در تاریخچه آن، نام هنرمندان مطرح زیادی به چشم می‌خورد. از معروف‌ترین انواع سبک هنر انتزاعی می‌توان به هنر انتزاعی چشم اندازها و مناظر، هنر انتزاعی سه بعدی و هنر انتزاعی فانتزی اشاره نمود.

کوبیسم (حجم گرایی)، نئوپلاستیسیسم (دی-استایل) و اکسپرسیونیسم انتزاعی، سه گونه اصلی سبک انتزاعی به شمار می‌روند. شکل گیری و پیدایش هنر انتزاعی به هنرمندان چندی نسبت داده شده است. از معروف‌ترین هنرمندان سبک کوبیسم می‌توان به پابلو پیکاسو و گئورگ اشاره کرد. آثار پیت موندریان از بهترین نمونه آثار خلق شده در زمینه نئوپلاستیسیسم محسوب می‌شوند. مارک روتکو و جکسون پولاک نیز از شاخص‌ترین چهره‌های اکسپرسیونیسم انتزاعی می‌باشند.

در تاریخچه هنر انتزاعی نام بیش از 20000 هنرمند همراه با سوابق هنری آنان به چشم می‌خورد. تصاویر و اطلاعات کامل این هنرمندان را می‌‌توان در زندگی‌نامه‌های آنان ملاحظه کرد. تاریخ این هنر نشان می‌دهد که سبک انتزاعی طراحی هنری در اوایل قرن بیستم میلادی پدید آمده است. برخی از مهم‌ترین مراحل تکاملی موجود در تاریخ هنر انتزاعی عبارتند از: نئوپلاستیسیسم (1940-1920)، اکسپرسیونیسم انتزاعی (1955-1940)، هنر مفهومی، رئالیسم معاصر، فوتورئالیسم و هیپررئالیسم (1975-1960) و نئواکسپرسیونیسم (1990-1970).

پست مدرنیسم، مرحله‌ای است که در حدود سال 1975 میلادی آغاز شده و کماکان به عنوان یکی از معروف‌ترین انواع هنر انتزاعی به شمار می‌رود. تاریخ باستان این حقیقت را آشکار می‌سازد که از هنر انتزاعی و طرح‌های انتزاعی حتی تا اوایل قرن بیستم هم در تزئین پارچه‌ها و ظروف سفالی استفاده می‌شده است. سبک هنر انتزاعی بطور گسترده‌ای در قرن بیستم مورد استقبال قرار گرفت. نخستین اثر انتزاعی توسط واسیلی کاندینسکی در سال 1910 میلادی خلق شد. وی در سال 1912 میلادی نظریه‌ای تحت عنوان هنر معنوی را مبتنی بر هنر انتزاعی بیان کرد. این نظریه بیان می‌داشت که هنر خلق تصاویر می‌بایست برپایه زمینه‌های معنوی قرار گیرد و تنها به کشیدن تصویر چیزهای معمولی‌ای که در اطرافمان می‌بینیم، محدود نگردد.

انواع هنر انتزاعی

هنر انتزاعی از آن دسته سبک‌های هنری به شمار می‌رود که اکثر مردم به سختی ممکن است چیزی از آن دستگیرشان شود. به همین دلیل است که از هنرمندان این سبک اغلب به عنوان هنرمندانی مبهم، بی معنی و غیرفیگوراتیو (غیر تمثیلی) یاد می‌شود. این هنرمندان سعی در نشان دادن چهره دیگری از جهانی دارند که توسط هنرمندان سبک‌های هنری استاندارد و سنتی به تصویر کشیده می‌شود. اگر تمایل به درک و فهم هنر انتزاعی داشته باشید، ابتدا می‌بایست به مطالعه تمام انواع آثار انتزاعی موجود بپردازید.

هندسی – آثار انتزاعی هندسی تحت عنوان آثار هنری غیر موضوعی نیز شناخته می‌شوند. این آثار تصاویری را نشان می‌دهند که ارتباطی به طبیعت نداشته و از اشکال هندسی مختلفی چون دایره، مربع، مثلث و غیره تشکیل شده اند. از نظر بسیاری از اهل فن، این نوع آبستره ناب ترین شکل هنر انتزاعی به شمار می‌رود.
رنگ و نور – در این نوع از آبستره از تلفیق رنگ و نور برای دور ساختن اثر هنری از مرزهای واقعیت استفاده می‌شود. برخی هنرمندان بسیار بزرگ آبستره نظیر مونی و ماتیس از استادان این نوع از هنر انتزاعی به شمار می‌روند.
خطوط منحنی – این نوع آبستره برپایه تکنیک‌های هنری تزئینی‌ای می‌باشد که در طول تاریخ توسط فرهنگ‌های بسیاری مورد استفاده قرار گرفته است. در آبستره خطوط منحنی اغلب از گره‌ها، الگوهای درهم پیچیده، مارپیچ‌ها و دیگر خطوط منحنی برای نشان دادن تصاویر استفاده می‌شود.
نئوپلاستیسیم – این نوع از آبستره بر این اصل استوار است که یک اثر هنری نباید معرف یا نماد اشیای واقعی به همان شکلی که می‌بینیم، باشد. نئوپلاستیسیم با مفاهیم مطلق سروکار داشته و در عالم هنر هیچ چیز مطلق‌تر از خطوط عمودی و افقی نمی‌باشد. از دیگر مفاهیم مطلق می‌توان به استفاده از رنگ‌های اصلی و عدم وجود رنگ‌ها وسایه‌های پیچیده اشاره کرد. دو تن از اساتید بنام این گونه از هنر انتزاعی، ماندریان و ون دوسبورگ بوده‌اند.
اکسپرسیونیسم (هیجان نمایی) – این نوع از هنر آبستره در حقیقت منعکس کننده شخصیت یا هیجانات هنرمند می‌باشد. آثار آبستره اکسپرسیونیسم اغلب به دنبال انفجار تصادفی یا خودبخود هیجانات درونی هنرمند خلق می‌شوند. این آثار به دو شیوه کشیده می‌شوند: نقاشی کنشی و نقاشی زمینه رنگی. نقاشی کنشی اغلب به خلق آثاری منجر می‌شود که منعکس کننده هیجانات هنرمند در لحظه خلق اثر می‌باشند. این آثار معمولاً از بافت‌شان مشخص می‌شوند. معروف‌ترین هنرمند در زمینه نقاشی کنشی، جکسون پولاک می‌باشد. از سوی دیگر، نقاشی زمینه رنگی شامل استفاده مناسب از اشکال ورنگ‌ها در این دسته از آثار هنری می‌باشد.

به منظور درک و شناخت درست از هنر انتزاعی می‌بایست تمام تعصبات و معلومات قبلی درباره اینکه اصولاً هنر چیست را کنار بگذاریم. لازمه درک هنرهای انتزاعی داشتن ذهنی باز به منظور پذیرش آنها می‌باشد. یکی از نکات مثبت درباره هنرهای انتزاعی وجود این حقیقت است که اگر بدانیم چطور به شکل صحیح باید به این آثار نگاه شود، هریک از این آثار معنا ومفهومی شخصی برای بیننده به همراه خواهد داشت. اگر یک اثر آبستره خاص را با ذهنی باز نگاه کرده و دروازه‌های قلب خود را به روی آن بگشاییم، تجربه جدیدی از ارزیابی هنری خواهیم داشت.