پيشنياز نوشتن‌

نوشتن‌ نيز مانند هر كاري‌ نياز به‌ فراهم‌ كردن‌ يك‌سري‌ مقدمات‌ دارد، و مستلزم‌ رعايت‌ برخي‌ نكات‌ و پيشنيازها است‌. اصولاً خلق‌ يك‌ اثر خوب‌ به‌خصوص‌ اگر قرار باشد در قالب‌ مقاله‌، كتاب‌، پايان‌نامه‌ و... باشد نياز به‌ سرمايه‌گذاري‌ اوليه‌ و برنامه‌ريزي‌ دقيق‌ دارد تا محصولي‌ ارزشمند و قابل‌ رقابت‌ توليد شود. مهمترين‌ سرمايه‌ براي‌ نوشتن‌، داشتن‌ مطالعه‌ كافي‌ و برخورداري‌ از دانش‌ لازم‌ در حوزه‌ موضوعي‌ مورد علاقه‌ است‌. براي‌ نوشتن‌ مقاله‌ به‌ دو صورت‌ مي‌توان‌ عمل‌ كرد. يك‌ روش‌ اين‌ است‌ كه‌ بخواهيم‌ ابتدا در يك‌ حوزه‌ موضوعي‌ تحقيق‌ كنيم‌ و بر اساس‌ نتايج‌ و يافته‌هاي‌ تحقيق‌ مقاله‌ بنويسيم‌. و ديگر اين‌ كه‌ مستقيماً موضوع‌ يا مقوله‌اي‌ را به‌ قصد تهيه‌ مقاله‌ انتخاب‌ كنيم‌ و در آن‌ زمينه‌ شروع‌ به‌ نوشتن‌ كنيم‌. براي‌ نوشتن‌ مقاله‌ به‌ اين‌ روش‌ مي‌توان‌ با مطالعه‌ منابع‌ دايره‌المعارفي‌ شروع‌ كرد. سپس‌ با جستجو در بانك‌هاي‌ اطلاعاتي‌، اينترنت‌ و استفاده‌ از كتابشناسي‌ها، مي‌توان‌ كتاب‌هاي‌ تخصصي‌ و منابع‌ اطلاعاتي‌ ديگر از قبيل‌ مقاله‌، پايان‌نامه‌ و... را شناسايي‌ و گردآوري‌ كرد. پس‌ از گردآوري‌ منابع‌ اطلاعاتي‌، ابتدا سرفصل‌ها و مندرجات‌ آنها مرور شود. پس‌ از آن‌ بخش‌هاي‌ مهم‌ و مرتبط‌ به‌دقت‌ مورد مطالعه‌ قرار گرفته‌ و از نكات‌ مهم‌ يادداشت‌برداري‌ شود .

انواع‌ مقاله‌

مقالات‌ را از چند ديدگاه‌ مي‌توان‌ دسته‌بندي‌ كرد. يكي‌ از اين‌ دسته‌بندي‌ها مي‌تواند بر اساس‌ محتواي‌ اطلاعات‌ مقاله‌ باشد كه‌ از اين‌ منظر مقالات‌ به‌ چهار نوع‌ تحقيقي‌، تحليلي‌، مروري‌ و گردآوري‌ تقسيم‌ مي‌شوند:
1. مقالة‌ تحقيقي‌ (پژوهشي‌): برگرفته‌ از تحقيقي‌ است‌ كه‌ به‌تازگي‌ پايان‌ يافته‌ است‌ و چون‌ متكي‌ بر يافته‌هاي‌ تحقيقاتي‌ است‌، گزارش‌ تحقيق‌ نيز به‌ آن‌ گفته‌ مي‌شود.
2. مقالة‌ تحليلي‌: اين‌ نوع‌ مقاله‌ كه‌ به‌ نام‌ مقاله‌ نظري‌ نيز شناخته‌ مي‌شود، مقاله‌اي‌ است‌ كه‌ مؤلف‌ با استفاده‌ از منابع‌ پژوهشي‌ پيشين‌، نظرية‌ خاصي‌ را در حوزة‌ كار خود مطرح‌ مي‌نمايد. در اين‌ نوع‌ مقاله‌ نويسنده‌ ممكن‌ است‌ نظريه‌هاي‌ قبلي‌ را گسترش‌ دهد، آنها را با استفاده‌ از شواهد استحكام‌ بخشد، آنها را به‌ شکل دیگری بیان کند يا آنها را مورد تأمل‌ و ترديد قرار دهد. .
مقالة‌ مروري‌: اين‌ مقاله‌ به‌ تحليل‌ كلان‌ و ارزيابي‌ انتقادي‌ نوشته‌هايي‌ مي‌پردازد كه‌ قبلاً منتشر شده‌ است‌. مؤلف‌ مقاله‌ مروري‌ از طريق‌ مقوله‌بندي‌، يكپارچه‌سازي‌، و ارزشيابي‌ متون‌ منتشر شدة‌ پيشين‌، سير پيشرفت‌ پژوهش‌هاي‌ جاري‌ را در جهت‌ روشن‌ ساختن‌ مسئله‌اي‌ مشخص‌ دنبال‌ مي‌كند.
4. مقاله‌ گردآوري‌: اين‌ نوع‌ مقاله‌ صرفاً به‌ گردآوري‌ و انعكاس‌ نقطه‌نظرهاي‌ مختلف‌ مندرج‌ در نوشته‌هاي‌ مرتبط‌ با موضوعي‌ خاص‌ مي‌پردازد و در واقع‌ كار تازه‌اي‌ را عرضه‌ نمي‌كند. تفاوت‌ آن‌ با مقاله‌ تحليلي‌ اين‌ است‌ كه‌ به‌ ارائه‌ نظريه‌ جديدي‌ منتهي‌ نمي‌شود و نيز با مقاله‌ مروري‌ اين‌ تفاوت‌ را دارد كه‌ الزاماً به‌ سنجش‌ و ارزيابي‌ كليه‌ آثار قبلي‌ نمي‌پردازد.
اجزاء مقاله‌

عنوان‌
عنوان‌ هر اثر جلوه‌اي‌ از هويت‌ آن‌ اثر است‌؛ خواه‌ اثر هنري‌ باشد يا علمي‌. عنوان‌ فشرده‌اي‌ منظبط‌ از مطالب‌ متن‌ است‌. عنوان‌ بايد مختصر، گويا و جذاب‌ باشد تا بتواند علاوه‌ بر ايجاد انگيزه‌ مطالعه‌ در خواننده‌، او را در انتخاب‌ مقاله‌ مورد نيازش‌ راهنمايي‌ كند.
چكيده‌
چكيده‌ خلاصه‌ كوتاهي‌ از مقاله‌ همراه‌ با نكات‌ اصلي‌ متن‌ مقاله‌ است‌ و به‌گونه‌اي‌ تنظيم‌ مي‌شود كه‌ خواننده‌ را در تصميم‌گيري‌ براي‌ مراجعه‌ يا عدم‌ مراجعه‌ به‌ اصل‌ مقاله‌ قادر مي‌سازد. محتواي‌ چكيده‌ حاوي‌ مطالبي‌ است‌ كه‌ نويسنده‌ مقاله‌ بر آنها تأكيد ورزيده‌ است‌. طول‌ چكيده‌ معمولاً تابع‌ نوع‌ مقاله‌ در دست‌ چكيده‌نويسي‌ است‌.
مقدمه‌
مقدمه‌ سرآغاز هر مطلب‌ يا مبحث‌ است‌ و با اشاره‌ به‌ مسائل‌ و مشكلات‌ موجود در آن‌ زمينه‌، يافته‌هاي‌ قبلي‌ در باره‌ موضوع‌ مورد بحث‌ را به‌ اختصار شرح‌ مي‌دهد و در پايان‌ به‌ ارائه‌ راه‌حل‌ مي‌پردازد. درواقع‌ پيوند ميان‌ نويسنده‌ و خواننده‌ از طريق‌ مقدمه‌ صورت‌ مي‌گيرد و ضروري‌ است‌ كه‌ روان‌ و جذاب‌ باشد.
متن‌ اصلي‌
متن‌ يا بدنه‌ اصلي‌ مقاله‌ شامل‌ اهداف‌، روش‌ كار، پيشينه‌ پژوهش‌، محدوديت‌ها و نارسايي‌ها، يافته‌ها و نتيجه‌گيري‌ است‌. بنابر اين‌ بايد پيام‌ اصلي‌ نويسنده‌ را به‌طور مفصل‌ بيان‌ كند به‌ نحوي‌ كه‌ خواننده‌ با مطالعه‌ آن‌ بتواند نتيجه‌ مورد انتظار را دريافت‌ نمايد. معمولاً پس‌ از بدنه‌ اصلي‌ مقاله‌، يعني‌ در پايان‌ مقاله‌ يا تحقيق‌ از كساني‌ كه‌ در تهيه‌ نوشته‌ يا تحقيق‌ به‌ او كمك‌ كرده‌اند تشكر و قدرداني‌ مي‌كند. آخرين‌ بخش‌ مقاله‌ فهرست‌ مآخذ مي‌باشد.

شيوه‌ نوشتن‌ مقاله‌

براي‌ نوشتن‌ مقاله‌، بايد مراحل‌ و اقداماتي‌ به‌صورت‌ گام‌ به‌ گام‌ طي‌ كنيم‌ كه‌ در اينجا به‌ بررسي‌ آنها مي‌پردازيم‌:
1. مشخص‌ كردن‌ موضوع‌ كلي‌ .
داشتن‌ انگيزه‌ لازم‌ براي‌ يافتن‌ موضوع‌ مناسب‌ و توجه‌ به‌ نيازهاي‌ جامعه‌ از مسائل‌ مهم‌ در اين‌ مرحله‌ است‌.
2. بررسي‌ و تحليل‌ موضوع‌ به‌لحاظ‌ ارزشمندي‌ و امكان‌پذيري‌.
براي‌ ارزشيابي‌ و امكان‌پذير بودن‌ نگارش‌ مقاله‌ مي‌توان‌ چند سؤال‌ طرح‌ كرد:
موضوع‌ مقاله‌ تا چه‌ اندازه‌ ارزشمند و بديع‌ است‌؟ از چه‌ جنبه‌اي‌ و براي‌ چه‌ كساني‌ مفيد خواهد بود؟ آيا تهيه‌ چنين‌ مقاله‌اي‌ امكان‌پذير است‌ و موانع‌ ومشكلات‌ احتمالي‌ انجام‌ كار كدام‌ است‌؟ در صورتي‌ كه‌ بتوانيم‌ براي‌ اين‌ پرسش‌ها پاسخي‌ مناسب‌ بيابيم‌، طبيعتاً مراحل‌ نوشتن‌ آسانتر خواهد بود.
3. طرح‌ريزي‌ مقدماتي‌ و تدوين‌ ساختار كلي‌
تهيه‌ فهرست‌ مقدماتي‌ مطالب‌، تهيه‌ عنوان‌ بخش‌هاي‌ اصلي‌ و فرعي‌، توجه‌ به‌ هدف‌ و طيف‌ مخاطبين‌، هماهنگي‌ بين‌ ساختار و نوع‌ مقاله‌ و مشورت‌ با افراد صاحب‌نظر از مواردي‌ است‌ كه‌ در اين‌ مرحله‌ بايد در نظر گرفته‌ شود.
4. تعيين‌ برنامه‌ زماني‌ براي‌ انجام‌ كار (مديريت‌ زمان‌)
زمانبندي‌ مناسب‌ و انجام‌ مرحله‌ به‌ مرحله‌ كارها از مسائلي‌ است‌ كه‌ تهيه‌ و تدوين‌ مقاله‌ را در مدت‌ زمان‌ از پيش‌ تعيين‌ شده‌ امكان‌پذير مي‌سازد.
5. جستجو براي‌ يافتن‌ منابع‌ اطلاعاتي‌ پايه‌
منابع‌ اطلاعاتي‌ پايه‌ شامل‌ دايره‌المعارف‌هاي‌ موضوعي‌، خلاصه‌ مقالات‌ و... است‌.
6. جستجو براي‌ يافتن‌ اطلاعات‌ مرتبط‌ (تهيه‌ كتابشناسي‌ مقدماتي‌)
پس‌ از مطالعه‌ و بررسي‌ منابع‌ پايه‌، با استفاده‌ از برگه‌دان‌ كتابخانه‌ و يا از طريق‌ جستجو در شبكه‌هاي‌ اطلاعاتي‌ (اينترنت‌) مي‌توان‌ كتابشناسي‌ اوليه‌ را تهيه‌ و منابع‌ اطلاعاتي‌ تخصصي‌ را شناسايي‌ و گردآوري‌ كرد.
7. مطالعه‌ منابع‌ اطلاعاتي‌ مهم‌ و مرتبط‌ براي‌ محدود و مشخص‌ كردن‌ موضوع‌ و رويكرد مقاله‌.
با مطالعه‌ منابع‌ اطلاعاتي‌ اصلي‌ و كليدي‌ مي‌توان‌ دامنه‌ موضوعي‌ را مشخص‌ كرد. علاوه‌ بر اين‌ اعتبار و غناي‌ مقاله‌ بستگي‌ به‌ منابعي‌ دارد كه‌ مورد استفاده‌ قرار مي‌گيرد.
8. مطالعه‌ عميق‌ منابع‌ گردآوري‌ شده‌ و يادداشت‌برداري‌ هدفمند
9. مرتب‌ كردن‌ يادداشت‌ها بر اساس‌ فهرست‌ مطالب‌ و بازنگري‌ و پالايش‌ آنها
10. نوشتن‌ متن‌ مقاله‌ (نسخه‌ اوليه‌)
بهتر است‌ نوشتن‌ مقاله‌ با مطالب‌ ساده‌تر شروع‌ و از پرنويسي‌ و اطاله‌ كلام‌ خودداري‌ شود. توجه‌ به‌ هدف‌، ساختار و مخاطب‌ و رعايت‌ انسجام‌ و پيوند منطقي‌ ميان‌ بخش‌ها و پاراگراف‌ها و رعايت‌ آيين‌ نگارش‌ صحيح‌ از نكات‌ مهمي‌ است‌ كه‌ نويسنده‌ مقاله‌ بايد به‌ آن‌ توجه‌ كند.
11. مرور متن‌ اوليه‌ و اصلاح‌ آن‌ (تهيه‌ نسخه‌ دوم‌)
بسياري‌ از صاحب‌نظران‌ پيشنهاد مي‌كنند كه‌ پس‌ از آماده‌ شدن‌ نسخه‌ اوليه‌، يك‌ يا چند روز مقاله‌ را كنار بگذاريم‌ و پس‌ از آن‌ به‌ بررسي‌ و مرور مقاله‌ بپردازيم‌. هنگام‌ بررسي‌ مقاله‌ بايد جملات‌ و پارگراف‌هاي‌ غير ضروري‌ حذف‌ شوند و نكات‌ مهم‌ مقاله‌ در مقايسه‌ با مقالات‌ ديگر برجسته‌ شود. توالي‌ و ترتيب‌ مطالب‌ به‌ درستي‌ كنترل‌ شود.
12. مشورت‌ با افراد متخصص‌ و صاحب‌نظر و اصلاح‌ نهايي‌ مقاله‌
13. تهيه‌ و تدوين‌ چكيده‌، كليدواژه‌، مقدمه‌ و فهرست‌ مآخذ و در پايان‌ تهيه‌ نسخه‌ نهايي‌ مقاله‌
نكته‌ قابل‌ تأمل‌ در اين‌ مورد اين‌ است‌ كه‌ تمام‌ موارد ذكر شده‌ در اين‌ بند بايد پس‌ از اتمام‌ نوشتن‌ متن‌ اصلي‌ صورت‌ گيرد، و در واقع‌ چكيده‌ برگرفته‌ از كل‌ متن‌ است‌، و مقدمه‌ بر اساس‌ متن‌ نوشته‌ شده‌ تهيه‌ مي‌گردد، در حالي‌كه‌ گاهي‌ اوقات‌ برخي‌ افراد در پاسخ‌ به‌ فراخوان‌ مقالات‌ سمينارها و كنفرانس‌ها ابتدا چكيده‌ يا خلاصه‌ مقاله‌ خود را تهيه‌ و ارسال‌ مي‌كنند و اگر چكيده‌ مقاله‌ مورد قبول‌ برگزار كنندگان‌ واقع‌ شد اقدام‌ به‌ تهيه‌ متن‌ كامل‌ مقاله‌ مي‌كنند كه‌ اين‌ كار مسلماً ساختار و محتواي‌ مقاله‌ لطمه‌ خواهد زد. همچنين‌ در خصوص‌ فهرست‌ مآخذ بايد توجه‌ داشت‌ كه‌ يكي‌ از اصول‌ اخلاقي‌ و مهم‌ در نگارش‌، استناد به‌ منابع‌ و مآخذي‌ است‌ كه‌ در حين‌ كار مورد استفاده‌ قرار مي‌گيرد. استناد و ذكر منابع‌ مورد استفاده‌ علاوه‌بر ارج‌ نهادن‌ به‌ آثار ديگران‌، باعث‌ افزايش‌ اعتبار و ارزش‌ اثر خواهد شد.
14. انتخاب‌ مجله‌ مناسب‌ و ارسال‌ مقاله‌ براي‌ چاپ‌ و انتشار آن‌ .
تفاوت مقاله کنفرانسی و مقاله جورنالی :
مقاله کنفرانسی چیست؟
در تعریف مقاله باید گفت که مقاله یک تحقیق هست که توسط یک یا چند نفر صورت میگیره که این تحقیق حرف تازه ای در موضوع خودش برای گفتن داره جایی که مقاله رو باید ارسال و پذیرفته بشه و بعد از پذیرفته شدن در صورت تمایل برای ارائه اون برید کنفرانس نام داره که این کنفرانس با یک اسم ممکن هست که هر سال یک کشور برگزار بشه یا ثابت باشه.
تقریبا در همه کنفرانس‌ها مقاله های پذیرفته شده در بعضی جورنال‌ها هم چاپ بشه(در صورت داشتن بار علمی بالا) و یا اینکه در کتابخانه های دیجیتالی همانند ieee(مخصوص برق و کامپیوتر) چاپ بشه که در حالت دوم معمولا کنفرانس‌ها یک هزینه ای برای چاپ میگیرن که بعد از این که به حساب کنفرانس هزینه واریز شد با یک فاصله حد اکثری ۲ ماه چاپ میشه

مقاله جورنالی چیست؟
در تعریف جورنال باید گفت که جورنال به صورت یک مجله هست که معمولا به صورت دوره ای چاپ میشه این دوره میتونه هفتگی‌، ماهانه‌، یا سالانه باشه که در اون چاپ از جورنال یک سری مقالات که دارای بار علمی خوبی هستن چاپ میشه.
باید بگم که چاپ کردن یک مقاله در جورنال معتبر زحمت بیشتری می خواد و خود جورنال هم در زمینه چاپ مقاله سخت گیری میکنه و ممکن چند بار به شما اشکالات مقاله رو اعلام و از شما بخواد که مقاله رو ویرایش کنید.اما برای چاپ مقاله در جورنال نیاز به پرداختن هزینه نداره.

اما خلاصه تفاوت‌ها کجاست:

۱-سختی ارائه ژورنال از مقاله بیشتر هستش (معمولا)
۲-برای چاپ مقاله نیاز به دادن هزینه هست(البته زیاد نیست هزینش)
۳-اعتبار جورنال از مقاله بیشتره (اما کنفرانس هم هست که از خیلی جورنال‌ها معتبر تره)

درود گزارش ارسالی مورد قبول است با تشکر