با مرورى مختصر بر مكاتب كلاسیك و نئوكلاسیك مدیریت، آشكار گشت كه‏مكتب كلاسیك با محدودیت‏ها و نارسائیهایى مواجه است و مكتب نئوكلاسیك براى‏تعدیل و جبران كاستى‏هاى آن شكل گرفته، ولى نتوانسته است براى تمامى مشكلات‏مدیریت و سازمان راه حلّى مناسب ارائه كند. از این رو، تحقیقات و مطالعات دانشمندان‏ادامه یافت و نظریه هایى نوین به دانش مدیریت اضافه شد. این نظریه‏ها، به عنوان‏نظریه‏هایى نوین مدیریت شهرت یافت. برخى از این نظریه‏ها عبارتند از: نظریه عمومى‏سیستم‏ها، نظریه اقتضائى و نظریه نقش‏هاى مدیریت استعاره‏ها كه در این فصل موردبررسى قرار خواهند گرفت.

نظریه عمومى سیستم‏ها


چند نظریه سیستم، مفهومى نوین نیست، ولى این نظریه بعد از جنگ‏جهانى دوم مطرح شد. البته، قبل از آن نیز صاحب نظرانى، مانند خانم مارى پاركرفالت ، چستر بارنارد و به ویژه نوربرت وینر در این باره اظهارنظرهایى كرده بودند، ولى تلاش آقاى برتالانفى در این باره بیش از دیگران‏است؛ چنان كه مى‏توان گفت در واقع نظریه عمومى سیستم‏ها را وى معرفى كرده است.


تعریف سیستم‏


به دلیل كثرت كاربرد واژه « سیستم » در علوم مختلف حتى در محاورات‏روزانه، هر كس، گونه‏اى تلقى ویژه از این واژه دارد. حال، براى آشنایى با مفهوم سیستم به‏برخى تعریف‏ها، كه اندیشه‏مندان ارائه كرده‏اند، اشاره مى‏شود:

برتالانفى در تعریف سیستم مى‏گوید:« سیستم، مجموعه‏اى از واحدهاى مرتبط به هم است » در تعریفى دیگر آمده است: « سیستم، مجموعه واحد و یا كلّ متشكل ازاجزاى مربوط به یكدیگر مى‏باشد.»
صاحب نظرى دیگر مى‏گوید: « سیستم مجموعه‏اى است متشكل از عناصرى مرتبط ومتعامل با یكدیگر كه این ارتباط و تعامل، به سیستم، نوعى كلیّت و تمامیت‏مى‏بخشد »
همچنین در تعریفى دیگر آمده است: « سیستم عبارت است از یك گروه بندى منظم از عناصرمجزّا و در عین حال مرتبط به یكدیگر، به منظور تأمین هدف‏هاى از پیش تعیین‏شده.»


پس، مى‏توان گفت سیستم داراى ویژگى‏هاى زیر است:


1- از تعدادى اجزا یا عناصر - دست كم دو جزء - تشكیل شده است؛
2- میان اجزا و عناصر آن ارتباط و تعامل بر قرار است؛
3- براى تأمین هدفى معین مى‏كوشد.
سایت تبیان