بودجه چیست؟
عبارتست از يك ابزار مديريتي براي طراحي فعاليت هاي آينده مديريت كه شامل برآورد فروش, هزينه ها, توليد و غيره مي باشد. بودجه بندي براي مشخص كردن نتايج مورد انتظار كسب و كار و خطوط عملياتي ممكني كه در آينده بايد براي دست يابي به اين نتايج پيموده شود انجام مي شود.
نتايج مورد انتظار يا به صورت دوره هاي مالي و يا ساير ارقام از قبيل كميت توليدات برحسب واحد, نفر ساعت, ساعات كار ماشين و غيره برنامه ريزي مي شوند. بودجه بندي را مي توان به صورت «پيش بيني برنامه عمليات بر اساس بازدهي مورد انتظار عمليات» تعريف نمود.
بودجه بايد بر اساس نيازهاي برآورد شده آتي براي يك دوره زماني مشخص بنا شود. بودجه بايد با كمك اطلاعات آماري قبلي آماده شود. بنابراين بودجه بندي را همچنين مي توان به صورت زير تعريف نمود :
«پيش بيني و طــرح ريزي دوره زماني بعدي بــا استفاده از تجــربه قبلي و گرايش هاي بازار و موقعيت فعلي».
بودجه از پيش استانداردهاي عملكرد را براي هدايت كوشش ها و فعاليت ها در كسب و كار تأمين مي كند. از آنجا كه بودجه ها استاندارد هاي عملكرد را تأمين مي كنند, در نتيجه تبديل به مبنائي براي كنترل مي شوند. كنترل مورد استفاده براي اجراي بودجه «كنترل بودجه» ناميده مي شود. بنابراين بودجه بندي به نقش برنامه ريزي مديريت مربوط مي شود, در صورتي كه «كنترل بودجه» شامل نقش كنترل در سازمان مي شود.
اهداف بودجه بندي
بودجه بندي اهداف اصلي زير را دنبال مي كند:
.ارزيابي دوره اي سياست هاي مديريت
. ايجاد مبنائي براي بررسي دستاوردهاي صنعت
. كنترل هزينه ها در بخش هاي مختلف
. ايجاد برنامه اي براي پيشرفت سيستماتيك
. اتخاذ مبنائي براي هزينه كردن سرمايه
6.ايجاد مبنائي براي كنترل كاركرد بخش هاي مختلف مربوط به سازمان تجاري از طريق بازبيني بازدهي و صرفه اقتصادي آنها .
مزيت هاي بودجه بندي:
بودجه بندي به خاطر دارا بودن مزيت هاي زير از هر نظر حائز اهميت زيادي است

مسئوليت عملكرد بخش ها تثبيت مي شود. بنابراين كنترل لازم راروي تغيير و تحول مسئوليت اعمال مي كند. موقعيت اقتصادي سازمان مربوطه مشخص و روشن مي شود. کنترل عملكرد و بازدهي صنعت انجام مي شود. با كنترل تمام سطوح سازمان, مديريت بهبود مي يابد. بنابراين بازدهي نيز بهبود مي يابد. در هنگــام دريافت وام از بانك ها نشان دادن بودجه اهميت زيادي دارد بــه طوريكه مــا مي توانيم از موقعيت مالي سازمان مربوطه آگاه شويم .به سياست گذاري هاي دوره هاي آتي كمك مي رساند. تعيين نمودن قيمت محصول مفيد است.
الزامات بودجه
به منظور آماده سازي بودجه, ملاحظات زير بايد رعايت شوند
تخصيص اختيار و مسئوليت
به منظور حصول يك بودجه بندي مطلوب, نظم و ترتيب مناسبي براي دادن مسئوليت و اختيار اتخاذ مي شود. به اين منظور يك كميته بودجه مركب از نمايندگان تمام بخش هاي سازمان تشكيل مي شده و يك