خلاصه درس جلسه اول :
تعریف فرهنگ : فرهنگ روشی است که انسان در زندگی اجتماعی انتخاب می کند. که قابل دیدن نیست
توسعه چیست : بزرگ شدن ، پیشرفت ، گسترش ، بالغ شدن ، ارتقاء، رشد کردن ، رشد دادن ، بسط دادن ، سرایت یا تسری پیدا کردن ، وسعت بخشیدن ف ازدیاد.
یعنی توسعه بخشیدن ، توسعه یافتن develop
توسعه دو نوع است عمودی وافقی
رشد کردن grow
رنسانس یعنی نوزایی در اروپا سه تا رنساس داشتیم 1- رنسانس صنعتی ( انقلاب صنعتی ) اختراع ماشین بخار توسط جیمز وات انگلیسی بود ماشین جایگزین انسان شد.
2- رنسانس سیاسی 1618-1648 که 30 سال جنگ بود جنگ داخلی اروپا وقرارداد وستفالی که مبداء کشور دولت وملت را تبیین می کرد .
3-رنسانس علمی وفرهنگی وهنری
توسعه چند بعدی می تواند فرهنگی ، سیاسی ، وعلمی باشد . یک جنبه از توسعه که پایه ای است برای توسعه های دیگر .
1-توسعه هدایت شده 2-توسعه روند قبلی توقف شده وروند جدید پا می گیرد3- رشد سنتی تمام می شه وروند جدید پا می گیرد 4-توسعه چند بعدی یا چند وجهی 5-توسعه ای است که خودش پایه توسعه های دیگر است .



خلاصه درس جلسه دوم :
توسعه به معنی کلی معنای مختلفی دارد وبه معنی فرایندی است به منظور هدایت جامعه به سوی تحقق مجموعه ای منظم از شرایط فردی واجتماعی زندگی .
توسعه یعنی بهبود وضع جدید وتوسعه کوششی است برای رسیدن به تعالی که هنوز تحقق نیافته است .
توسعه در زندگی ما در جریان است توسعه اقتصادی ، توسعه سیاسی و غیره اما چه چیزی بهترین توسعه است توسعه مطلوب کدام است ؟ توسعه متعالی بهترین توسعه است .
فرایند رشد کمی است ناظر کیفی چیست کسی است که کیف می کند.
رشد مفهومی است که افزایش تولید را می رساند ویک کمیت را نسبت به کمیت دیگری را در قبل خودش بیان می کند . مانند میزان زمینهای کشت وکار .
یک چیزی کنا رشد قرار می گیرد که توسعه است که کیفی است مثلا کیفیت تولید بهتر است . کیفیت در کنار کمیت در توسعه مطرح است . توسعه از زبان دانشمند بروگل فیل توسعه را باید بر حسب پیشرفت به سوی اهداف رفاهی معنا کرد.
از نظر شریعتی توسعه یعنی یک هدف فرضی وراندن جامعه به سوی هدف آتی است .
توسعه دارای ابعاد گوناگونی است 1-اقتصادی 2-اجتماعی 3-فرهنگی وسیاسی
در غرب توسعه اقتصادی در بالاترین حد قرار دارد
از نظر اسلام توسعه به چه معنی است ؟ انسان باید برای چیزی که من آماده کردم تلاش کند توسعه دوبال دارد بال مادی وبال معنوی .
بال مادی باعث می شود بال معنوی رشد یابد.وقتی توسعه انجام شد باید عدالت اجتماعی هم برقرار شود . در اسلام رشد توسعه انسان هم مادی است وهم معنوی وتوسعه فرایند است هدف دار وجهت دار .


خلاصه درس جلسه سوم :
در هر جامعه توسعه ابعاد گوناگونی دارد
از نظر کلی راهبرد : سطوح راهبردی 1-چشم انداز 2- آموزه 3- راهبرد
عمیات یا کاربرد

---

روش یا راهکار

---

سطوح عملیاتی هستند
چیزهایی که به طور طبیعی وجود دارد چشم انداز است راهبرد یعنی چیزی که علاقه داریم به آن برسیم
کلیه جزئیات چشم انداز را اموزه یا دکترین می گویند .
برای رسیدن به یک راهبرد نیاز به برنامه داریم یعنی عملیاتی کردن طی طریق با جزئیات آنرا عملیاتی می کنیم پس راهبرد یک نوع آرمان است که نیاز به یک سری منابع است منابع فناوری
فناوری با فن آوری متفاوت است اگرچه مثل هم تلفظ می شود ولی با هم تفاوت دارد .
فن آوری یعنی تکنولوژی ولی فناوری یعنی فن استفاده از آن . همان تکنیک می باشد تکنیک یعنی روش استفاده از تکنولوژی نحوه رسیدن به هدف طی طریق کردن . برای رسیدن به هدف منابع نرم افزاری وسخت افزاری لازم است.
مثلث رسیدن به هدف که در سطح راهبردی



رسیدن به تاکتیک ابزار یا منابع

غیرانسانی انسانی
نرم افزاری وسخت افزاری


خلاصه درس جلسه چهارم :
ویژگی های نظام فرهنگی
هر نظام فرهنگی دارای بانک اطلاعاتی از وضعیت موجود خودش می باشد .
ما با یک نظام فرهنگی دیگه باید تعامل داشته باشیم ودر این ارتباط باید محیط پیرامونی خود را بشناسیم
تاریخ ما جزءفرهنگ ماست وکار نظام فرهنگی اینست که باید بیاید مستند سازی کند
تمام نظامهای فرهنگی باید به طور غیر مستقیم به مسائل ایدئولوژی توجه داشته باشد. مانند مسئله جوهر واقعیت یا رابطه بین حقیقت و واقعیت . مسئله آفرینش ومواردی در این خصوص.
هر نظام فرهنگی بایداز اطلاعات خاصی برخوردار باشد تا بتواند مشکل گشا در تمتم زمینه ها باشد از تغذیه گرفته تا کشمکش های سیاسی وفرهنگی
هر نظام فرهنگی حاوی اطلاعاتی است که افراد را قادر می سازد در مورد آنچه خوب است یا بد داوری کند
تمام فرهنگها از طریق آداب ورسوم ارزش پیدا می کند.
ویژگیهای فرهنگ از نظر هرسکوتیس
الف- فرهنگ عام یعنی همه فرهنگ دارند ولی خاص است یعنی هرجامعه فرهنگ مخصوص به خودش را دارد وبرای جامعه خودش ارزش دارد .
ب- فرهنگ متغیر یعنی تمام پدیده های اجتماعی بنا به مقتضیات زمان در حال تغییر وتحول است ولی ثبات از لباس وپوشاک وشیوه همسر گزینی تا امور اقتصادی همواره در معرض تغییر است ولی به قدری کند است که محسوس نیست وتقریباً ثابت به نظر می رسد.
ج-فرهنگ اجباری ولی اختیاری است یعنی همه باید دارای فرهنگ باشند وانسان مجبور است که فرهنگ اختیار کند ولی حال که چه فرهنگی را بپذیریم مختار هستیم .
نظریه نیل اسملسر(نوسازی)
توسعه به ابعاد مختلف تقسیم می شود.
1-در زمینه تکنولوژی : که مرحله بکاری دانش علمی وتخصصی که جای خودش را به شیوه های سنتی داده
2-در زمینه کشاورزی : تولید محصولات برای تجارت جای زراعت
3- در زمینه صنعت : نیروی مکانیکی والکترونیکی به جای نیروی انسانی وحیوانی
4-در زمینه زیست محیطی (اکولوژی)توسعه شهرها به جای روستاها
اسملسر معتقداست برای تحول یک جامعه ابتدا تقسیم کار ودیگری جریان هماهنگی کارکرد میان عناصر ساختی باید پدید آید.
نظریه اشاعه نوآوری اورت راجرز
جامعه یک روند چند جانبه دارد
تعریف نوسازی ک توسعه یک تغییر است که شیوه های مدرن جایگزین سنتی می شود . باید وسایل ارتباطی نهادینه شود تا منجر به رشد اقتصادی ، اجتماعی گردد.
نظریه هلی نر در باره توسعه
اومعتقد است که باید توازون ایجاد شود یعنی خواسته ها باید از تعالی اخلاقی برخوردار باشد. توازون یعنی بالانس کردن آنچه که داریم با آنچه که می خواهیم .

تعریف توسعه فرهنگی
توسعه عبارت است از تحول تاریخی که همه جنبه های زندگی را در بر میگیرد. وابعاد متفاوتی دارد وتوسعه فرهنگی بعد فرهنگی تحول تاریخی را شامل می شود.
تبیین فرآیند وروند شاخص های فرهنگی در برنامه های توسعه بعد از دهه 1960 میلادی
الف – توسعه فقط رشد اقتصادی ، یا سرانه یا اجتماعی نیست بلکه چیزهای دیگری مانند ادراکات واخلاق هم هست
ب- قبلا توسعه مادی را ملاک می دانستند الان باید فرهنگی را هم در نظر بگیریم
ج- توسعه نباید به رشد اقتصادی محدود شود بلکه باید جنبه های فرهنگی هم مطرح شود. فرایند طرح وپذیرش بعد فرهنگی در کنفرانس بین المللی مربوط به توسعه
کنفرانس بین الدول بین دولتها ی خاص مثل کشورهای عضو اپک
کنفرانس بین الول کشورهای اروپایی در زمینه سیاستهای فرهنگی 19 تا 28 ژوئن 1972 هلسینکی (فنلاند)
کنفرانس جاکارتا در باره فرهنگ وتوسعه فرهنگی دسامبر 1973
کنفرانس بین الدول سیاستهای فرهنگی کشورهای آفریقایی در شهر آکرا(پایتخت غنا) اکتبر ونوامبر 1975
کنفرانس وزرای کشورهای عربی در بغداد نوامبر 1981
کنفرانس جهانی سیاستهای فرهنگی مکزیکوسیتی26 ژوئیه 1982


دهه جهانی توسعه فرهنگی
از سازمانهای مختلف وابسته به سازمان ملل متحد خواسته شده بود تا در جهت تحقق اهداف چهار گانه دهه کوشش کنند .این اهداف عبارتند از :
1-توجه به ابعاد فرهنگی توسعه
2-حفظوتقویت هویت های فرهنگی
3-گسترش مشارکت در حیات فرهنگی
4-ترویج همکاریهای بین المللی فرهنگی


خلاصه درس جلسه پنجم :
تعریف فرهنگ از نظر یونسکو وکنفرانس سیاستهای فرهنگی مکزیکوسیتی
فرهنگ مجموعه کامل مادی، روحی ، فکری وعاطفی می باشد که یک جامعه یا گروه اجتماعی را مشخص می سازد ونه تنها شامل هنرها ونوشته ها بلکه اشکال زندگی ، حقوق اساسی انسانی ، نظامهای ارزشی ، سنتها واعتقادات می باشد.
تعریف وتبیین توسعه از نظر کنفرانس جهانی سیاستهای فرهنگی مکزیکوسیتی
توسعه یک فرآیند پیچیده ،جامع وچند بعدی است که به جزء رشد صرف اقتصادی کلیه ابعاد زندگی ونیروهای یک اجتماع را شامل می شود .
منظور از بعد فرهنگی توسعه چیست
بعد فرهنگی توسعه تحول قابل توجهی یافته بعد فرهنگی توسعه شامل کلیه عناصر روانی اجتماعی است که همانند عوامل علمی ف فنی واقتصادی به بهبودزندگی مادی وفکری جوامع منتهی شده که در عین حال با موفقیت فنی طرح ها یا برنامه های توسعه نقش دارد .
توسعه را به عنوان یک راهبرد در زمینه تاریخی واجتماعی ، فرهنگی ودینی ومذهبی هر جامعه طراحی کرد.
جایگاه فرهنگ در برنامه های توسعه
فرهنگ کلاً ویزگیهای معنوی ، مادی ، فکری واحساسی است که یک گروه اجتماعی را معرفی می کند وفرهنگ شامل هنر ف ادبیات ، آیین های زندگی ، حقوق اساسی نوع بشر ، نظام های آموزشی ، سنت ها وباورهاست .
بعد فرهنگی مرجع اصلی ارزیابی سایر عوامل است توسعه ای که از مشارکت بعد فرهنگی بهرهمند است رهیافتی به سوی توسعه خلق می کند که نه تنها توسعه واقعی در حوزه های آموزش وپرورش ، ارتباطات ،علو وتکنولوژی ، کشاورزی ، مسکن ، بهداشت در بر دارد بلکه نیروهای خلاق مردم را برای یافتن راه حل های عملی مشکلات بکار می گیرد.
فرهنگ به عنوان سد راه (مانع) یا راهگشای برنامه های توسعه
فرهنگ بیان کننده هویت ها وتفاوتهاست در نتیجه عاملی مهم به تعارض واختلافات است واین اختلافات نتیجه پدیدار شدن الگوهای فرهنگی متفاوت ناشی از اجرای طرحهای توسعه است .
فرهنگ می تواند باعث صعود یا سقوط پیشرفت یا واپس گرایی شود وابستگی فرهنگی بیشتر از وابستگی اقتصادی از خود بیگانگی را به دنبال دارد.
رهیافت های افقی وعمودی موصوف به توسعه فرهنگی
سیاستهای فرهنگی عمودی بخشهای خاصی از فرهنگ را مورد توجه قرار می دهد تا توسعه یابد وبعضی از حوزه ها را محدود کرده از جمله عواملی که موثر است می توان به حاکمیت یک ایدئولوژی خاصی ، کمبود منابع سرمایه گذاری در تمامی حوزه ها اشاره کرد .
اما در سیاستهای افقی تمامی حوزه ها مورد توجه است . وتمام حوزه ها حق ترقی ورشد را دارند .و دولت نقش ویژه ای را بازی می کند ودر نظریه رنه مائو بر ضرورت مداخله دولت در فراهم کردن امکان شرکت تمامی افراد در فرهنگ اصرار می ورزیدند.
پس نتیجه می گیریم که دولت را در خدمت توسعه فرهنگی وگسترده ترین شرکت مردم در دستاوردهای آن قرار می دهیم .




بسمه تعالی
خلاصه درس جلسه ششم :
جایگاه سیاستهای فرهنگی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته
در کشورهای توسعه یافته ، افزایش سطح زندگی ، همگانی شدن آموزش ، ظهور وسایل بزرگ ارتباطی ، افزایش زمان اوقات فراغت ، بهبود شرایط اجتماعی و.... امکانات بی سابقه ای برای ارتقای فرهنگی در اختیار مردم قراردادند.
برای مثال : فنون چاپ وتکثیر ،نشر وسیع کتابهای ارزان قیمت ، مطبوعات ، کتابخانه های عمومی ، تئاتر ، موزه ها همه به نوبه خود توسعه یافته اند واز جمله سیاستهای فرهنگی در کشورهای توسعه یافته به سبب امکان گفت وشنودهای میان دولتمرادان ومنتقدان تا حد زیادی اصلاح پذیر شده واین امر باعث شده تا سیاستهای فرهنگی تحقق یابد. وبه نیازهای مردم پاسخ دهد.
توسعه فرهنگی وسیاست فرهنگی
سیاست فرهنگی شامل همان ارزشها واصولی است که افراد جامعه را در مسائل فرهنگی هدایت وراهنمایی می کند و هدف ازآن پیشرفت جامعه است .اکثر اندیشه ها از دو حوزه مادی ومعنوی نشات می گیرد .وباید به این موضوع اشاره کرد که مفهوم فرهنگ روش زندگی انسان می باشد . و سه کارکرد در حوزه علوم انسانی واجتماعی که با سیاستهای فرهنگی پیوند خورده که عبارتند از 1- ایجاد تفاهم 2-احراز هویت 3 – حفظ وارتقای انسجام اجتماعی
سیاست فرهنگی مرتبط با توسعه فرهنگی در دو بعد قابل بررسی می باشد.
سیاست فرهنگی سنتی یعنی مردم به فرهنگ سنتی خود توجه کنند
سیاست فرهنگی جدید : مبتنی بر یادگیری می باشد


توسعه فرهنگی وجهانگردی
یکی از راههای گسترش توسعه فرهنگی در جوامع شناخت میراث فرهنگی وارزشهای بومی ومحلی آن جامعه است . وگردشگری جزء این شناخت می باشد دونکته حائز اهمیت است یکی فرهنگ انفرادی ودیگری فرهنگ همگانی
فرهنگ انفرادی ، آموزش ومهارتهای فردی است یعنی در فرهنگ قوم خود اثر بازی از خود به جای بگذارد .
فرهنگ همگانی از تکامل وپیشرفت همگانی یک اجتماعی بوجود می َآید .
رابطه جهانگردی با توسعه فرهنگی را می توان در جهانگردی بررسی کرد واشاره به جذابیت های فرهنگی هر جامعه مثل ایران که این جذابیتها ، اماکن زیارتی ، هنرهای دستی و...می باشد . توسعه فرهنگی بر ساختار جامعه از طریق جهانگردی اثرات قابل ملاحظه ای را می گذارد . واثراتی چون :
1-افزایش حمایت از فرهنگ سنتی
2-به نمایش گذاردن هویت قومی
3-تجدید حیات هنرهای سنتی وقابل بررسی است.
توسعه فرهنگی وتکنولوژی
دستاوردهای بشری در قالب تکنولوژی در 300سال گذشته تاثیر مهمی بر توسعه فرهنگی مادی گذاشته . تکنولوژی مجموعه ای از روش هاوتجربیات وعلوم عملی است که مردم برای تسلط بر محیط و حل مشکلات مربوط به رابطه شان با محیط به کار می برد .
مزیتهای تکنولوژی مناسب برای توسعه فرهنگی جامعه :
1-هرچه دستاوردهای بشر با نظام اجتماعی جامعه سنخیت داشته باشد باعث تقویت تکنولوژی می شود
2-تناسب تکنولوژی با فرهنگ موجود یک جامعه آسایش مردم منطقه را تضمین می کند .
3-کشورهای فقیر چون دسترسی به تکنولوژی ندارند به همین دلیل به سمت استفاده بهینه از تکنولوژی مناسب گرایش پیدا کرده اند
4-تکنولوژی مناسب برای حل مشکلات کشورهای در حال توسعه عامل بسیار خوبی برای کشف وابداع علمی است