تعريف و تعبير توسعه از منظرجهان بيني اسلامي:
جهان بيني خدامحور اسلام، انسان را موجودي دو بعدي دانسته و براي هر دو بعد جسمي و روحي او برنامه دارد و زندگي را نيز فراگير دانسته و محدود به روحي انسان و هدايت و رستگاري همه جانبه او دانسته است. بااين مقدمات به نظر مي رسد تعاريف مذكور تامين كننده هدف توسعه در اسلام نباشد؛ توسعه اي كه در «حيات طيبه»تبلور مي يابد. از اين رو، تعريف مورد تاييد اسلام:
توسعه، فرايندي است كه زمينه شكوفايي استعدادهاي گوناگون انسان را فراهم مي سازد و دراين فرايند، با استفاده بهينه از منابع انساني، طبيعي، مالي مختلف، بستر مناسبي براي رشد توليدات ملي اعم از توليد ثروت و غير آن ، هماهنگ با تاءمين خواسته هاي اصيل انسان فراهم مي آيد ودر نتيجه، افراد جامعه، دراين فرايند، مسيرتكاملي شايسته خودرامي پيمايند.
با توجه به تعريف عام توسعه، توسعه اقتصادي نيز به وضعيتي اطلاق مي شود كه در آن انسان به گونه اي تربيت شود كه با تسلط برتكنولوژي مدرن و استفاده بهينه از منابع، توان برنامه ريزي جامع، جهت تاءمين رفاه جامعه را داشته و زمينه مناسب براي نيل به كمالات انساني براي همگان فراهم باشد.
ويژگي هاي توسعه مورد نظر اسلام:
توسعه، فراهم كننده زمينه شكوفايي استعدادهاي همه افراد جامعه مي باشد و بدون برقراري عدالت اجتماعي بوجود نمي آيد؛
تامين خواسته هاي مادي و معنوي انسان و رشد و تعالي فرد وجامعه در كنار هم و توامان مطرح است
توسعه، فرايندي جهت دار است وهدف نهايي ازآن، رساندن انسان به كمال نهايي شايسته مقام اوست.
اهداف توسعه :
به طور کلی هدف هر برنامه توسعه بهبود شرایط کلی زندگی مردم با توجه به پارادایم فکری حاکم بر نظریه محوری مورد استفاده جهت تحقیق و پیاده سازی توسعه است . توسعه علاوه بر بهبود وضع درآمدها و تولید آشکارا متضمن تغییرات بنیادی در ساختارهای نهادی ،اجتماعی ، اداری -مدیریتی و نیز طرز تلقی عامه و در بیشتر موارد حتی آداب ورسوم و اعتقادات است . توسعه فرهنگی از طرف یونسکو بعنوان یک سازمان فرهنگی در مباحث توسعه مطرح شده و از مفاهیمی است که نسبت به سایر بخشهای توسعه چون توسعه اقتصادی ،توسعه اجتماعی و توسعه سیاسی از ابعاد و بار ارزشی بیشتری برخوردار است .
فرهنگ ، ابزار و غایت توسعه :