واحد درسی : مدیریت مراکز امور فرهنگی وسازمانهای فرهنگی
استاد راهنما : خانم غمخوار
موضوع : طبقه بندی روشهای تحقیق در مدیریت
محققین:
محسن وثوقی،مجید شجاعی و محمد سلیمانی دی ماه 1392
تحقیق در مدیریت
در مدیریت تحقیق زمینه هایی چون نگرش و رفتار کارکنان مدیریت منابع انسانی تاثیر ویژگیهای جمعیت شناختی بر اقدامات مدیریتی مدیریت عملیات تولید تدوین استراتژی نظام های اطلاعاتی و غیره را در بر می گیرد.
انواع تحقیق
:1تحقیق کاربردی: در مورد مشکلاتی که در حال حاضر وجود دارد و محققان و مشاوران برای بررسی مشکلات مورد علاقه ی خود به کار می برند تا راه حلهای عملی برای اصلاح یک موقعیت مشکل آفرین بیابند.
:2تحقیق بنیادی/ محض: در این نوع از تحقیق هدف حل یک مشکل موجود نیست بلکه می خواهند در باره پدیده ها و مسایلی که در چندین سازمان و در صنایع مختلف روی می دهد و نیز چگونگی حل آنها را بیشتر بداند که منجر افزایش دانش در زمینه های مختلف شده و از راه حل های بدست آمده در انواع سازمان می توان بهره برد.
تحقیق علمی
تحقیق علمی؛ مشکل گشایی و پیگیری یک روش گام به گام، منطقی، منظم و دقیق برای شناسایی مشکلات، گردآوری داده ها، تجزیه و تحلیل داده ها و استنتاجهای معتبر از آنهاست. ازاین رو، تحقیق علمی صرفا مبتنی بر تجربه یا برداشتهای شخصی و درک مستقیم نیست بلکه هدفمند و دقیق است دارای صحت و اطمینان بیشتر و اغلب عینیی تر است.
ویژگی های تحقیق علمی
1:هدفمندی: محقق کار خود را با هدف مشخصی آغاز می کند.
2:صحت واستحکام: تحقیق علمی دارای بنیاد نظری خوب، طرح روش شناسی مناسب است که بر صحت یک پژوهش هدفمند می افزاید.
3:آزمون پذیری: در این نوع از تحقیقات این امکان وجود دارد که بتوان فرضیه تحقیق را با بهره گیری از برخی آزمون های آماری مورد آزمایش قرار دهیم.
4:تکرار پذیری: یعنی اگر فرضیه ای در موضوعی به اثبات رسید در سایر سازمان ها و در موارد مشابه باداده های مشابه نتایج مشابهی بدست آید، درینصورت اعتماد بر یافته های تحقیق بیشتر می شود.
:5دقت و اعتماد: در تحقیقات مدیریتی به ندرت میتوانیم بر پایه یافته های تحلیل داهده ها به نتایج قاطع برسیم زیرا تمامی عناصر و رویداد ها را قادر نیستیم مطالع کنیم از این رو، یافته ها بر نمونه های که از جامعه آماری استخراج شده است استوار می گردد. در تحقیقات علمی سطح اعتماد 95 درصد که حاکی از وجود تنها 5 درصد احتمال نادرستی یافته است به طور معمول پذیرفته است و اغلب از آن به سطح معنا داری 5% یاد می شود.
:6عینیت: استنتاجی که از طریق تفسیر نتایج تحلیل داده های مان انجام می دهیم باید عینی باشد و مبتنی بر واقعیاتی باشد که از داده های حقیقی به دست آمده اند نه مبتنی بر ارزشهای نظریو احساسی خود مان. تفسیر نتایج هرچه عینی تر باشد بررسی پژوهشی علمی تر می شود.
7:تعمیم پذیری: و آن عبارت است از میزان قابلیت کاربرد یافته های تحقیق انجام شده توسط یک سازمان در سازمانهای دیگر. بدیهی است که هر قدر دامنه ی کاربرد نتایح به دست آمده از یک تحقیق گسترده تر باشد این تحقیق برای استفاده کننده مفیدتر است.
8:صرفه جویی: در توصیف پدیده ها ومشکلاتی که روی می دهند ونیز کاربرد راه حلها، سادگی همواره بر چارچوب های پیچیده چندین عامل دشوار را در بر می گیرد برتری دارد. بناء نگرش صرفه جویانه در مدلهای تحقیق همواره باید مدنظر باشد.
موانع اجرای تحقیق در حوزه مدیریت
در قلمرو مدیریت و علوم رفتاری هیچ گاه نمی توان به تحقیقی پرداخت که صد در صد علمی باشد دلیل آن مشکلاتی است که در هنگام اندازه گیری و گردآوری داده هادر زمینه های ذهنی همچون: احساسات، عواطف، نگرشها و برداشتها پیش می آید و این ها کمیت بردار نیستند و از طرفی ممکن است در دستیابی به گروه نمونه مناسب با دشواری مواجه شویم که در نتیجه تعمیم پذیری یافته ها محدودیت ایجاد می شود.
روش تحقیق فرضی- قیاسی
گامها و فرایند روش فرضی- قیاسی:
1:مشاهده: در این گام فرد احساس می کند که تغییرات خاصی در حال روی دادن است و یا آنکه رفتار ها و و نگرشها و احساسات خاصی در محیط کاری به طور مبهم رفته رفته نمایان می شود و برای فرد اهمیت پیدا می کند و احساس می کند که گام بعدی را بردارد.
2:گردآوری اطلاعات اولیه: این گام مستلزم جست و جوی اطلاعات برای آگاهی در باره¬ی آن چیزی است که مشاهده شده است. اطلاعات در مورد چیزی است که در حال اتفاق افتادن است.
3:نظریه پردازی: تلاشی است برای درهم آمیختن منطقی اطلاعات تا بتوان برای دلایل وجود مسئله مفهوم سازی کرد.
4: تنظیم فرضیه: از محل شبکه¬ی روابطی که میان متغیرها به دست آمده است می¬توان فرضیه¬های آزمون پذیر یا حدس¬های هوشمندانه¬ای پدید آورد. آزمودن فرضیه را «تحقیق قیاسی» می نامند ولی گاهی فرضیه های که در اصل تدوین نشده اند بر پایه¬ی فرایند «استقرایی» شکل می گیرند.
5:گردآوری داده های علمی بیشتر: پس از تدوین فرضیه ها باید داده ها را با توجه به هریک از متغیر های فرضیه ها گرد آوری کرد. یعنی داده های علمی بیشتری برای آزمودن فرضیه های که در تحقیق پدید می آید لازم است.
6: تجزیه و تحلیل داده ها: در این گام داده های گرد آوری شده را از طریق آماری تحلیل می کنیم و تحلیل های را در مورد کمی و کیفی اجرا کنیم.
7:استنتاج قیاسی :قیاس فرایند دستیابی به استنتاجها از طریق تفسیر نتایج تحلیل داده می باشد و بر اساس این استنتاجها محقق توصیه هایی را در زمینه¬ی چگونگی حل مسأله ارائه می دهد.
ارتباط مدیر با محققان مشاور
از آنجا که مدیران به ندرت فرصت پیدا می کنند که به یک بررسی کاملا علمی دست بزند بنا بر این آنها ناگزیر خواهد بود محققی را بیابد تا نقش مشاور را برای وی ایفا کند و اطلاعات مفید و راه کار های مختلف را به او ارائه کند. سازمانها پیوسته از مؤسسات پژوهشی درخواست می کنند تا مشکلات و مسایل آنها را شناسایی و حل کنند در این موارد مدیر نه فقط باید به گونه های اثر بخش باگروه محققان مراوده داشته باشد بلکه باید آشکارا نقشهای محققان و مدیریت را روشن کند وی باید محققان را در زمینه ی نوع اطلاعاتی که می تواند در اختیار آنان قرار دهد و به ویژه نوع سوابقی را که میسر نیست در دسترس آنها قرار گیرد آگاه سازد و اگر اسنادی هست که نمی تواند آنهارا افشا کند از همان اول آنها را مطلع سازد و مبادله ی اطلاعات به صورت صریح میزان صمیمیت و اعتماد را در بین دو طرف افزایش می دهد.
فرایند تحقیقات کاربردی و بنیادی
پژوهش علمی بر پایه ی روش فرضی- قیاسی استوار است که دو بخش مجزا تشکیل می شود:
* فرایند تدوین چارچوب مفهومی و فرضیه های برای آزمودن
* طرح تحقیق: یعنی برنامه ریزی عملی برای مطالعه که مبتنی است بر جنبه هایی همچون محل انجام بررسی، چگونگی نمونه برداری و گرد آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آن.
فرایند تحقیقات بنیادی و کاربری شامل هشت گام اساسی به صورت ذیل است:
1:مشاهده: تعیین قلمرو تحقیق مورد نظر
2:گردآوری داده های اولیه: مصاحبه و بررسی پیشینه
3:تعریف مسأله: روشن کردن مسأله تحقیق
4:چارچوب نظری: شناسایی و نامگذاری متغیرها
5:تنظیم فرضیه
6:طرح تحقیق علمی
7:گردآوری، تحلیل و تفسیر داده ها
8:استنتاج: تایید فرضیه ها و پاسخ به سئوال تحقیق

طرح پژوهش
طرح پژوهش متضمن شماری از گام های منطقی تصمیم گیری است که به ترتیب عبارتند از:
* محل اجرای مطالعه
* نوع مطالعه
* میزان دستکاری و کنترل یا مداخله پژوهشگر
* واحد تحلیل
* نوع نمونه
* روش های گردآوری داده
* اندازه گیری متغیرها
* تحلیل داده ها به منظور آزمون فرضیه

چرا مدیران باید از تحقیق آگاهی داشته باشند؟
به طور خلاصه آگاهی مدیران از تحقیق و روشهای آن آنها را در موارد زیر یاری می دهد:
1) شناسایی وحل مشکلات کوچک در محیط کار
2) توانایی تشخیص تحقیق خوب از بد.
3) توجه پیوسته به تأثیرات و نفوذ عواملی که هر موقعیت را در بر می گیرد.
4) خطر پذیری حساب شده در تصمیم گیری و آگاهی از احتمالاتی که بر پیامدها مترتب است.
5) جلو گیری از تأثیر برخی تمایلات و خواستهای نفوذی
6) ایجاد ارتباط نزدیکتر واثربخش تر با محققان و مشاوران

با سپاس از راهنمایی و مشاوره استاد غمخوار
محسن وثوقی