شنبه, 29 ارديبهشت 1403

 



موضوع: نگاهی به صنایع فرهنگی و اقتصاد فرهنگی درایران

نگاهی به صنایع فرهنگی و اقتصاد فرهنگی درایران 10 سال 8 ماه ago #30907

نیم‌نگاهی به صنایع فرهنگی و اقتصاد فرهنگی در ایران:
کمتر از یک دهه از طرح ادبیات موضوعی صنایع فرهنگی در کشور کمتر از یک دهه می‌گذرد. در این مدت کوتاه، اگرچه شاهد برپایی برخی از مجامع تخصصی و همایش‌های علمی در این حوزه بوده‌ایم اما علی‌رغم فرصت‌ها و ظرفیت‌های موجود، اقدام عملیاتی، سامان یافته و فراگیری را در این خصوص صورت نپذیرفته است. برابر برآورد‌ها سهم ایران از تجارت گسترده کالهای فرهنگی در سال چیزی نزدیک به صفر است و این درحالی است که عوامل متعددی در کشور وجود دارد که ضرورت پرداختن به صنایع فرهنگی در ایران را نه تنها توجیه پذیر بلکه دارای اولویت قرار می‌دهد. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- تنوع بی‌مانند قومیتی و فرهنگی ایران و سابقه غنی، قوی و بسیار متنوع کشور در حوزه هنر و صنایع دستی و برخورداری از موقعیت ممتاز جهت توسعه گردشگری فرهنگی، آئینی و اقلیمی
- ارزش‌های مرود تاکید در دین اسلام و ساختار نظام جمهوری اسلامی (صنایع فرهنگی در نقش سفیران فرهنگی، وسیله صدور نرم اسلام و ارزش‌های انقلابی محسوب می‌شود چنانچه دشمنان ما از این موضوع ‌‌نهایت استفاده را می‌برند)
- طیف بسیار گسترده انتخاب‌ها در رشته‌های متنوع صنایع فرهنگی متناسب با نیاز‌ها و توانمندی‌های بومی و منطقه‌ای در جای جای کشور
- سهم رو به افزایش خرید کالاهای فرهنگی متناسب با توسعه اقتصادی کشور و بازار رو به توسعه این دست از محصولات (جالب است بدانیم سهم فرهنگ در سبد هزینه خانوار در کشور از کمتر از دو دهم درصد در سال ۱۳۵۸ به ۵/۳ درصد در سال ۱۳۷۵ افزایش یافته است و برابر برخی از برآورد‌ها این رقم هم‌اکنون به بیش از ۵ درصد رسیده است.)
- ظرفیت‌های برجسته صنایع فرهنگی در کمک مؤثر به حل معضل اشتغال در کشور (در این گروه از صنایع معمولاً نیاز به سرمایه‌گزاری برای ایجاد شغل هر جدید به‌طور نسبی بسیار پائین بوده و نرخ بازدهی سرمایه‌گزاری بالا‌تر است)
- و...
علی‌رغم وجود فرصت‌ها و ظرفیت‌های بزرگی که به برخی از آن‌ها اشاره گردید این گروه از صنایع به دلایلی متعدد همچنان مهجور و مغفول باقی‌مانده‌اند. از جمله مشکلات عمده و اساسی و نیازهای فوری و ضروری به منظور توسعه عمومی صنایع فرهنگی در کشور می‌توان به موارد ذیل اشاره داشت:
- تدارک پشتوانه‌های قانونی لازم برای توسعه صنایع فرهنگی و در رأس آن‌ها قوانین مربوط و مرتبط با صیانت از حقوق خالقان و مالکان آثار معنوی و تولیدگران کالای فرهنگی
- ثبات و ساماندهی نظام تصمیم‌سازی و راهبری بخش فرهنگ و هنر در کشور به منظور فراهم آوردن امکان همسویی و هم‌افزایی دستگاه‌های متولی در بخش‌های گوناگون، بسیج اراده‌ها و امکانات و نیز امکان پشتیبانی و راهبری طرح‌های فراگیر ملی در بخش فرهنگ
- فرهنگ‌سازی گسترده، هدفمند و مداوم در سطوح گوناگون (به ویژه مدیران میانی دولتی) به منظور ترویج نگاه اقتصادی به حوزه فرهنگ و معرفی بیشتر و بهتر ظرفیت‌های بکر و برجسته صنایع فرهنگی
- تدوین و اجرای سیاست‌های عمومی و بخشی برای توسعه صنایع فرهنگی یا زیرگروه‌هایی خاص از این صنایع با نگاه جامع و فنی به مسائل خاص این حوزه
- و...
آشکار است که وضعیت کنونی بازار بزرگ فرهنگ در کشور آشفته و نابسامان است. مصرف فزاینده فشار تقاضا از سویی و عدم توان بنگا‌ه‌های تولیدات فرهنگی بومی در پاسخ به این یاز‌ها از سوی دیگر و بی‌سامانی تصمیمات و سیاست‌گزاری‌های دولتی از سوی دیگر، بازار فرهنگی کشور را عرصه تاخت و تاز محصولات بیگانه یا تولیدات غیررسمی و زیر زمینی ساخته است. موضوعی ااساسی که علاوه بر زیان‌های اقتصادی، مخاطراتی جدی را متوجه عرصه اندیشه و فرهنگ کشور می‌سازد.
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
مدیران انجمن: کبرا گلستانی