ازماسونوري موريتاني چه مي دانيد؟

سنن ژاپنی، یكی از عوامل مؤثر درقدرت تكنولوژیكی ژاپن

ماسانوری موریتانی در فصل سوم كتاب خود، با عنوان تكنولوژی ژاپن، توجه جدیی به مسأله تأثیر فرهنگ بر توان تكنولوژیكی كرده است. عنوان

این فصل چنین است: "فرهنگ ژاپنی: زیربنای تكنولوژی ژاپن". موریتانی مقدمتاً مینویسد:" میتوان گفت كه تكنولوژی و تولیدات صنعتی هر

كشور محصول فرهنگ آن كشور است. تكنولوژی ژاپن نیز با رشتههای محكمی به فرهنگ، روش زندگی و محیط مردم آن مرتبط گردیده است.

به عبارت دیگر قدرتهای منحصر به فرد آن از این ارتباط فرهنگی به وجود آمده اند."

موردی كه موریتانی به آن پرداخته، جالب و خواندنی است. او مینویسد: "یكی از عوامل مؤثر در قدرت تكنولوژیكی ژاپن، اولویتی است كه به

خط تولید داده میشود. به نظر من سابقه این رویه را باید در سنن ژاپن، در جنگجویان سامورایی و جامعهای كه این جنگجویان در آن به سر

میبرند جستجو كرد."او ضمن مقایسه محیط تكنولوژیكی ژاپن با چین به این موضوع پی برده است. در مورد چین مینویسد : "در حال حاضر

چین برای نوسازی صنایع خود سخت میكوشد، گو اینكه موانع متعددی در راه تحقق این هدف وجود دارد. یكی از بزرگترین موانع مزبور را باید در

خود كارگاه پیدا كرد، چه تولیدات صنعتی آن هنوز در سطح بینهایت پایین قرار دارند. "

راز موفقیت ژاپن و عدم پیشرفت چین، در دورهای كه مؤلف كتاب را مینوشته، در چه چیزی نهفته است؟ این راز در نوع نگرش مردم چین و

ژاپن به كار و فعالیت جسمی نهفته است. موریتانی معتقد است كه این نگرشها از نوع حاكمانی كه بر چینیان و ژاپنیها حكومت میكردند

برخاسته است. قرنها، ماندارینها بر چینیها و نظامیان بر ژاپنیها حكومت كردهاند. طبقات حاكمه چین كه اهل دانش و قلم بودند، برای فعالیت

فكری تقدم مطلق قائل بودند و به كار جسمی با تحقیر مینگریستند.

طبقات بالا هیچ وقت به كاری جسمی كه قطرهای عرق از پیشانیشان جاری سازد، نمیپرداختند. در عوض بر اثر سنت نظامیگری حاكم بر

ژاپن، اعتقادی پدید آمد كه بر طبق آن عرق جبین شخص ، نشانه ارزش وی شمرده میشد و نظام ارزشهایی كه بر مبنای این عقیده قرار

داشت حتی به طبقه حاكم و قشرهای بالای جامعه تسری پیدا كرد. زیرا فعالیت جسمی پایه اصلی فنون نظامی است و نظامیان ژاپن در

پرداخن به تربیت جسمی همواره در صف اول قرار داشتند. این روحیه، اولویت در تولید را موجب میشود.