به نام خدا

مشارکت شهروندان در رعایت اصول و استاندارد‌‌‌‏های زیباسازی و نیز آموزش و فرهنگ‌‌‌‏سازی کافی در این خصوص به شهروندان، نقشی کلیدی در رفع آشفتگی‌‌‌‏های دیداری و ایجاد شهری زیبا و ضابطه‌‌‌‏مند دارند. (اپک تایمز)
ساختمان‌‌‌‏‌‌‌‏های ناموزون، دیوار‌‌‌‏های خط خطی، تابلو‌‌‌‏های تبلیغاتی ناهماهنگ، پیکر دود گرفته‌‌‌‏ی شهر با انبوهی از رنگ‌‌‌‏های خاکستری و صد‌‌‌‏ها منظره‌‌‌‏ی ناخوشایند از جمله صحنه‌‌‌‏هایی است که هر روزه در بسیاری از کلانشهر‌‌‌‏ها با آن‌‌‌‏ها مواجه می‌‌‌‏شویم. توسعه جوامع امروزی و گسترش دنیای مدرن با اینکه از بسیاری جهات سبب بهبود کیفیت زندگی بشری شده، اما در عین حال پا نهادن به دنیای مدرنیته معضلات گوناگونی را نیز برای مردمان امروزی بدنبال داشته است. معضلاتی که موجب بروز تأثیرات منفی بسیاری بر سلامت جسمی و روحی شهروندان گردیده است. انواع آلودگی‌‌‌‏ها همچون آلودگی محیط زیست، آلودگی صوتی و آلودگی بصری از جمله این پیامد‌‌‌‏ها هستند که به‌‌‌‏سبب ایجاد آسیب‌‌‌‏های روحی، بر رفتار شهروندان اثرات سوء بسیاری گذاشته‌‌‌‏اند. با توجه به ساختار جدید شهر‌‌‌‏ها، به دلیل عدم تطابق و هماهنگی ساکنین آن‌‌‌ با فرهنگ و اصول مورد نیاز جامعه نوین، هر روزه شاهد انبوهی از ناهنجاری‌‌‌‏های بصری هستیم که از قوائد شهرنشینی مدرن پیروی نمی‌‌‌‏کنند. نمونه‌‌‌‏هایی از این موارد را در شهری مانند تهران هرروزه به‌‌‌‏وفور مشاهده می‌‌‌‏کنیم. شاید درباره‌‌‌‏ی آلودگی صوتی، آلودگی هوا و یا محیط زیست بسیار شنیده ‌‌‌‏باشیم، اما آلودگی بصری چیست؟
عبدالله یوسفی کارشناس محیط زیست آلودگی بصری را اینگونه معرفی می‌‌‌‏کند: “هرچیزی که به چشم انسان‌‌‌‏ها نازیبا بیاید و این نازیبایی را تشدید کند، آلودگی بصری نامیده می‌‌‌‏شود یا به عبارت دیگر تنوع ناهمگون و ناهماهنگ رنگ و جنس در فضا و سیمای شهری را آلودگی بصری می‌‌‌‏نامند.”
شهروندی که صبح از خانه‌‌‌‏ خارج می‌شود اغلب با انواع برچسب‌ها و تراکت‌های تبلیغاتی مواجه می‌‌‌‏شود که بر درب منزل مسکونی‌اش چسبیده‌‌‌‏اند و مشاهده می‌‌‌‏کند که شهر به جولانگاه بنرها و پلاکاردها و تراکت‌‌‌‏هایی نازیبا تبدیل شده است که از در و دیوار کوچه‌‌‌‏ها و خیابان‌ها آویزان شده‌اند.
ساختمان‌‌‌‏های ناهمگون که با انواع الحاقات غیر اصولی همچون کانال‌‌‌‏های کولر، دودکش‌‌‌‏ها و لوازم اضافی داخل بالکن‌‌‌‏ها و پشت پنجره‌‌‌‏ها هم مناظر ناخوشایند دیگری برچهره شهر می‌‌‌‏افزایند.
علاوه بر آن‌‌‌‏ها تابلو‌‌‌‏های راهنمایی و اطلاع رسانی ناهماهنگ و مبلمان شهری بی‌‌‌‏تناسب، آشفته و گاه خراب همچون باجه‌‌‌‏های تلفن، ایستگاه‌‌‌‏های اتوبوس و سطل‌‌‌‏های زباله، معابر و میادین نیز از دیگر مصداق‌‌‌‏های آلودگی بصری در کلانشهر‌‌‌‏ها هستند.
دکتر حسن پویان جامعه شناس در گفتگویی با خبرگزاری مهر گفته است: “آلودگی بصری که در سطح شهرها دیده می‌‌‌‏شود در دراز مدت انسان را دچار پریشانی ذهنی و بیماری روحی می کند.”
دکتر پویان همچنین با اشاره به آلودگی بصری در تهران بیان کرده است: “آلودگی بصری و صوتی که در شهر تهران شاهد آن هستیم یکی از دلایل اصلی کاهش راندمان کاری در میان شهروندان است. به عبارت درست‌‌‌‏تر بسیاری از برخورد‌‌‌‏ها و مشاجرات که در شهر صورت می‌‌‌‏گیرد تحت تأثیر سوء آلودگی‌‌‌‏های شهری به ویژه صوتی و بصری است.”
وی می‌‌‌‏افزاید: “در بسیاری از کشور‌‌‌‏های پیشرفته دنیا، تبلیغات شهری و تصاویر موجود در خیابان‌‌‌‏ها بر اساس اصول شهر سازی تنظیم شده و هر محله بر اساس بافت شهری تبلیغات خاص خود را دارد. حتی رنگ بندی ساختمان‌‌‌‏ها نیز معیار خاص برای خود دارد. در حقیقت ساختمان سازی و به تبع آن تبلیغات محله‌‌‌‏های شهری در این کشور‌‌‌‏ها قاعده‌‌‌‏مند است. “

هر کدام از شهروندان می‌‌‏توانند به تنهایی نقشی در بهبود وضعیت بصری شهر‌‌‏ها داشته باشند (اپک تایمز)
بی‌‌‌‏شک شهرداری‌‌‌‏ها و نهادهای مسئول ساماندهی و نظارت بر سیمای شهر، همچنین مشارکت شهروندان در رعایت اصول و استاندارد‌‌‌‏های زیباسازی و نیز آموزش و فرهنگ‌‌‌‏سازی کافی در این خصوص به شهروندان، نقشی کلیدی در رفع آشفتگی‌‌‌‏های دیداری و ایجاد شهری زیبا و ضابطه‌‌‌‏مند دارند.
ارائه‌‌‌‏ی قوائدی مناسب برای هماهنگ سازی نمای ساختمان‌‌‌‏ها بر مبنای ویژگی‌‌‌‏های اقلیمی و فرهنگی حاکم بر جامعه، معرفی استاندارد‌‌‌‏هایی معین و زیبا برای کلیه‌‌‌‏ی تابلو‌‌‌‏های راهنمایی و ابزار‌‌‌‏های تبلیغاتی همچون تابلو‌‌‌‏ها، بیلبورد‌‌‌‏ها، پلاکاردها و اوراق تبلیغاتی به نحوی که رنگ‌بندی و ترکیب‌بندی‌‌‌‏ها در عین سادگی و زیبایی از یک الگوی متحد پیروی کنند، بکارگیری مبلمان شهری زیبا، هماهنگ و کاربردی در تمام سطح شهر و نیز ایجاد فضای سبز بیشتر از جمله راهکارهایی هستند که می‌‌‌‏تواند به کاهش آلودگی‌‌‌‏های بصری کمک کند.
همچنین استفاده از رنگ‌‌‌‏های همخوان با فرهنگ بومی و انواع هنر‌‌‌‏های بصری خود به‌‌‌‏عنوان یک اصل مهم می‌‌‌‏تواند به ابزاری کارآمد جهت فرم‌‌‌‏دهی و نظم‌‌‌‏بخشی به محیط بکار رود تا شهر هرچه زیباتر و دلنشین‌‌‌‏تر جلوه کند.
بدیهی‌‌‌‏ست که دستیابی به شهری آراسته و آرام و به تبع آن شهروندانی سالم و پرنشاط بجز با مشارکت و تعامل مردم و همت بلند مسئولین امکان پذیر نیست و فراموش نکنیم که شهر‌‌‌‏ها کامل‌‌‌‏ترین و جامع‌‌‌‏ترین شکل زندگی اجتماعی‌‌‌‏اند و پیشرفت‌‌‌‏های علمی، اقتصادی و هنری ما در بستر این محیط‌‌‌‏ها می‌‌‌‏تواند تحقق ‌‌‌‏پذیرد.