طرح کسب و کار
یک کارآفرین می گوید: تا چیزي نوشته نشود، وجود نخواهد داشت.
کارآفرینی و ایجاد هر نوع کسب و کار جدید اغلب با مخاطراتی همراه می باشد. این موضوع اهمیت استفاده از یک نقشه و الگوي مناسب براي انجام مطالعات و بررسی جامع قبل از شروع فعالیت و به حداقل رسانیدن این مخاطرات و آسیب ها را آشکار می سازد.
برنامه کسب و کاربه عنوان ابزاري براي پیش بینی و مدیریت بهتر کسب و کارهاي موجود و یا جدید می باشد. این کار از طریق توجه به اولویت ها، نظارت و ارزیابی پیشرفت کار و کمک به دستیابی اهداف از پیش تعیین شده صورت می گیرد. اینچنین طرحی، کارآفرینان را قادر می سازد تا در مراحل مختلف کسب و کار آمادگی هاي لازم را براي پیشبرد برنامه ها به دست آورند.
شما می توانید چشم انداز مالی کسب و کار خود را ترسیم کنید و سرمایه لازم براي راه اندازي آن را محاسبه کنید. همچنین اگر سرمایه لازم براي راه اندازي کسب و کار جدید را نداشته باشید، می توانید ایده هاي ارزشمند خودتان را بر روي کاغذ نوشته و آن را در قالب یک برنامه کسب و کارمنسجم به سرمایه گذاران ارائه دهید تا هم ایده هاي ذهنی خودتان را انتقال دهید و هم منافع و خطرپذیري هاي واقعی این کار را به سرمایه گذار و مخاطبان خود نشان داده و آن ها را به سرمایه گذاري در زمینه ایده تان متمایل کنید .
نوشتن اجازه می دهد دیگران هم در رؤیاي شما شرکت کنند و نظر بدهند .
یک طرح کسب و کار نوشته اي توصیفی و جامع در مورد کسب و کار یک موسسه است. این طرح حاوي گزارشی دقیق در خصوص تولیدات یا خدمات شرکت، روش هاي تولید، بازار و مشتریان، راهبرد بازاریابی، منابع انسانی، تشکیلات، نیاز به زیرساخت ها و تأمین نیازهاي مالی، منابع تأمین مالی و نحوه استفاده از آنها می باشد .
اگر برنامه کسب و کار را مثل یک نقشه فرض کنیم، بهتر می توانیم، اهمیت آن را درك کنیم. فرضاً اگر بخواهیم براي یک ماموریت یا سفر تفریحی از شهر شیراز به مشهد سفر کنیم، راه هاي متعددي وجود دارد که هر کدام هزینه و زمان متفاوتی خواهند داشت.
شما که در آغاز راه اندازي یک کسب و کار می باشید، نیز همانند یک مسافر هستید که باید قبل از آماده سازي طرح سفر، بعضی تصمیم هاي مهم را بگیرید و اطّلاعات را جمع آوري کنید.
در برنامه سفر، عوامل بیرونی مثل تعمیر اضطراري اتومبیل، شرایط آب و هوا، وضعیت جاده، مناظر دیدنی، زمین مناسب براي اردو و... نقش دارند. این ها عواملی هستند که مسافر هیچ کنترلی بر آن ها ندارد، اما باید در برنامه خود آن ها را مورد توجه قرار دهد. شما هم مثل یک مسافر باید عوامل بیرونی مثل قوانین جدید، رقابت، تغییرات اجتماعی، تغییر نیازهاي مصرفی یا فنّاوري جدید را در نظر بگیرید.
از طرف دیگر مسافر در نظر می گیرد، چه مقدار پول دارد، چه مدت زمان دارد و از کدام اتوبان ها، جاده ها، اردوگاه ها و... می خواهد استفاده کند، شما هم دقیقاً در آغاز کسب و کار خود باید بر تولید، بازاریابی و... نظارت داشته باشید .
اقدام به کار می کنند، در مقابله با مشکلات (BP) نکته :مطالعات نشان می دهد افرادي که بدون مطالعه و تنظیم طرح کسب و کار و افت و خیزهاي اقتصادي و بازار کار توان کمتري دارند و لذا احتمال ورشکستگی و عدم موفقیت شان زیاد است.
چرا به نوشتن طرح کسب و کار نیاز دارید؟
شما قبل از شروع و راه اندازي یک فعالیت تجاري لازم است یک برنامه کسب و کار تهیه کنید. این طرح امکان خود ارزیابی را براي شما فراهم می کند. از این طرح می توانید در موارد زیر استفاده کنید:
تعریف دقیق و درك اینکه "در چه کسب و کاري هستید ؟"
براي یک وارسی واقعی:
• طرح موجب می شود که شما بعضی از پیش فرض هایی که قبلاً در ذهن خود داشتید مورد بررسی و بازبینی هدفمند و نقادانه قرار دهید و بتوانید پاسخی مناسب براي سؤال هایتان پیدا کنید.
• به شما امکان می دهد نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنید
براي فراهم کردن یک آزمون امکان پذیري
• آزمون عملی بودن ایده شما؟
• آیا ایده شما می تواند جریان نقدي پایدار فراهم کند؟
• آیا به سمت سوددهی می رود؟
• به چه نوعی از کمک هاي مالی نیاز دارید؟ آیا می توانید آن را بازپرداخت کنید؟
• موانع موفقیت شما در این راه چیست؟
براي گرفتن تصمیمات بهتر
• جمع آوري اطّلاعات قبل از اینکه به آن ها نیازمند شوید، باعث اتخاذ تصمیمات آگاهانه می شود.
• برنامه شما، دیدگاهی سازمان یافته در مواجهه با مسائل فراهم خواهد کرد.
به عنوان راهنما و ابزار اندازه گیري:
• برنامه کسب و کاربه عنوان راهنمایی در طول مسیر به شما امکان می دهد پیشرفت تان را در مقایسه با انتظارات برنامه ریزي شده اندازه بگیرید.
به عنوان ابزار تأمین مالی:
• برنامه کسب و کارمدرکی است که نهایتاً ایده کسب و کار مخاطره آمیز شما را به عنوان یک فرصت سرمایه گذاري بالقوه به شرکا و تأمین کنندگان و کارکنان شما می فروشد .
به عنوان یک وسیله ارتباطی:
• این طرح در زمینه تعریف اهداف، رقابت، مدیریت و کارکنان به شما کمک می کند. از این رو فرآیند تهیه طرح شغلی می تواند نوعی بررسی واقع بینانۀ ارزشمندي از کسب و کار به حساب آید.
چه کسی باید طرح کسب و کار را بنویسد؟
برنامه کسب و کار باید توسط خود شما به عنوان یک کارآفرین یا فردي که قرار است یک کسب و کار را راه اندازي کند نوشته شود.
فقط شما هستید که می توانید ایده خود را در قالب طرح تنظیم کنید. با این وجود باید با بسیاري از سازمان ها و کارشناسان امر،هنگام تنظیم طرح مشورت کنید، وکیلان، حسابداران، مشاوران تجاري و مهندسان می توانند در آماده سازي طرح به شما کمک کنند.
اکثر این منابع رایگان هستند و یا هزینه کمی می خواهند.
در بعضی مواقع هم می توانید از افرادي که تخصص لازم را براي تهیه برنامه کسب و کاردارند درخواست همکاري و همیاري نمایید.
منابعی که می توانند به شما در تهیه و تنظیم برنامه کسب و کار کمک کنند.
-وزارت صنایع و سازمان هاي وابسته (سازمان صنایع کوچک، سازمان گسترش و نوسازي صنایع، شهرك هاي صنعتی)
-بانک ها
-دانشگاه ها و موسسات آموزشی
-نهادها و سازمان هاي مستقل (جهاد دانشگاهی، سازمان همیاري اشتغال)
-وزارت بازرگانی و سازمان هاي وابسته (اتاق هاي بازرگانی، ادارات کل بازرگانی استان ها و...)
-وزارت کار و امور اجتماعی
-وزارت کشاورزي
-مراکز دولتی شهري و استانی
-کتابخانه ها و نشریه هاي تخصصی و اینترنت
براي تعیین اینکه آیا مشاور استخدام کنید یا از سایر منابع کمک بگیرید می توانید یک ارزیابی عینی از مهارت هاي خود انجام دهید.جدول زیر نشان می دهد که شما در تنظیم یک برنامه کسب و کاردر چه زمینه هایی مهارت و در چه زمینه هایی نیاز به همکاري وکمک دیگران دارید :
مهارت ها عالی خوب متوسط ضعیف
حسابداري / امور مالی
برنامه ریزي و زمانبندي
تحقیقات بازار و بازاریابی
فروش
مدیریت کارکنان و منابع انسانی
طراحی تولید
مسائل حقوقی و...
البته تعداد افراد شرکت کننده در نوشتن برنامه کسب و کاربستگی به نوع کسب و کار و ساختار و مقیاس (کوچکی و بزرگی) سازمان دارد.
در یک شرکت بزرگ به طور کلی آن دسته از کارکنانی که در تهیه یک برنامه کسب و کارمشارکت می کنند عبارتند از:
• مدیرعامل شرکت
• مدیر بازرگانی و فروش
• مدیران تولید و توسعه
• مدیر مالی
به طور کلی مشارکت تعداد بیشتري از مدیران و کارکنان در آماده سازي برنامه کسب و کاراحتمال طرح راه حل هاي غیر قابل اجرا راکاهش می دهد.
نوشتن جادو می کند. مخصوصاً اگر با کلمات خودتان از ایده تان بنویسید. نوشتن ایده ها را واقعی تر می کند. وقتی چیزي را می نویسیدآن را روشن تر و واضح تر می کنید.