تغییرات آموزش و پرورش و اقتصاد را در یک کشور واحد در طول زمان بررسی کرده اند. این گونه پژوهش را مطالعه طولی می نامند.
اهميت آموزش و پرورش از قديم مورد توجه اقتصاددانان بوده است و دانشمنداني چون آدام اسميت،‌ جان استوارت ميل و كارل ماركس به اهميت و نقش توليدي آموزش از طريق افزايش بازدهي نيروي كار اشاره كرده اند و آلفرد مارشال يكي ديگر از پيشكسوتان اقتصاد، سرمايه گذاري در آموزش را تأكيد كرده و گفته است با ارزشترين نوع سرمايه گذاري،‌ سرمايه گذاري در انسانهاست.
آموزش و پرورش به خاطر ارزش خودش، به خاطر بازده اقتصادیش و به علت بازتاب سیاسی و اجتماعیش در سرلوحه برنامه های ملی دیده می شود.
نظریه های مخالف برنامه ریزی
بعضی از سیاستگزاران و متفکران اجتماعی، برنامه ریزی آموزش و پرورش را اصولاً فعالیتی بیهوده، عبث و حتی در پاره ای از موارد زیان بخش می دانند.
دلایل این افراد را به دو دسته می توان تقسیم کرد:
1. عوامل ایدئولوژیک مخالف برنامه ریزی
2. عوامل اداری و فنی مخالف با برنامه ریزی
عوامل ایدئولوژیک مخالف با برنامه ریزی آموزش و پرورش
با رژیمانتاسیون، در قید کردن، شکل دادن و به طور کلی انحصاری کردن آموزش و پرورش مخالفند.

عوامل اداری و فنی مخالف با برنامه ریزی
عوامل اداری و فنی مخالف با برنامه ریزی ناشی از نقایص، کمبودها و اشتباهاتی است که یا در ماهیت برنامه ریزی وجود دارد یا در چگونگی اجرا و نحوه عمل برنامه ریزی، از قبیل:
1. نقص مدلهای برنامه ریزی
2. کمبود و نقص اطلاعات و آمار
3. مشکلات پیش بینی آینده
4. تغییرات عوامل محیط
5. تعویض متصدیان امر
6. اشتباهای برنامه ریز (روش شناسی غلط)
7. غلط بودن مفروضات برنامه
نظرهای موافق برنامه ریزی
1. عوامل ایدئولوژیک موافق برنامه ریزی
2. عوامل اداری و فنی موافق برنامه ریزی

عوامل ایدئولوژیک موافق برنامه ریزی
1. آموزش و پرورش امروز زیربنای اجتماع است
2. زیربنای عدالت اجتماعی
3. افزایش کارایی و بهره وری افراد
4. غنای فرهنگی و اعتلای کیفیت
5. بقاء رشد، ترقی و کمال انسانی و اجتماعی
عوامل اداری و فنی موافق با برنامه ریزی
1. برنامه ریزی متضمن داشتن هدف و بسیج نیروها در سوی هدف است.
2. برنامه ریزی متضمن هماهنگی فعالیت هاست.
3. برنامه ریزی متضمن افزایش بازده کار و سرمایه است.
4. نداشتن برنامه در حقیقت موجب نابسامانی و از هم گسیخگتی امور، خودمختاری مدیران و اتلاف بودجه و نیروی کار می شود.
طرح تدابيري كه به حسن وجه يا مناسبت ترين صورت از منابع موجود (يا ممكن الوجود) به جهت نيل به هدفهاي مطلوب استفاده كند.