پنج شنبه, 03 خرداد 1403

 



موضوع: محدودیت‌های مهندسی فرهنگی

محدودیت‌های مهندسی فرهنگی 9 سال 3 هفته ago #114588

محدودیت‌های مهندسی فرهنگی
1- اولین محدودیتی که مهندسی فرهنگی با آن روبرو است در نفس برنامه‌ریزی نهفته است. هر نظام برنامه‌ریزی مبتنی بر یک ساختار مجموعه تغییرات مطلوب است. پس با گزینش نوع خاصی از برنامه‌ریزی به تابعیت ایدئولوژی حاکم بر آن در می‌آییم و به ناچار به لوازم و پیامدهـایش متعهد خـواهیم شد. همین که از برنامه‌ریزی‌هـای تحلیلی، واقع‌گرايانه، راهـبردی، دموکراتیک و... یکی را انتخاب كنيم ملزم مي‌شويم كه در چار‌چوب آن رفتار کنیم.
بنابراین مهندسی فرهنگی یک ابزار نيست که به طور دلخواه مورد استفاده قرار گیرد بلكه يك مسير مشخـص است كه مبتني بـر سطح تغييرات، گستره تغييرات، مدت زمان برنامه‌ها و روش‌هاي مجاز تغييرات ما را به مقصد معيني خواهد رساند.
2- مهندسي فرهنگی کشور باید در جهت اهداف دراز مدت جامعه باشد. یعنی اهدافی که روزی هست و روز دیگر نیست و از حوادث روز تأثیر می‌پذیرد و يا با تعویض یک مسؤول یا مدیر فرهنگی تغییر می‌کند نمی‌تواند موضوع مهندسی فرهنگی واقع شود.
3- مهندسي فرهنگی فرا‌بخشي و حتی فرا حکومتی است. یعنی هیچ وزارتخانه‌ای به تنهایی نمی‌تواند سیاست‌گذاری‌فرهنگی کند. موضوع این سیاست‌گذاری انسان‌ها هستند یعنی‌ موجوداتي آگاه که به هر نوع تحریک واکنش نشان می‌دهند. بنابراین مشارکت گروه‌های مختلف اجتماعی و مردمی که به طور طبیعی سازنده فرهنگ هستند براي اين كار لازم است. يعني دانشمندان، جامعه شناسان، نويسندگان، روحانيون و خلاصه همه کساني که اهل فرهنگ و نفوذ فرهنگی هستند از جمله معلمان و استادان دانشگاه بايد جلب شوند. درباره موضوع‌های زندگی اجتماعی بيانديشند و با ایجاد بحث و گفتگو و تعامل یک هدف فرهنگی تحقق پیدا دهند و این به تنهايي از عهده حکومت بر نمی‌آید.
4- محدودیت دیگری که مهندسـی فرهنگـی با آن روبـرو است به سـاختمان فرهنگ برمی‌گردد بدین معنی که فرهنگ مظروفي نیست که بتوان آن را در هر ظرفی ریخت و به هر شکلی درآورد. فرهنگ از خود دارای موجوديتی است که قابلیت محدودی برای پذیرش تغییرات (حداقل در کوتاه مدت ) دارد برای مثال چناچه برنامه‌ریزان بخواهند در زمینه ارزش‌های مورد پذیرش جامعه مثلاً سن ازدواج تغییری به وجود آورند باید به چند نکته توجه کنند.
1- این ارزش از چه منابعی ناشی شده است؟
2- ارزش مذکور در چه لایه‌ای از ساختار ارزشي جامعه به لحاظ سختی و استحکام قرار دارد؟
3- تغییر در این ارزش چه دامنه‌ای از تغییرات را ایجاد می‌کند؟
4- فرآیند مورد نظر طی چه زمان‌بندی باید صورت بپذیرد و یا می‌تواند صورت بگیرد؟
پاسخ به اين پرسش‌ها پيچيدگي و زمان‌بر بودن تغييرات فرهنگي در يك جامعه را مي‌رساند كه بايد مدنظر برنامه‌ريزان قرار گيرد.
5- امکان طراحـی یک برنامـه یکسان برای همه اقشار و گروه‌هـای فرهنگـی جامعه وجود ندارد. جامعه‌ ایرانی از پاره‌های فرهنگی متنوعی تشکیل شده است که مهندسی فرهنگی ملی را با محدودیت روبرو مي‌سازد. يعني دولت بدون از بين بردن آداب و فرهنگ قومي و بومي مناطق مختلف كشور-كه خود باعث از خود بيگانگي و از دست دادن هويت محلي مي‌گردد- به دنبال رشد تمامی حوزه‌هاي متنوع فرهنگی باشد. در برنامه‌ریزی ملی باید به این مهم توجه داشت که از هرگونه ادغام کردن حوزه‌هاي فرهنگی در حوزه فرهنگی مسلط اجتناب کرد.
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
كاربر(ان) زير تشكر كردند: فوزیه خالدی
مدیران انجمن: فوزیه خالدی