به نام خداوند جان و خرد
با سلام و عرض خسته نباشید
نظارت در بودجه در ایران به چهار طریق انجام می شود:
1-نظارت مالی که نظارت وزارت امور اقتصادی و دارایی است.:نظارت وزارت دارای نظارت مالی است و بیشتر جنبه اداری داردبعد از ابلاغ بودجه مصوب و قبل از پرداخت هرگونه وجهی به دستگاهای اجرای مراحلی از تخصیص اعتبار ، تشخیص ، تامین اعتبار تعهد و غیره طی می شود.
2-نظارت عملیاتی که نظارت سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور است:نظارت سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور جنبه عملیاتی دارد و در حین اجرای طرح یا فعالیت صورت می گیرد.در اینجا سازمان نظارت می نماید که آیا عملیات انجام شده بوسیله دستگاه اجرای با موافقتنامه مبادله شده مطابقت دارد یا خیر؟
3- نظارت قوه مقنه که نظارت دیوان محاسبات و نمایندگان مجلس است.ظارت قوه مقنه در ایران به دو صورت انجام می پذیرد:1-نظارت قضای که برعهده دیوان محاسبات که زیر نظر مجلس شورای اسلامی انجام می پذیرد.2-نظام پارلمانی به دو صورت :1-رسیدگی به لایحه تفریغ بودجه.2- رسیدگی در قالب سوالات نمایندگان مردم در مجلس
4- نظارت قوه قضائیه .قوه قضائیه در حدود وظای خود بر حسن اجرای قوانین از جمله قانون بودجه کل کشور نظارت دارد.
روش های پیش بینی درآمدها و برآورد هزینه ها:
روشهای پیش بینی درآمدها به چند روش می باشد.
1-روش سال ما قبل آخر2-روش حد متوسط ها 3- روش پیش بینی مستقیم 4- روش سنجیده منظم
روشهای برآورد هزینه عبارتند از:
1- بودجه متداول :قدیمی ترین و درعین حال ساده ترین بودجه ریزی است.در بودجه ریزی متداول ، برآورد هزینه ها معمولا بر اساس هزینه های قطعی سال ما قبل آخر و نیمه اول سال جاری به عمل می آید.
2- بودجه ریزی افزایشی: از مزایای این روش سرعت عمل در طبقه بندی موارد هزینه در قالب های مشخص تصمیم گیری است و معایب آن عدم دقت در ارائه بودجه یا برآورد بودجه ای می باشد.
3-بودجه برنامه ای : بودجه ای است که در آن اعتبارات بر حسب وظایف، برنامه ها و فعالیتهای که سازمان دولتی در سال مالی اجرای بودجه برای نیل به اهداف خود انجام دهد ، پیش بینی شده باشد
4-بودجه عملیاتی : مرحله پیشرفته تری از بودجه است .در واقع همان بودجه برنامه ای است که به نحو دقیق تر و روشن تری اجرای برنامه ها را از دیدگاه فایده و هزینه تجزیه و تحلیل می نماید
بودجه عملیاتی بر 4 اصل استوار است:
1- سیستم حسابداری قیمت تمام شده 2-روش اندازه گیری کار 3- نرم 4- استاندارد
5-بودجه ریزی به روش ( برنامه ریزی ، طرح ریزی ، بودجه ریزی ppbs : برای تکمیل بودجه برنامه ای در همه کشورها معمول شده است. با استفاده از این سیستم می توان برنامه ریزی ، طرح ریزی بودجه ریزی ، اطلاعات مدیریت هریک از این عناصر فوق تاکید می نماید
6-بودجه ریزی بر مبنای صفر: چهار مرحله اساسی و اصلی وجود دارد:
1- شناخت واحدهای فعالیت در سازمان.
2- تجزیه و تحلیل هر واحد فعالیت در قالب گروه فعالیت ها و برنامه ها.
3-انتخاب و درجه بندی گروه فعالیت ها و تعیین اولویت بین آنها.
4- انتخاب و تدوین آن گروه از فعالیت ها که ثمر بخشی آنها اثبات شده است
محاسن :1- توجیه ادامه را ارائه می دهد.2- معیارهای لازم را برای مقایسه ارائه می دهد.3-فعالیت های که اولویت کمتری دارند با اطمینان خاطر حذف می شوند.4-انعطاف پذیری بیشتری دارد.
معایب:1-مستلزم صرف وقت و هزینه زیاد است2- حساسیتی که مدیران نسبت به توجیه فعالیتهای تحت نظارت خود نشان می دهند.3-مدیریت موثر ارتباطات کارآمد و آموزش مدیرانی است که در تدوین بودجه سهیم هستند.
7-بودجه منعطف یا متغیر یا انعطاف پذیر: این نوع بودجه به گونه ای تنظیم می شود که به محض کم و زیاد شدن حجم فروش کالا و خدمات یا عامل های بازده ، بودجه تغیر می یابد و تا اندازه ای بودجه ها ، با هزینه ها پیوند داده می شود.
با تشکر