طلاق
دید کلی
روز به روز ازدواجهای ناشاد بیشتری به طلاق ختم می‌شوند. حدس و گمانهایی راجع به خاستگاه افزایش نرخ طلاق وجود دارند که عبارتند از: افت اخلاقی ، خودخواهی فزاینده نسل من ، جستجو برای تجارب جدید و ناتوانی آدمیان در ایجاد روابط عمیق. امروزه تحریم‌های اجتماعی در برابر طلاق از بین رفته است. شاید شگفتی واقعی در آن نباشد که نرخ طلاق این چنین افزایش یافته است. شگفتی حقیقی آن است که در دوره‌ای که هزینه‌های متارکه که تا چنین حد کافی کاهش یافته ، تا بدین‌اندازه دیرپا و مقاوم است.
جنبه‌های مختلف طلاق
محققی به نام بوآن اظهار می‌دارد که وقتی ازدواج از هم می‌پاشد، در اثر آن چندین نوع طلاق ایجاد می‌شود:
• طلاق عاطفی زمانی رخ می‌دهد که ازدواج دستخوشی تباهی می‌شود (اما ممکن است تا بعد از حکم طلاق ادامه یابد.)
• طلاق قانونی
• طلاق اقتصادی ، که در رابطه با پول و توافقهای مالی (مانند مهریه) است.
• طلاق هم والدی ، که در ارتباط با نگهداری و سرپرستی از فرزند ، خانواده‌های تک والدی ، یا حق ملاقات یا فرزندان است.
• طلاق اجتماعی ، که در زمینه تغییر روابط با جمع دوستان همسر رخ می‌دهد.
• طلاق روانی ، که در حضور مسائل مربوط به بازیابی خود پیروی فردی و مشکلات مربوط به فکر کردن براساس ضمیر «من» و نه «ما» است.
اثرات طلاق
پس از طلاق ، به دلایل مختلف ممکن است عزت نفس دچار آسیب شود. بسیاری از افرادی که متارکه کرده‌اند خود را شخصی ناپسنده و فاقد توان کافی برای ازدواج مجدد می‌دانند. مردان و زنان از لحاظ واکنشی که در برابر طلاق از خود نشان می‌دهند، با یکدیگر فرق دارند. مردان گرایش به آن دارند که طلاق را به عنوان چیزی به ناگهان رخ کرده است، ادراک کنند. زنان بیشتر احتمال می‌رود که آن را به عنوان نقطه پایانی بر یک فرآیند طولانی قلمداد کنند. به همین خاطر است که زنها کمتر احساسهای منفی را درباره طلاقشان گزارش می‌کنند. طلاق برای زنان تنش‌زاتر و گسلنده‌تر است تا مردان. ممکن است این زنی باشد که تردید کمتری درباره نفس طلاق داشته باشد. اما هم اوست که در برقراری زندگی جدید مشکلات بیشتری خواهد داشت.
آدمیان از لحاظ واکنشی که در برابر طلاق از خود نشان می‌دهند، بسیار متفاوت‌اند، بسیاری از هم می‌پاشند، اما برخی دیگر ، نوعی تعالی عاطفی را تجربه می‌کنند. اگر طلاق را نقطه مقابل ازدواج موفق و خوب تلقی کنیم، در این صورت ، پدیده‌ای غمبار قلمداد خواهند شد. اما برای بسیاری از کسانی که طلاق گرفته‌اند، انتخاب‌هایی که در اختیار واداشته‌اند یا طلاق بوده است و یا یک ازدواج ناموفق و بد. با در دست داشتن این انتخابها برخی شواهد حاکی از آن است که طلاق می‌تواند شخصا مفید و سودمند باشد. محققین به این نتیجه رسیده‌اند که ممکن است بار آمدن در خانه از هم نپاشیده‌ای که ویژگی آن نزاع و جنجال است، آسیب رسانتر و مضرتر از بزرگ شدن در خانه‌ای باشد که در اثر طلاق فروپاشیده است.
کنار آمدن با طلاق
سازگاری با طلاق به عوامل بسیاری وابسته است: نگرش در مورد ازدواج ناموفق ، شخصیت فرد و محیط اجتماعی. برای کنار آمدن با طلاق ، کمکهای بیرونی از سوی متخصصان بهداشت روانی و گروههای خود یاری متشکل از افراد مطلقه (مانند والدین بی همسر) در دسترس هستند. همچنین حتی هنگامی که طرفین عزم خود را برای طلاق جزم کرده‌اند مشاوره با زوجها می‌تواند مفید واقع شود. برخی از فنون مسئله گشایی و مهارتهای حل تعرضی هم که برای بهبود ازدواجها بکار میروند می‌تواند برای کمک به حل آسیبهای ناشی از جدایی موثر باشد.
مهارت‌هاي زندگي از دوران مدرسه به دانش آموزان ارائه شود
یزد - خبرگزاری مهر: معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان یزد گفت: تقویت و تحکیم بنیان خانواده نیازمند تدوین برنامه های آزموشی منجسم و پیوسته است و بخشی از این آموزشها باید از زمان مدرسه به دانش آموزان ارائه شود.
به گزارش خبرگزاری مهر، سید علی اصغر رفاهی، ظهر یکشنبه در جلسه کارگروه پیشگیری از طلاق و بررسی راهکارهای تحکیم بنیان خانواده اظهار داشت: هدف تدوین برنامه های آموزشی منسجم و پیوسته موثر است که باید برای عملیاتی شدن آن گام برداشت.
وی با اشاره به اولویت بحث تحکیم خانواده در تمامی کارکردهای اجتماعی و پیشگیری از آسیب ها و ناهنجاریهای اجتماعی و البته به سازمان‌ها و نهادهای مختلف اظهار داشت: در موضوع طلاق و تزلزل بنیان خانواده، بحث، نظر، مقاله، پیشنهاد و همایش بسیار بوده است اما هدف معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری، بررسی راهکارهای عملیاتی و اجرای سریع آنهاست.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان یزد خاطرنشان کرد: مردم مذهبی و دینی ایران، تأثیر پذیری زیادی از جامعه روحانی دارند و این موضوع نیاز به برنامه ریزی در راستای استفاده از ظرفیت ائمه جمعه و جماعات را مسجل ساخته است.
وی تصریح کرد: اگر موضوع آموزش در خانواده ها به صورت یک نیاز جدی مد نظر گرفته شود، شرکت در جلسات آموزش و تبعیت از راهکارهای ارائه شده در این جلسات با استقبال مواجه خواهد شد.
رفاهی ابراز داشت: باید آحاد جامعه به این باور برسند که بسیاری از مشکلات خانواده با آموزش قابل حل است.
وی تأکید کرد: مهارت های زندگی و شناخت راهکارهای تحکیم خانواده از مدارس با آموزش دانش آموزان، اولیاء آنها و برنامه ریزی و با بهره گیری از ظرفیت روحانیون و دیگر تریبون ها پیگیری خواهد شد.
برگزاری همایش و جلسه هم اندیشی برای کلیه روحانیون استان با موضوع تحکیم بنیان خانواده، تشکیل کارگروه تخصصی تهیه و تنظیم سر فصل های آموزشی برای دانش آموزان مقطع دبیرستان، ارسال پیامک با موضوعات مرتبط آموزشی به صورت هفتگی به ائمه جمعه و جماعات، تهیه کلیپ های آموزشی برای پخش در مساجد و صدا و سیمای استان از مهمترین مصوبات این جلسه بود.
علت اصلی طلاق نداشتن مهارتهای زندگی
یک جامعه شناس و استاد دانشگاه ریشه افزایش پدیده طلاق و زنهای مطلقه در کشور را بی توجهی نهادها به آموزش مهارتهای زندگی به جوانان عنوان کرد و گفت: بررسیها نشان می دهد از هر چهار ازدواج در کشور یک ازدواج در سال اول زندگی به طلاق ختم می شود.
دکتر غلامرضا علیزاده در گفتگو با خبرنگار مهر با انتقاد از عدم آموزش مهارتهای زندگی گفت: در کشور ما هیچ نهادی، مهارتهای زندگی را به نسل جوان آموزش نمی دهد و این امر در کنار مشکلاتی از جمله مهیا نبودن امکانات زندگی باعث شده تا بسیاری از ازدواجها در سال اول
زندگی به طلاق ختم شود.
این اظهارات در حالی از سوی علیزاده مطرح می شود که هفته گذشته رئیس مجتمع قضائی شماره دو خانواده در همایشی که در مرکز همایشهای مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شده بود، از وجود ۶ میلیون زن طلاق گرفته در کشور خبر داد.
جواد صادقی تصریح کرده بود: در کشور ما به علت وجود عوامل متعدد، نهاد خانواده متزلزل و آسیب پذیر شده است.
علیزاده همچنین در ادامه گفتگو با مهر تصریح کرد: بررسیها نشان می دهد درصد بالایی از طلاقها در سال اول زندگی رخ می دهد و این در حالی است که در مناطق مرفه نشین این میزان آمار بالاتر است.
به گفته علیزاده، در شهری همچون تهران مسائل اقتصادی عامل افزایش پدیده طلاق نیست و باید علت آن را در عدم آموزش مهارتهای زندگی جستجو کرد. چرا که بسیاری از جوانان در زمان آغاز زندگی مشترک هیچ آشنایی با مسائل و مشکلات زندگی ندارند.
این استاد دانشگاه معتقد است: دو انسان با فرهنگ، منش، خانواده و نگرشهای متفاوت در زیر یک سقف زندگی مشترک خود را آغاز می کنند. در حالی که هیچ نهادی برای آشنایی آنان با مسائل زندگی تلاش و اقدامی نمی کند و این امر باعث می شود تا امروز با آمار نگران کننده ای در خصوص طلاق و زنان مطلقه مواجه باشیم.
علیزاده خاطر نشان کرد: امروزه ازدواجها به صورت شتاب زده انجام می شود و چون انسانها در برخوردهای اول رفتار و واقعیت وجودی خود را بروز نمی دهند پس از ازدواج، رفتارهای نمایشی همچون پرده ای کنار می رود و رفتارها و چهره واقعی دو زوج نمایان می شود و در آن شرایط است که دو جوان احساس می کنند که به اندازه جغرافیای انسانی از یکدیگر فاصله دارند و وقتی راه حلی برای مسئله نیاموخته اند بنابراین به پاک کردن صورت مسئله اقدام می کنند و تقاضای طلاق می دهند.
عبرت نیوز: دفترچه‌های ازدواج که در دفاتر ازدواج ثبت می‌شوند دارای بند‌هایی هستند که در صورت امضاء از سوی شوهر، زن این اختیار را خواهد داشت که پس از حصول این شرایط راسا در دادگاه‌های خانواده حاضر شده و تقاضای طلاق نماید.
در بند «الف» این عقد نامه‌ها آمده است: ضمن عقد نکاح خارج لازم زوج شرط کرد هرگاه طلاق بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نبود، زوج موظف است تا نصف دارایی موجود خود را که در ایام زناشویی با او به دست آورده است طبق نظر دادگاه بلاعوض به زوجه منتقل کند.
در بند «ب» آن نیز ضمن عقد نکاح خارج لازم زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل غیر می‌دهد که زن در صورت تحقق شرایطی، از ناحیه مرد وکیل است خودش شخصاً یا با انتخاب فرد دیگری به عنوان وکیل به دادگاه مراجعه کند و پس از اثبات ادعا، درخواست طلاق کند.
شروط ضمن عقد نکاح شامل 12 شرط است که به آن شروط دوازده گانه عقد نکاح می‌گویند. این شروط عبارتند از :
1- زن می‌تواند از دادگاه تقاضای صدور طلاق کند، در صورت خودداری شوهر از دادن خرجی زن و انجام سایر حقوق واجب زن به مدت 6 ماه.
2- دومین شرط ذکر شده در عقدنامه که به زن اجازه طلاق می‌دهد، بدرفتاری زوج است به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل کند.
3- سومین شرطی که با وجود آن زن اختیار طلاق دارد، بیماری خطرناک غیر قابل درمان مرد است در حدی که سلامت زن را به خطر اندازد.
4- شرط چهارم دیوانه بودن مرد است در زمانی که امکان فسخ وجود ندارد.
5- پنجمین شرط مندرج در عقدنامه، اشتغال مرد به کاری است که به حیثیت و آبروی زن و مصالح خانوادگی او لطمه بزند در این صورت زن می‌تواند تقاضای طلاق کند.
6- محکومیت شوهر به مجازات 5 سال حبس یا بیشتر، یا به جزای نقدی که بر اثر ناتوانی از پرداخت، منجر به 5 سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعاً منتهی به 5 سال بازداشت یا بیشتر شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد نیز یکی دیگر از شروط ضمن عقد نکاح است که به زن امکان مطلقه شدن را می‌دهد.
7- ابتلاء زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خللی وارد آورد و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار کند مانند اعتیادی که منجر به بیکاری مرد، فروش اثاثیه منزل و وارد نمودن ضرر به سلامت جسمی و روحی زن و فرزند شود.
8- هشتمین شرطی است که به استناد آن زن حق طلاق می‌یابد. چنانچه زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند یا اینکه 6 ماه متوالی بدون عذر موجه غیبت کند، زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه و بدون حضور شوهر طلاق خود را ثبت کند.
9- از جمله مواردی که دادگاه تقاضای زن را برای طلاق می‌پذیرد و در عقدنامه نیز ذکر شده، محکومیت قطعی زوج بر اثر ارتکاب به جرم و اجرای هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر است که مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی زن باشد تشخیص این امر نیز با توجه به وضع و موقیعت زن و عرف و موازین دیگر با دادگاه است.
10- دهمین شرط از شروط دوازده گانه عقد نکاح، بچه‌دار نشدن مرد پس از گذشت 5 سال از زندگی مشترک به جهت عقیم بودن یا عوارض جسمی دیگر است که در این صورت زن می‌تواند تقاضای طلاق کند.
11- همچنین چنانچه زوج مفقودالاثر شود و ظرف 6 ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود نیز دادگاه حکم طلاق را صادر می‌کند.
12- آخرین شرطی که زوج در عقدنامه آن را امضا می کند و اختیار طلاق را به همسرش می‌دهد، ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسر است که در صورت وقوع این مورد، زن حق طلاق را از مرد می‌گیرد.
زن علاوه بر شرایط مندرج در قباله ازدواج می‌تواند حق سکونت که اختیار تعیین محل سکونت را به زن واگذار می کند، حق تحصیل و حق اشتغال یا هر شرطی که مخالف اقتضای عقد نکاح نباشد را در سند ازدواج خود با توافق شوهر درج کند.
با تحقق یکی از شرایط دوازده گانه و اثبات آن در دادگاه، زن می‌تواند با استفاده از وکالت ضمن عقد با مراجعه به دادگاه خانواده و طی تشریفات قانونی نسبت به اجرای طلاق اقدام کند.
در مواردی هم اتفاق می‌افتد که مرد و زن بر سر داشتن حق طلاق زن بدون هیچ پیش‌شرطی رضایت دارند یا زنانی در پی دریافت این حق هستند که این مورد خارج ار این دوازده شرط در صورتی محقق می‌شود که مرد در دفاتر استاد رسمی «وکالت در طلاق» را به زن بدهد که در این صورت زن هر زمانی و فارغ از هر پیش‌شرطی می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند.
قوانين طلاق
طلاق حقي نيست كه به مرد عطا شده باشد و از زن بازداشته شده باشد بلكه طلاق آخرين راه چاره ايست كه براي پايان دادن به زندگيهاي بدون عاطفه و
مشقت بار در نظر گرفته شده است به همين لحاظ مسوليت فردي كه اختيار بيشتري در اين موضوع دارد بيشتر است لذا بايد توجه داشت افرادي كه از روي
هوا و هوس به اين امر اقدام ميكنند و با بروز كمترين اختلافات آنرا چاره كار خود ميدانند روزي بايد در مقابل خداوند متعال پاسخگو باشند كه آيا واقعا امكان ادامه زندگي به هيچ وجه وجود نداشته و آيا آنها همه سعي خود را براي ادامه زندگي كرده اند؟ و بايد پاسخ دهند چرا چيزي را كه خداوند امر به محكم و استوار كردن آن كرده براحتي از هم گسسته اند .
بر اساس قوانين و موازين كشور وقوع امر طلاق از سه راه امكانپذير است
ساده ترين شكل وقوع طلاق زمانيست كه زن و شوهر بر مساله طلاق توافق داشته باشند و ديگر مايل به ادامه زندگي با هم نباشند
اين نوع طلاق به طلاق توافقي معروف است كه از اختيار مرد در طلاق ناشي ميشود .
نوع ديگر طلاق كه اساس تمام قوانين طلاق ميباشد طلاق به خواست و اراده مرد است
ماده 1133 قانون مدني- مرد مي تواند با رعايت شرايط مقرر در اين قانون با مراجعه به دادگاه تقاضاي طلاق همسرش را بنمايد .
تبصره - زن نيز مي تواند با وجود شرايط مقرر در مواد (1119) ، (1129) و (1130) اين قانون ، از دادگاه تقاضاي طلاق نمايد .
در اين حالت مرد موظف به پرداخت كليه حقوق زن ميباشد .
اما نوع ديگر طلاق كه همچنان ريشه در اختيار مرد دارد طلاق بخواسته زن است ، در اين حالت زن با اثبات شرايط عسر و حرج خود (در اين شرايط دادگاه مرد را مجبور به طلاق ميكند ) و يا با توجه به وكالتي كه از ابتداي عقد در شرايط ضمن عقد از مرد گرفته ميتواند خود را مطلقه نمايد .
بر اساس ماده 1130 قانون مدني- در مورد زير زن مي تواند به حاكم شرع مراجعه و تقاضاي طلاق نمايد در صورتي كه براي محكمه ثابت شودكه دوام زوجيت موجب عسر و حرج است مي تواند براي جلوگيري از ضرر و حرج زوج را اجبار به طلاق نمايد و در صورت ميسر نشدن به اذن حاكم شرع طلاق داده مي شود.
تبصره - عسر و حرج موضوع اين ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعيتي كه ادامه زندگي را براي زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشكل باشد و موارد ذيل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصاديق عسر وحرج محسوب مي گردد :
1- ترك زندگي خانوادگي توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالي و يا نه ماه متناوب در مدت يك سال بدون عذر موجه .
2- اعتياد زوج به يكي از انواع مواد مخدر و يا ابتلاء وي به مشروبات الكلي كه به اساس زندگي خانوادگي خلل وارد آورد و امتناع يا عدم امكان الزام وي به ترك آن در مدتي كه به تشخيص پزشك براي ترك اعتياد لازم بوده است .
درصورتي كه زوج به تعهد خود عمل ننمايد و يا پس از ترك ، مجددا"به مصرف موارد مذكور روي آورده، بنابه درخواست زوجه، طلاق انجام خواهد شد.
3- محكوميت قطعي زوج به حبس پنج سال يا بيشتر .
4- ضرب و شتم يا هرگونه سوء استفاده مستمر زوج كه عرفا" با توجه به وضعيت زوجه قابل تحمل نباشد .
5- ابتلاء زوح به بيماري هاي صعب العلاج رواني يا ساري يا هر عارضه صعب العلاج ديگري كه زندگي مشترك را مختل نمايد .
موارد مندرج در اين ماده مانع از آن نيست كه دادگاه در ساير مواردي كه عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود ، حكم طلاق صادرنمايد .
همچنين اگر در ضمن عقد شروطي واقع شود كه در موارد قانوني حق طلاق بصورت وكالت بلا عزل به زن تنفيذ شود اين شرايط در درخواست زن براي طلاق نافذ خواهد بود
بايد توجه داشت طلاق به خواسته مرد و طلاق توافقي قابل رجوع است يعني مرد دوباره ميتواند بر ادامه زندگي با زن اراده كرده و بدون ازدواج در مدت مقرر زن دوباره به همسري مرد در مي آيد .اما در طلاق عسر و حرجي يا قضائي امكان رجوع براي مرد وجود ندارد و صرفا با توافق طرفين امكان آن بوجود مي آيد.
اما اجراي صيغه طلاق بدون صدور گواهي عدم امكان سازش غير قانوني ميباشد
ماده 10 قانون حمايت خانواده:
اجراي صيغه طلاق و ثبت آن پس از رسيدگي دادگاه و صدور گواهي عدم امكان سازش صورت خواهد گرفت .
متقاضي گواهي عدم امكان سازش بايد تقاضانامه اي به دادگاه تسليم نمايد كه در آن علل تقاضا به طور موجه قيد گردد. پس از وصول تقاضانامه دادگاه راسا يا به وسيله داور يا داوران سعي در اصلاح بين زن و شوهر و جلوگيري از وقوع طلاق خواهد كرد. هرگاه مساعي دادگاه براي حصول سازش نتيجه نرسد با توجه به ماده 8 اين قانون گواهي عدم امكان سازش صادر خواهد كرد. دفتر طلاق پس از دريافت گواهي مذكور به اجراي صيغه طلاق و ثبت آن اقدام خواهد نمود.
هر يك از طرفين عقد بدون تحصيل گواهي عدم امكان سازش مبادرت به طلاق نمايد به حبس جنحه اي از شش ماه تا يك سال محكوم خواهد شد. همين مجازات مقرر است براي سردفتري كه طلاق را ثبت نمايد.
و در همين قانون و ماده 8 آمده :
در موارد زير زن يا شوهر حسب مورد مي تواند از دادگاه تقاضاي صدور گواهي عدم امكان سازش نمايد و دادگاه در صورت احراز آن موارد گواهي عدم امكان سازش صادر خواهد كرد.
1 - توافق زوجين براي طلاق .
2 - استنكاف شوهر از دادن نفقه زن و عدم امكان الزام او به تاديه نفقه همچنين در موردي كه شوهر ساير حقوق واجبه زن را وفا نكند و اجبار او به ايفا هم ممكن نباشد.
3 - عدم تمكين زن از شوهر.
4 - سو رفتار و يا سو معاشرت هر يك از زوجين به حدي كه ادامه زندگي را براي طرف ديگر غير قابل تحمل نمايد.
5 - ابتلا هر يك از زوجين به امراض صعب العلاج به نحوي كه دوام زناشويي براي طرف ديگر در مخاطره باشد.
6 - جنون هر يك از زوجين در مواردي كه فسخ نكاح ممكن نباشد.
7 - عدم رعايت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال به كار يا حرفه اي كه منافي با مصالح خانوادگي يا حيثيات شوهر يا زن باشد.
8 - محكوميت زن يا شوهر به حكم قطعي به مجازات پنج سال حبس يا بيشتر يا به جزاي نقدي كه بر اثر عجز از پرداخت منجر به پنج سال بازداشت شود يا به حبس و جزاي نقدي كه مجموعا منتهي به پنج سال يا بيشتر و بازداشت شود و حكم مجازات در حال اجرا باشد.
9 - ابتلا به هر گونه اعتياد مضري كه به تشخيص دادگاه به اساس زندگي خانوادگي خلل وارد آورد و ادامه زندگي زناشويي را غير ممكن سازد.
10 - هرگاه زوج همسر ديگري اختيار كند يا تشخيص دادگاه نسبت به همسران خود اجراي عدالت ننمايد.
11 - هر يك از زوجين زندگي خانوادگي را ترك كند. تشخيص ترك زندگي با دادگاه است .
12 - محكوميت قطعي هر يك از زوجين در اثر ارتكاب جرمي كه مغاير با حيثيت خانوادگي و شئون طرف ديگر باشد.
تشخيص اين كه جرمي مغاير با حيثيت و شئون خانوادگي است با توجه به وضع و موقع طرفين و عرف و موازين ديگر با دادگاه است .
13 - در صورت عقيم بودن يكي از زوجين به تقاضاي طرف ديگر همچنين در صورتي كه زوجين از جهت عوارض و خصوصيات جسمي نتوانند از يكديگر صاحب اولاد شوند.
14 - در مورد غايب مفقودالاثر با رعايت مقررات ماده 1029 قانون مدني .
تبصره : طلاقي كه به موجب اين قانون و بر اساس گواهي عدم امكان سازش واقع مي شود فقط در صورت توافق كتبي طرفين در زمان عده قابل رجوع است .
با بوجود آمدن موانع مختلف قانوني و مسائلي مثل مهريه هاي امروزي كمتر پيش ميايد مرد مستقيما قصد طلاق زن را داشته باشد و حتي بعضاً با وجود انحرافات مشخص در همسر بعضي از مردها بخاطر بار مالي سنگين طلاق از آن دوري ميكنند و زندگي بي روحي را در پيش ميگيرند و گاهي سعي در ايجاد ناراحتي براي زن ميكنند تا او خود پيش قدم شود در كنار اين مساله مراجعات مكرر زنها براي طلاق و ادعاهاي مكرر عسر و حرج قضات دادگاه را براي صدور حكم طلاق دچار ترديد ميكند و اين امكان هم در صورت ارائه نكردن دلايل محكم از طرف زن غير ممكن است .
بنابر اين بهترين راه خاتمه دادن به زندگيهاي مشقت بار و بدون عاطفه توافق طرفين بر روي طلاق ميباشد كه در ضمن اين توافق دو طرف بر روي مسائل مالي و حقوق مشخصه توافق كرده و با دادن دادخواست مشترك امكان طلاق را فراهم ميكنند و چون اين درخواست مشترك و با توافق طرفين است حكم صادر شده در مورد آن قطعي بوده و قابل تجديد نظر خواهي نيز نميباشد كه از نظر زمان رسيدگي سريعتر از موارد ديگر طلاق خواهد بود
1-من با خانم خود جدا از هم زندگی می کنیم . ایشان شرعاً طلاق گرفته اما هنوز قانونی نشده است آیا بعد از یک سال می تواند ازدواج کند ؟
پاسخ – اگر واقعاً طلاق گرفته است و بعد از یک سال عده ی او نیز تمام شده می تواند ازدواج کند . البته این یک سال باید از طلاق گذشته باشد نه از جدا زندگی کردن. بعضی از زوج ها تصور می کنند چون جدا از هم زندگی می کنند پس این شرعاً طلاق است . نه این طلاق نیست. در طلاق باید صیغه ی خاص آن خوانده شود و شرایطی دارد و اینکه باید در حضور افراد عادل خوانده شود . اگر طلاق داده نشده باشد هرچند مدت ها از هم جدا زندگی کنند این خانم نمی تواند ازدواج کند . موقعی که شرعاً خانم طلاق گرفت و عده ی طلاق نیز سپری شد، می تواند ازدواج کند. ثبت طلاق مراحل قانونی است که آن هم باید صورت بگیرد . اگر طلاق ثبت نشده ،اما شرعاً این خانم مطلقه است، با شرایطی که گفته شد شرعاً می تواند ازدواج کند.
2- آیا بعد از طلاق نفقه ی بچه ها بر مرد واجب است ؟
پاسخ – فرزند واجب النفقه است . اگر مردی زنش را طلاق بدهد ، باز هم بچه هایش واجب النفقه هستند و باید هزینه ی زندگی آنها را بپردازد . اگر فرزند در حدی است که خودش هزینه ی زندگی اش را تامین می کند و در آمدی دارد و نیازمند نیست احتیاح به دادن نفقه نیست ولی اگر خودش کار نمی کند و درآمدی ندارد بر مرد واجب است که نفقه و خرج زندگی او را در حدی که واجب شمرده شده است بپردازد .
3- دختری هستم که به پسری علاقه دارم ولی خانواده ام راضی نیستند . آیا ما بدون رضایت آنها می توانیم عقد و ازدواج کنیم ؟
پاسخ – فتوای مراجع تقلید این است که دختر باید با اجازه ی پدر یا پدربزرگ عقد بکند . مورد استثنا هم گفته اند که اگر خواستگار خوبی پیدا شده است و طرف کفو و همتای اوست و ترس این را دارد که خواستگاری بهتر از او پیدا نشود ، پدر یا جد پدری هم بی جهت ممانعت می کنند ، در اینجا فرموده اند که اذن ساقط است . بعضی از فقهاء فرموده اند که اگر خودش استقلالی دارد و دسترسی به پدر ندارد ، در آنجا هم اجازه ساقط است . پس دختر باید با اجازه ی پدر عقد بکند . بالاخره آنها می خواهند با هم رفت و آمد داشته باشند و دیگر اینکه دلسوزتر از پدر و مادر پیدا نمی شود . سعی کنید حرف آنها را گوش بدهید البته ممکن است که آنها هم اشتباه بکنند ولی حرفی که آنها می زنند از روی دلسوزی است . پدر ها هم بی جهت مخالفت نکنند . اگر طرف مناسب است قبول کنید و بگذارید که ازدواج سر بگیرد که اجر بزرگی هم دارد .
4-آیا خواستگاری و ازدواج در ماه رمضان بدون گرفتن مراسم اشکال دارد ؟
پاسخ – ازدواج و عروسی اگر بدون جشن و مراسم باشد اشکالی ندارد . زیرا از کارهای خیر است و ماه رمضان زمان خوبی است . افراد متدین کل ماه رمضان را سعی می کنند که مراسم ازدواج نگیرند . خواستگاری رفتن و عقدکردن در این ماه اشکالی ندارد ولی مراسم شادی را برای بعد ازماه رمضان بگذارند .
5- اگر در قرائت صیغه ی عقد شک کردیم که درست خوانده شده است یا خیر ، چکار باید بکنیم ؟
پاسخ – این شک اعتباری ندارد .
6- من یک فرد افغانی هستم . برای طلاق همسرم نمی توانم از دفاتر ثبت طلاق ایرانی استفاده بکنم . من با چهار شاهد طلاق همسرم را داده ام . آیا این کار از لحاظ شرعی درست است ؟
پاسخ – در کشور اسلامی باید مقررات رعایت بشود. چون ثبت ازدواج در ایران نبوده است طلاق هم نباید در ایران باشد . اگر بر اساس موازین شرعی صیغه ی طلاق با حضور شاهد اجرا شده باشد اشکال شرعی ندارد .
7-من با اجبار خانواده ام ازدواج کرده ام . آیا اصل ازدواج من درست است ؟
پاسخ – مجبور کردن دیگران کار درستی نیست . دلسوزی پدر و مادر برای فرزندان خوب است و فرزندان باید حرف آنها را گوش کنند . پدر و مادرها هم اجبار نکنند فقط راهنمایی بکنند . یک وقت او را مجبور می کنند و تهدید می کنند و دختر بله می گوید ،این ازدواج درست نیست ولی یک فقط دختر اکراه دارد ولی می پذیرد ، این ازدواج صحیح است . اجبار با اکراه فرق می کند. یک وقت فردی قصد فروش خانه را ندارد ولی او را مجبور می کنند و او خانه را می فروشد. این معامله صحیح نیست . یک وقت طرف قرضی دارد یا پولی نیاز دارد و چاره ای ندارد و اکراه دارد ولی با قصد خانه را می فروشد . این معامله صحیح است .
8-دختر و پسری که ازدواج آنها قطعی است آیا می توانند قبل ازعقد با هم دست بدهند ؟
پاسخ – خیر . اگر ازدواج هم قطعی باشد تا زمانی که صیغه ی عقد جاری نشده باشد پسر و دختر با هم نامحرم هستند و نمی توانند با هم دست بدهند .
9-آیا بعد از طلاق پدرشوهر همچنان بر عروس و مادر زن بر داماد محرم است ؟
پاسخ – بله. طلاق باعث می شود که زن و شوهر بر یکدیگر نامحرم بشوند ولی پدر شوهر همچنان به عروس محرم است و مادر زن همچنان بر داماد محرم است .
10-آیا در ماه محرم یک عقد ( ازدواج ) ساده اشکالی دارد ؟
پاسخ – خیر اشکالی ندارد . برگزار کردن مجلس شادی اشکال دارد . جوانان می توانند در ماه محرم یا صفر یا ماه رمضان عقد را انجام بدهند و مراسم را بعد از آن بیندازند .
11-با ازدواج یک آقا با یک خانم ، چه کسانی به آقا محرم می شوند ؟
پاسخ – با ازدواج ، مادر خانم و مادر بزرگ خانم به شما محرم می شوند و همچنین اگر خانم از ازدواج قبلی فرزندانی داشته باشد ، آنها هم به شما محرم می شوند .
12- آیا مرد می تواند با یک لفظ ، زنش را سه بار طلاق بدهد ؟
پاسخ – خیر . سه طلاقه یعنی مرد یک بار زن را طلاق می دهد و دوباره به آن زن رجوع می کند یعنی او را به همسری برمی گزیند . و در ایام عده دوباره زن را طلاق بدهد . با یک لفظ نمی تواند خانمی را سه طلاقه کرد .
13- پسر من نه سر کار می رود و نه سربازی رفته است و با رفت و آمد هم مخالف است . اگر ما برای او مقدمات ازدواج را فراهم کنیم آیا در حق آن دختر ظلم کرده ایم ؟
پاسخ – ممکن است که اگر ایشان ازدواج کنند از این حالت انزوا بیرون بیایند . اگر ایشان نیاز به ازدواج دارند شما اقدام کنید ولی شرایط را با آن دختر خانم در میان بگذارید . اگر شما این کار را انجام بدهید ظلمی در حق آن دختر نکرده اید .
14-نفقه ی دختری که عقد کرده ولی هنوز ازدواج نکرده است بعهده ی چه کسی است ؟
پاسخ – عقد همان ازدواج رسمی است . ولی آنرا در دفتر ثبت می کنند که از نظر قانونی مشکل نداشته باشد و مراسم عروسی می گیرند که به همگان اعلام و اکرام کنند. مخارج زن به عهده ی شوهرش است ولی تا زمانی که زن تمکین نمی کند البته به معنای تام ، مخارج زن بعهده ی شوهر نیست . در بعضی جاها تا مدتی که دختر در خانه ی پدر است خرجش بعهده ی پدر است ولی اگر شوهر هم خرجی بدهد مانعی ندارد .
15- شش ماه است که من جدا از خانمم زندگی می کنم . آیا همسر من می تواند بدون گرفتن طلاق با مرد دیگری ازدواج کند ؟
پاسخ – خیر . باهم نبودن مجوزی برای ازدواج مجدد نیست . خانم تا زمانی که طلاق نگرفته است یا شوهرش از دنیا نرفته است نمی تواند با فردی ازدواج کند. اگر خانم همسرش از دنیا برود یا طلاق بگیرد باید عده نگه دارد و تا عده تمام نشود نمی تواند با دیگری ازدواج کند .
16-بعد از سه سال نامزدی ام بهم خورده است . ما عقد نکرده بودیم ولی در محیط ما که کوچک است آبروی دختر لطمه خورده است . آیا دینی از دختر به عهده ی من است ؟
پاسخ – ازدواج امر مهمی در زندگی است . این کار باید با فکر ،اندیشه و مشورت اقدام شود تا به این مشکلات برخورد نشود. ایشان خواستگاری کرده اند و اسم خودش را روی دختر مردم گذاشته است و سه سال طول کشیده است . اگر به خاطر تاخیر شما در ازدواج آبروی این دختر رفته است شما باید رضایت ایشان را جلب کنید و اگر می توانید با این دختر خانم ازدواج کنید .
17-آیا حتما باید صیغه ی عقد عربی خوانده بشود ؟
پاسخ- بعضی از فقها این احتیاط را دارند که صیغه ی عقد باید عربی خوانده بشود. و اگر نمی توانند عربی بخوانند به فردی وکالت بدهند که برایشان عربی بخواند . بعضی از مراجع می فرمایند که اگر به زبان دیگری هم خوانده بشود اشکالی ندارد و صحیح است .
18-آیا در ایام فاطمیه می شود مراسم عروسی گرفت ؟
پاسخ – مومنین در ایام شهادت ها، محرم ،صفر و ایام ماه مبارک رمضان مراسم شادی برگزار نمی کنند . در این ایام اصل مسئله ی ازدواج اشکالی ندارد ولی مراسم شادی آن باید بعدا انجام بگیرد . پس در ایام فاطمیه اصل مسئله ی ازدواج اشکالی ندارد ولی معمولا
مراسم رسمی را در فرصت های دیگر انجام می دهند.
19-وظایف متقابل زن و شوهر از نظر شرعی چیست ؟
پاسخ – نفقه ی خانم برعهده ی شوهر است یعنی شوهر باید هزینه ی زندگی را تامین کند و از طرفی خانم بدون اجازه ی شوهرش نباید از خانه خارج بشود البته اجازه ی کلی کافی است و ...
20-آیا برای شب عروسی نماز یا دعاهای خاصی وجود دارد ؟
پاسخ – در برخی از کتابها آداب و دعاهایی وارد شده است. شما می توانید به کتاب حلیة المتقین و کتاب احکام زندگی مراجعه کنید .
21-ما هنوز عقد نکرده ایم ولی من و نامزدم با هم به مسافرت می رویم، آیا این کار اشکال دارد ؟
پاسخ – اگر شما هنوز عقد نکرده اید نامحرم هستید و یک دختر و پسر نامحرم نمی توانند با هم به مسافرت بروند و با یکدیگر حرفهای خصوصی بزنند ، اگر در خواستگاری دختر و پسر در گوشه ای باهم در جلوی بزرگتر ها صحبت کنند اشکالی ندارد .مراحل نامزدی باید عاقلانه و شرعی باشد . صرف نامزدی یا بنای ازدواج ، موجب محرمیت نیست .
22-اگر من با دختری ازدواج کنم که مادرم ناراضی باشد، این کار چه حکمی دارد ؟
پاسخ – شما سعی کنید که رضایت والدین را جلب کنید ولی در صحت عقد ازدواج رضایت پدر و مادر شرط نیست .اگر خودتان نمی توانید رضایت آنها را جلب کنید واسطه ای را انتخاب کنید تا آنها را راضی کنند .
23-اگر دختری بدون اجازه ی پدرش عقد کند اشکال دارد ؟
پاسخ – فتوای اکثر فقها این است که اگر دختر پدر یا جد پدری دارد و می تواند از آنها اجازه بگیرد ،باید اجازه بگیرد و بدون اجازه عقد صحیح نیست . اگر همتایی برای دختر پیدا شده است و ترس این می رود که دیگر خواستگار خوبی پیدا نشود و پدر بی جهت مخالفت کند ،در این صورت اگر دختر بدون اجازه عقد بکند اشکالی ندارد.

خوب بود تشکرم