بسمه تعالی
مشاور دادستاني كشور در همايش آسيب‌شناسي خانواده
آدم نيازش را با آفريدگارش در ميان گذاشت. خداوند مهربان براي اين مشكل او چاره‌اي انديشيد و همسري از نوع وي را برايش آفريد. حوّا موجوديت يافت و اولين كانون يك جامعه مدني شكل گرفت...
قدمت نهاد خانواده، هم‌اندازه تاريخ بشريت است و اهميت اين نهاد در جوامع مختلف به ويژه فرهنگ اصيل و سنتي ايرانيان تا حدي است كه در تقويم ملي خود روزي را با اين عنوان ثبت كرده‌اند.
خانواده به عنوان اولين نهاد اجتماعي كه نقش انكار ناپذيري در تربيت افراد و فرهنگ پذيري آنها دارد، نه تنها در جامعه ما بلكه در تمام جوامع بشري اهميت و جايگاه بسزايي دارد.
توجه به اهميت اين نهاد، معضلات و مشكلات آن بخش عظيمي از سرنوشت يك كشور را در اختيار دارد تا اندازه‌اي كه مي‌تواند جوامع را به سوي پيشرفت يا تنزل سوق دهد.
قرن حاضر هم كه با تهاجم تكنولو‍ژي و صنعت در خانواده‌ها مواجه شده و شيوه زيستن، تغييرات شگرفي را تجربه مي‌كند، حساسيت بيشتري را براي حفظ و تداوم صحيح اين نهاد اجتماعي ايجاد كرده است تا جايي كه نظر بسياري از محققين، پژوهشگران و جامعه شناسان به اين موضوع مهم جلب شده است.
در همين راستا دانشگاه آزاد اسلامي واحد آزادشهر با همكاري استانداري، دادگستري، سازمان بهزيستي، ناجا، اداره كل زندان‌هاي استان گلستان و هسته پژوهش بانوان هيات علمي واحد آزادشهر اقدام به برگزاري همايش منطقه‌اي با عنوان « آسيب شناسي خانواده با تاكيد به استان گلستان » كرده است.
اين همايش با محورهايي از جمله آسيبهاي اجتماعي خانواده (خودكشي، فرار از خانه، طلاق، خشونت و ...)، وسايل ارتباط جمعي و آسيبهاي فرارو، شكاف بين نسلها، تاخير سن ازدواج فرزندان و تاثيرات آن بر خانواده، زندان و اثرات سوء آن ، هويت يابي جوانان، زنان سرپرست خانوار و آسيبهاي فرارو و اشتغال زنان، 27 آبان در سالن امام خميني(ره) دانشگاه آزادشهر برگزار شد.
آذر اسكندري چراتي عضو هيات علمي دانشگاه و دبير همايش"آسيب شناسي خانواده" در مراسم افتتاحيه، برگزاري همايش را در راستاي تاكيدات مقام معظم رهبري در سال نوآوري و شكوفايي ارزيابي كرد و گفت: خانواده به عنوان يك عامل كنترل غير رسمي، نقش مهمي را به عنوان حلقه واسط در پيوند فرد و جامعه ايفا مي‌كند و توجه به نقش مهم و كارآمد آن، در هستي اجتماعي و تربيت فرهنگي موثر مي‌باشد.
دبير همايش يك روزه آسيب شناسي خانواده افزود: از بين 50 مقاله رسيده به دبيرخانه، ده مقاله براي سخنراني در همايش و سيزده مقاله براي نمايش در قالب پوستر انتخاب شده است.
وي در پايان يادآور شد: توجه به نقش خانواده به عنوان يك نهاد اجتماعي، نوعي تربيت فرهنگي است كه فرهيختگان، سياست‌مدارن و برنامه‌ريزان را موظف مي‌نمايد تا در زمينه ارتقاء سطح سلامت جامعه و محورهاي خانواده اقدام كنند.
مشاور دادستاني كشور نيز در اين مراسم با اشاره به تاريخچه ايجاد شبكه اينترنت و ضرورت توجه به ابعاد گوناگون توسعه فن‌آوري گفت: آسيبهاي ناشي از شبكه مجازي اينترنت به مراتب بيشتر از شبكه‌هاي ماهواره است.
خرم‌آبادي از فيلتر شدن بيش از پنج ميليون سايت اينترنتي خبر داد و گفت: اين شبكه مي‌تواند در بخش‌هاي مختلف اجتماعي، سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اخلاقي به مخاطبين آسيب برساند.
وي در پايان افزود: آگاهي‌بخشي به مردم از طريق رسانه‌هاي جمعي، آموزش دانشجويان و دانش‌آموزان برنامه‌ريزي براي تحكيم خانواده تشكيل پليس سايبر و تصويب قوانين مبارزه با جرايم اينترنتي مي‌تواند از فعاليت‌هاي پيشگيرانه در اين زمينه باشد.
بررسي و آسيب شناسي فرهنگ گفتگو از ديگر موضوعات مطرح شده در همايش"آسيب شناسي خانواده" بود.
مديركل دفتر امورآسيب‌ديدگان اجتماعي سازمان بهزيستي كشور در اين زمينه گفت: طبق پژوهش‌هاي صورت گرفته زماني كه خانواده‌ها براي گفتگو با هم اختصاص مي‌دهند 15 دقيقه در طول روز است.
سيد حسن موسوي چلك اين موضوع را عاملي براي فاصله گرفتن اعضاي خانواده از هم و عدم درك بيشتر خواند و افزود: انتخاب موضوع مناسب براي گفتگو در خانه با اعضاي خانواده، تاثيرات مثبتي را براي اعضاي خانواده و جامعه به همراه خواهد داشت.
وي در پايان افزود: اگر بخواهيم براي سلامت جامعه اقدام و برنامه‌ريزي كنيم بايد از خود و خانواده‌مان شروع كنيم.
بررسي نقش خانواده در ايجاد و تامين امنيت اجتماعي موضوع آخرين سخنراني اين همايش در بخش اول بود كه توسط دكتر قماش‌چي، مديركل مشاوره و مددكاري معاونت اجتماعي ناجا صورت گرفت.
بعد از بخش سخنراني، مقالات برگزيده توسط نويسندگان و محققين ارائه شد.
اولين مقاله انتخاب شده با عنوان بررسي علل بالا رفتن سن ازدواج ميان دانشجويان توسط دكتر محمد صالحي به نگارش درآمده بود.
در قسمت‌هايي از اين مقاله آمده است: "در فرهنگ غني ايرانيان، ازدواج و پيوند زناشويي پايه و اساس يك خانواده و درنتيجه يك جامعه موفق اخلاقي است، اما به نظر مي‌رسد در ساليان اخير از تمايل به تشكيل خانواده تا حدودي كاسته شده و ازدواج تا زمان دست‌يابي به موقعيت اجتماعي و مالي مناسب به تاخير مي‌افتد."
وي هدف از اين تحقيق را بررسي عوامل موثر در بالا رفتن سن ازدواج دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي واحد نكاء معرفي كرد و گفت: خانواده‌ها مي‌توانند با درپيش گرفتن يك سياست اقتصادي صحيح فرزندان خود را در شرايط مناسب ازدواج قرار دهند.
شبكه روابط درون خانواده، مدرسه، دوستان و روابط دوستي در رفتارهاي انحرافي نوجوانان دختر شهر ساري، موضوع مقاله‌اي بود كه دكتر علي‌اصغر عباسي اسفجير ارائه كرد، در اين مقاله آمده است: "يكي از پديده‌هاي مهم در دوره‌ي نوجواني كه مورد توجه اغلب جامعه‌شناسان است، بزهكاري و رفتار انحرافي مي‌باشد كه معمولا در سنين نوجواني به چشم مي‌خورد.
وي افزود: همان‌طور كه ارزيابي ضعيف از سوي والدين ممكن است باعث رفتار انحرافي در كودكان گردد، برچسب منفي از طرف معلمين نيز ممكن است اثرات مخربي را به همراه داشته باشد."
علي‌اصغر عباسي در ادامه مي‌گويد: تمايل و استعداد خاص خود جوانان بزهكار است كه آنها را گرد يكديگر جمع مي‌كند و تشكيل گروه مي‌دهند. وي تقويت دلبستگي به والدين، مشورت خانوادگي، دلبستگي به معلمان، شاخص پايبندي و وفاداري به دوستان، تعهد مدرسه‌اي، مشغوليت در مدرسه، فعاليت‌هاي مثبت درون منزل، عقايد و فعاليت مثبت بيرون از منزل را عوامل مهمي در جلوگيري از رفتارهاي انحرافي نوجوانان عنوان كرد.
مقاله دكتر عباسعلي نوذري با عنوان "بررسي اعتياد در نوجوان استان گلستان" نيز يكي ديگر از مقالات برتر اين همايش بود.
دكتر نوذري با اشاره به اين كه اعتياد به عنوان يك معضل اجتماعي در تمامي استان‌هاي كشور و در همه گروه‌هاي سني ديده مي‌شود افزود: استان گلستان با توجه به تعداد قوميت‌ها، همجواري با استان خراسان و در مسير ترانزيت مواد مخدر بودن شايد بيش از ساير استانها در معرض خطر باشد.
وي با بيان اينكه اكثر نوجوانان بزهكار داراي سواد زير دبيرستان مي‌باشند، افزود: طبق نتايج تحقيق انجام شده تعداد دفعات زنداني شدن افراد عادي 9/1 درصد بوده است و اكثر افراد غير عادي ( 8/81درصد) تنها سابقه يك بار زندان را داشته‌اند.
وي افزود: از زندانيان، گروه سني10ـ 14 سال بيشترين مصرف كنندگان سيگار مي‌باشد كه 1/17درصد اين آمار را تشكيل مي‌دهند.
وي از دلايل روي آوردن اين گروه سني به سيگار را در 2/15 درصد نمونه غيرعادي دوستان و در كمترين مورد (2/10درصد) حس كنجكاوي بيان كرد.
وي افزود: سازمان‌هاي دخيل در آموزش عمومي نظير آموزش و پرورش، صدا و سيما، آموزش عالي و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بايد به بهداشت رواني كودكان و نوجوانان توجه بيشتري داشته باشند و از آموزش مهارت‌هاي زندگي به عنوان يك روش موثر براي ارتقاء سلامت روان استفاده كنند و از طرفي سيستم شناسايي اختلالات روان‌شناختي نظير مشاورين و روان‌شناسان را در مدارس و دانشگاه‌ها تقويت نمايند تا بتوانيم اين اختلالات را در مراحل اوليه شناسايي و درمان كنيم.
مقاله بعدي با موضوع بررسي و مقايسه نظام ارزش معتادين به مواد مخدر و افراد عادي با همت احد آهنگر انزبي تهيه شده بود.
در اين پژوهش ميزان نظام ارزشي در معتادين به موادمخدر و افراد عادي كه در يك اردوگاه كار درماني و حرفه‌آموزي (اداره كل زندان‌هاي استان آذربايجان شرقي) به سر مي‌برند، مورد مقايسه قرار گرفت. هدف از اين پژوهش تعيين تفاوت نظام‌هاي ارزشي معتادين و افراد عادي عنوان شد.
بررسي عوامل خانوادگي موثر در بزهكاري اطفال و نوجوانان توسط محمدرضا نعيمي مقاله‌اي بود كه عوامل خانوادگي موثر در بزهكاري اطفال و نوجوانان را در سطح استان گلستان به عنوان يك آسيب موجود در درون خانواده مورد بررسي قرار داد.
نعيمي با اشاره به نقش خانواده در بزهكاري نوجوانان گفت: وجود پدر و مادر بزهكار، خانواده و نوع كنترل والدين بر بزهكاري در بين كودكان و نوجوانان مي‌تواند تاثيرگذار باشد.
وي افزود: آنچه براي اطفال و نوجوانان در اين دوره مهم جلوه مي‌كند، داشتن الگو و نمونه براي همانند‌سازي است. وي آموزش را عامل موثري در جلوگيري از بزهكاري نوجوانان عنوان كرد.
استفاده از اينترنت و تغييرات ارزش‌هاي خانواده (نمونه موردي دانش‌آموزان دبيرستاني شهرستان آزادشهر) مقاله‌اي بود كه توسط راضيه حامدي تدوين شد.
هدف از تهيه اين مقاله، بررسي تغييرات ارزش‌هاي خانوادگي به واسطه بكارگيري اينترنت در بين دانش‌آموزان منطقه آزادشهر به عنوان يك آسيب موجود در درون خانواده عنوان شده است.
اعتياد به اينترنت و رابطه آن با ويژگي‌هاي شخصيتي در نوجوانان سطح شهر تهران توسط سميه شايق نيز مورد بررسي قرار گرفت.
نتايج اين پژوهش نشان داد كه ارتباط معناداري ميان روال رنجور خويي و اعتياد به اينترنت در نوجوانان دختر و پسر وجود دارد.
در نوجوانان پسر رابطه معناداري ميان خويشاوندي و وظيفه‌شناسي با اعتياد به اينترنت به دست آمد. همچنين ميزان استفاده از اينترنت بيشترين رابطه را با اعتياد به اينترنت دارد و پس از متغير ميزان استفاده از اينترنت، متغير روان رنجوخويي، سپس متغير جنسيت و در نهايت متغير گشودگي به تربيت بيشترين رابطه را با اعتياد به اينترنت در نوجوانان دارند.
اشتغال زنان و آسيبهاي احتمالي آن در خانواده از ديدگاه دانشجويان رشته علوم اجتماعي دانشگاه آزاد اسلامي واحد آزادشهر مقاله ديگري بود كه در اين همايش توسط محمدرضا گنجي ارائه شد.
اين مقاله اهداف متعددي چون بررسي رابطه بين اشتغال زنان در بيرون از منزل با افت تحصيلي فرزندان، بروز اختلاف در زندگي مشترك، وقوع طلاق، عدم تربيت صحيح فرزندان، فرار فرزندان از منزل و كاهش نقش زن در داخل خانواده و همچنين بررسي مقايسه‌اي نگرش جنسيتي دانشجويان به ميزان ارتباط اشتغال زنان در خارج از منزل با آسيبهاي احتمالي در بررسي فوق را دنبال نموده است.
بررسي عوامل موثر بر تاخير سن ازدواج در ايران با تاكيد بر شهرستان گنبد توسط آذر اسكندري چراتي مقاله‌اي بود كه با هدف كلي شناخت و آگاهي از سن ازدواج جوانان شهرستان گنبدكاووس و عوامل موثر در تاخير سني زن و مرد در هنگام ازدواج تهيه شده است. وي اختلاف زياد را موجب بروز مشكلاتي از جمله عدم درك‌پذيري كمتر فرد بزرگتر، پيدا شدن سوء ظن، عدم ارضاي غرايز، امر و نهي پيوسته فرد بزرگتر، كمررويي با همسر و... دانست و افزود: تفاوت سني زياد بين زوجين مشكلات ديگري نيز در پي دارد كه در دوره‌هاي پاياني زندگي رخ مي‌دهد كه از آن مي‌توان به احساس پشيماني بروز مشكلات غير منتظره، جرم‌زايي فزرندان و طلاق اشاره كرد.
آسيب‌شناسي خانواده با تاكيد بر طلاق نيز عنوان مقاله آخري بود كه توسط روح‌ا... راهداري در اين همايش ارائه شد.
در اين مقاله به طور اجمال اهداف متعددي چون بررسي عوامل موثر در وقوع و افزايش طلاق، بررسي ديدگاه ائمه معصومين در مورد طلاق و بررسي عواقب و پيامدهاي طلاق مورد مطالعه قرار گرفت.
در نتيجه‌گيري اين مقاله به اين موضوع اشاره شد كه به نظر مي‌رسد يك دعواي ساده عامل اين انفجار بوده است در حالي كه چنين نيست، بلكه مجموعه‌اي از عوامل پديد آمده، به هم پيوسته و جرياني كارا را تشكيل داده كه تاسيس بنيان خانواده را برباد دهند، اين عوامل مي‌تواند رواني، اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و حتي سياسي نيز باشد.
در حاشيه اين همايش نمايشگاهي از پوستر مقالات تهيه شده توسط اساتيد دانشگاه، و نيز عكس‌هايي از انواع مواد مخدر، مضرات و آثار مخرب آن بر فرد، خانواده و جامعه، همچنين آثار توليد شده توسط زندانيان، توسط اداره كل امور زندان‌ها و نيروي انتظامي برپا شد.
اين مقالات با عناويني از جمله، هويت‌يابي در نوجوانان و خانواده توسط دكتر علي‌محمد ناعمي، تبعيض جنسيتي فراروي خانواده ايراني توسط عليرضا اسماعيلي، آسيبهاي اجتماعي خشونت (خشونت عليه زنان در خانواده) توسط رفعت عطاري، تحليل جامعه شناختي تاثير زندان بر زنداني و خانواده توسط رمضان مهدوي، بررسي پديده شكاف بين نسلي در استان گلستان توسط عيسي حسن‌زاده، بررسي وضعيت شكاف ارزشي بين جوانان با والدين توسط رحمت‌اله اميراحمدي، بررسي مشكلات ازدواج جوانان با تاكيد بر جامعه‌پذير جوانان دانشجوي دانشگاه آزادشهر توسط شهرزاد بذرافشان، بررسي و تحليل آسيب شناسي فقر در بروز فحشا در ايران توسط شهربانو صفري، آسيب‌شناسي اجتماعي خانواده (خودكشي با تاكيد بر استان گلستان) توسط نادر گنجي، بررسي مسئله علل اعتياد زنان و پيامدهاي آن توسط نجمه محسني و صديقه خوبياري، بررسي علل بروز خودكشي از ديدگاه جامعه شناختي و عوامل مرتبط با موضوع توسط مهرزاد سلطاني پالنگري، آسيب‌شناسي فرار از خانه توسط ام‌كلثوم كمانگري و بررسي علل و عوامل موثر برخودكشي توسط صديقه خوبياري، نجمه محسني و حميد آران، ارائه شدند.
در پايان اين همايش صاحبان آثار و مقالات برگزيده مورد تجليل قرار گرفتند.
نويسنده : ثريا عبداللهي فر
http://harif.ir
با نهایت احترام
دانشگاه جامع علمی کاربردی
