اگر سیستم کامپیوتری را با سیستم انسانی مقایسه کنیم به نتایج زیر می رسیم:

1- اگر انسان مغز دارد کامپیوتر CPU دارد.

2- اگر انسان مرکز کنترل اعصاب دارد، کامپیوتر واحد کنترل دارد،

در واقع واحد کنترل به تمام اجزاء کامپیوتر دسترسی دارد و آنها را کنترل و بر آنها مدیریت می کند.

3- اگر انسان شعور دارد، کامپیوتر واحد حساب و منطق دارد. این واحد می تواند دستورالعمل های برنامه ها را اجرا نماید و از واحد کنترل دستور می گیرد. کامپیوتر برای نگهداری دائمی اطلاعات و داده ها از حافظه های جانبی استفاده می نماید.

4- حافظه انسان در مغزش قرار دارد و در آن معلومات و اطلاعات مورد نیاز ذخیره می شود و به صورت دائمی نگهداری می گردد، این حافظه قابل توسعه وتعمیم است یعنی می توان معلومات و اطلاعات جدید به آن افزود. حافظه اصلی کامپیوتر در خارج از مغز کامپیوتر قرار دارد. این حافظه الکترونیکی بوده و فقط برای اجرای برنامه ها ازآن استفاده می نماییم، به این معنی که اگر کامپیوتر بخواهد برنامه ای را اجرا کند ابتدا باید یک کپی از برنامه را داخل این حافظه قرار دهد و بعد واحد محاسبه و منطق با مدیریت واحد کنترل برنامه را دستور به دستور اجرا نماید. اگر کامپیوتر را خاموش کنیم محتوای حافظه اصلی پاک می گردد. سوال این است که برنامه ها را در کجا بصورت دائمی نگهداری می کنیم؟ پاسخ این است که آنها را حافظه های جانبی ذخیره کرده و نگه می داریم. این حافظه ها عبارتند از: دیسک سخت، فلاپی، CD ها، DVD ها، نوارهای مغناطیسی و فلش مِموری (Flash memory) که در بین آنها دیسک سخت از همه مهم تر است.

5- اگر انسان اعضاء و جوارحی دارد که هر کدام وظیفه محدودی را بر عهده دارند، کامپیوتر به جای آنها دستگاههای جانبی دارد که هر کدام برای کاری مناسب است از قبیل صفحه کلید، مانیتور، ماوس، چاپگر، دستگاه دیسک سخت، دستگاه فلاپی، دستگاه CD، دستگاه DVD، اسکنر، قلم نوری، پلاتر و ... .

- مقایسه سیستم انسانی با سسیستم کامپیوتری:

سرعت و دقت کامپیوتر بیشتر از انسان است، ضمن اینکه لوازم جانبی جدیدی را می توان به آن افزود. در عن حال انسان موجود خلاق، مبتکر، نوآور بوده ولی کامپیوتر وابسته به انسان است.

سخت افزار و نرم افزار: Hardware and Software

در مقایسه با انسان سخت افزار جسم و نرم افزار روح است یعنی همان طور که جسم بی روح خاصیتی ندارد، سخت افزار بدون نرم افزار نمی تواند کار کند.

Hardware: به کلیه اجزاء فیزیکی قابل لمس که کامپیوتر را تشکیل می دهند، سخت افزار می گوئیم که از پلاستیک، فلز، ادوات مغناطیسی و الکتریکی شکل می گیرد.

Software: به کلیه برنامه ها و داده ها و اطلاعات قابل استفاده در کامپیوتر نرم افزار می گوئیم. کامپیوتر ماشینی است منطق پذیر، الگوریتم پذیر و بنابراین برنامه پذیر، کامپیوترها اشرفِ ماشینها هستند.

تفاوت داده ها و اطلاعات: داده ها، دانستنی های خام هستند. اطلاعات ، دانستنی های پرداخت یا پردازش شده هستند.

در واقع به کامپیوتر می توان Data processor گفت، اسم کامپیوتر از Calculator (حساب کردن) به معنی حسایگر می باشد ولی باید در واقع آن را داده پرداز بنامیم.

دسته بندی دستگاه های جانبی:

1- دستگاههای ورودی (Input devices): صفحه کلید، ماوس، اسکنر، میکروفن، قلم نوری و ... که داده به کامپیوتر می فرستند.

2- دستگاههای خروجی (Output devices): مانیتور، چاپگر، رسام (نقشه کشی) یا پلاتر، CDرایتر و ... که کامپیوتر اطلاعاتی به آنها می فرستد.

3- دستگاههای ورودی/ خروجی (Output/Input devices): دستگاههایی که هر دو کار را انجام دهد (ارتباط دو جانبه): دیسک سخت، فلاپی، فلش مِموری و ... که کامپیوتر اطلاعات روی آنها را می خواند و اطلاعاتی را نیز می تواند روی آنها قرار دهد.

کاربردهای مبناهای عددی در سیستم کامپیوتری:

1- مبنای ده (Decimal Base): مبنای معمولی ما انسانها است که از صفر تا 9 بوده و پس از آن از همین عددها، سایر اعداد را می نویسیم؛ ده، صد و بیست و ...، داده ها و اطلاعات را با این مبنا بیان می کنیم.

2- مبنای دو (Binary Base): در داخل کامپیوتر از مبنای دو استفاده می شود (0 و 1).

3- مبنای هشت (Octal Base): برای بیان کدها و سهولت تبدیل آنها به مبنای دو از این مبنا استفاده می شود (0,1,2,3,4,5,6,7)، به این دلیل از این مبنا استفاده نموده اند که 23=8 می باشد. از این رو تبدیل عدد از مبنای 8 به مبنای 2 یا بالعکس بسیار ساده می شود.

4- مبنای شانزده (Hexadecimal Base): در این مبنا از 16 رقم برای عدد نویسی استفاده می شود، رقم هاعبارتند از 0 الی 9 و 8 الی F که جمعاً 16 تا می شود، با توجه به اینکه 24 = 16 می باشد، از این رو تبدیل عدد از مبنای 16 به مبنای 2 و یا بالعکس بسیار ساده می شود. از این مبنا نیز برای بیان کدها استفاده می شود.

واحدهای سنجش حافظه: (1024 = 210 = کیلو)

کیلو به زبان یونانی یعنی 1000، 1024 به عنوان کیلو در کامپیوتر انتخاب گردید زیرا به هزار نزدیک بود. هر چه تعداد بیشتر باشد آن را در 1024 ضرب می کنیم.

بایت 1024= 1 کیلو بایت = 1KB. مثال: 5 کیلو بایت = 5 × 1024

مگا در زبان یونانی به معنی میلیون می باشد، 220 = 1024× 1024 = 1 مگا بایت = 1M.

گیگا یعنی 230 = 1024 × 1024 × 1024 = 1 گیگا بایت = 1G.

ترا (واحد جدیدی که اخیراً افزوده شده) یعنی 240 = 1024 × 1024 × 1024 × 1024 = 1T .

(K=1024 - M=1024K - G=1024M - T=1024G

سرعت CPUبرحسب مگاهرتزاندازه میگیرند.