سه شنبه, 15 خرداد 1403

 



موضوع: " تشریفات مترتب بر تصویب بودجه "

" تشریفات مترتب بر تصویب بودجه " 10 سال 10 ماه ago #16615

" تشریفات مترتب بر تصویب بودجه ":

لایحه بودجه ، توسط مقام رئیس جمهور حداکثر تا تاریخ پنجم آذرماه به همراه رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی و سایر وزراء در جلسه علنی تقدیم مجلس شورای اسلامی می گردد در این جلسه رئیس جمهور ضمن توضیحات لازم درباره لایحه بودجه پیشنهادی و آثار و نتایج آن گزارش اقتصادی عملکرد سال قبل و سیاستها و خط مشی های سال بودجه و تشریح سیاست مالی ، ارزی ، پولی ، اقتصادی و یا هرنوع سیاست دیگری که لایحه بودجه متاثر از آن سیاستها تهیه و تنظیم گردیده است . گزارش می دهد و نکات برجسته و تبصره های پیشنهادی را یادآور میشود پس از توضیحات رئیس دولت ، لایحه بودجه از طرف رئیس مجلس به کمیسیونهای مربوط ارجاع و سپس در دسترس همه نمایندگان قرار می گیرد .

هریک از نمایندگان مجلس براساس آیین نامه داخلی مجلس عضو یکی از کمیسیونهای تخصصی مجلس می باشند. نمایندگان مجلس از زمان تقدیم لایحه بودجه و توزیع آن و پیوستها توسط دولت تا مدت 10 روز می توانند پیشنهادات خود را به کمیسیونهای تخصصی مجلس تقدیم نمایند . کمیسیونهای تخصصی مجلس باید گرایشها ، امکانات و اهداف دولت را از لابلای ارقام لایحه بودجه شناسایی کرده و با درنظر گرفتن واقعیات و نیازهای آینده کشور و انتظارات مردم در حوزه های انتخابی آنها ، پیشنهادهای اصلاحی خود را با دید واقع گرایانه ارائه دهند . در کار بررسی در کمیسیون تخصصی برحسب برنامه زمانی مشخص نمایندگان دستگاه اجرایی ، نمایندگان سازمان مدیریت و برنامه ریزی به سوالات نمایندگان مردم در مورد درآمدها و هزینه ها و بودجه پیشنهادی دستگاهها و تبصره های لایحه پاسخ می گویند و سپس در هر مورد رای گیری بعمل می آید و ارقام جابجا یا کسر یا اضافه میشود و یا کلاً به تصویب می رسد . کمیسیونهای تخصصی حداکثر 10 روز پس از پایان مهلت اخذ پیشنهادات نمایندگان نظرات خود را کتباً به "کمیسیون تلفیق اصلی" اعلام می دارند .

روش کار کمیسیون تلفیق اصلی معمولاً در مرحله اول بررسی پیشنهادات کمیسیونهای تخصصی در باب تبصره ها ، و اصطلاحات عبارتی یا تغییر یا حذف تبصره های پیشنهادی است . پس از تبصره ها کار بررسی درآمدها و نحوه پیش بینی آنها و مقررات حاکم بر اخذ وصولیها مطرح میشود بطوری که مجموع درآمدها ، واقعی یا نزدیک به تقریب قطعی باشد سپس مرحله بررسی هزینه های دستگاههای اجرایی مطرح میگردد و با توجه به درآمدهای رسیدگی شده نسبت به پیشنهاد هزینه های رای گیری بعمل می آید .

کمیسیون تلفیق اصلی به مدت 15 روز بایستی گزارش خود را به جلسه علنی مجلس تقدیم نماید . درهر حال مهلت تقدیم گزارش به جلسه علنی حداکثر 35 روز پس از تقدیم لایحه بودجه توسط ریاست جمهوری به مجلس می باشد.

در جلسه علنی ابتدا مخبر کمیسیون تلفیق اصلی گزارش کار کمیسیون در باب درآمدها و هزینه ها و تبصره ها را عنوان می کند سپس مخبران کمیسیون های تخصصی به ترتیب نقطه نظرهای خود را که در زمان مقرر پیشنهاد و به چاپ رسیده است بیان می دارند هدف نهایی این است که از دیدگاههای مختلف موضوع شکافته شود تا نمایندگانی که احتمالاً موضوع برایشان روشن نشده با آگاهی و احاطه کافی بر موضوع اقدام به رای نمایند نمایندگان برحسب نوبت درباره لایحه بودجه دولت حداکثر 10 ساعت به عنوان مخالف و موافق صحبت می نمایند و سپس کفایت مذاکرات توسط یک یا چندنفر از نمایندگان مطرح میشود و نسبت به کفایت مذاکرات رای گیری بعمل می آید درصورتی که به تصویب رسید مذاکرات متوقف و مجلس وارد کار نهایی میشود بنابراین سخنرانی نمایندگان در اطراف لایحه بودجه بعنوان مخالف یا موافق محدودیت موضوعی و زمانی دارد .

در جلسه علنی پس از رسیدگی به کلیات بودجه و تصویب آن پیشنهادات مربوط به درآمدها و سایر منابع تامین اعتبار بودجه عمومی دولت رسیدگی و سقف آن به تصویب خواهد رسید و پس از آن پیشنهادهای مربوط به تبصره ها و ردیف های هزینه رسیدگی می گردد و با ورقه رای گیری بعمل می آید برای آنکه مخالف و موافق مشخص نباشد و دقت بیشتر را لحاظ نمایند از شیوه قیام و قعود استفاده نمی شود و با ورقه صورت می پذیرد . بنابراین در جلسه علنی مجلس ابتدا در مورد تبصره ها ، سپس در مورد درآمدها و درنهایت درمورد هزینه ها (اعتبارات) رای گیری بعمل می آید .

بررسی لایحه در ساحت علنی مجلس شورای اسلامی محدودیت زمانی وجود دارد در ایران معمولاً از 5 آذر زمان دریافت لایحه بودجه تا قبل از 22 بهمن ماه می باشد . پس از تصویب بودجه با امضای رئیس مجلس لایحه بودجه به شورای نگهبان ارسال می شود و پس از دریافت نظرات شورای نگهبان ممکن است به منظور اصلاحات ، مجدداً جلسه علنی تشکیل گردد و البته ممکن است جلسات علنی بررسی بودجه با حضور اعضای شورای نگهبان منعقد شود تا در جریان امر تسریع به عمل آید. درهرحال پس از طی مراحل قانونی و تایید شورای نگهبان قانون بودجه با امضای رئیس مجلس به ریاست جمهوری جهت امضاء و ابلاغ به دولت جهت اجرا ارسال می گردد . هرگاه مصوبات مجلس شورای اسلامی را شورای نگهبان خلاف موازین شرع و یا قانون اساسی بداند و مجلس با درنظر گرفتن مصلحت نظام یا ضرورت ، نظر شورای نگهبان را نپذیرد براساس اصل یکصد و دوازده به مجمع تشخیص مصلحت نظام به دستور مقام رهبری ارجاع می گردد .

بنابراین پایان مرحله دوم فرآیند بودجه به قانون بودجه ختم میشود .
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
مدیران انجمن: مجید بیاتانی