به نام خدا

از قسمت 23-26
فرهنگ به عنوان سد راه یا راهگشای برنامه های توسعه


فرهنگ بیان کننده و تایید کننده هویتها و تفاوتهاست و در نتیجه عاملی است پویا که در عین حال می تواند به منزله سدی مهم به تعارض و اختلاف منجر شود و این اختلاف و تعارض نتیجه پدیدار شدن الگوهای فرهنگی متفاوت ناشی از اجرای طرح های توسعه ای است که براساس تحلیل دقیق توانایی های بالقوه درونی تدوین نشده باشد . فرهنگ می تواند (مسئله مرگ یاز ندگی) صعود یا سقوط ملی پیشرفت یا واپس گرایی اجتماعی باشد.
فرهنگ بر آیند کنش متقابل فرد با محیط پیرامون او و نشانه ای از نظام های بازنمایی اسطوره ها و باورهایی است که احترام به آنها اساسی و ضروری به نظر می رسد.

رهیافت های افقی وعمودی موصوف به توسعه فرهنگی
سیاست های فرهنگی عمودی بخش های خاصی از فرهنگ را مورد توجه و حمایت قرار می دهد تا توسعه یابند و بعضی حوزه های دیگر را محدود کرده و مانع می شوند. سیاستهای فرهنگی افقی تمامی حوزه های مورد توجه قرار می گیرد به این ترتیب اکثر حوزه های فرهنگی یا حوزه های مرتبط زمینه حق رشد و توسعه دارند.


جایگاه سیاست های فرهنگی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته
در پیشبرد سیاست فرهنگی شرایط و موقعیت اقتصادی، اجتماعی کشورها بسیار تعیین کننده و دارای نقش اصلی است . کشورهای توسعه یافته با توجه به امکانات و توان خود بهتر از کشورهای در حال توسعه یا توسعه نیافته می توانند سیاست فرهنگی خود را به پیش ببرند. در بسیاری از این کشورها (کشورهای توسعه یافته) افزایش سطح زندگی، همگانی شدن آموزش، ظهور وسایل بزرگ ارتباطی، امکانات بی سابقه برای ارتقای فرهنگی در اختیار بیشتر مردم قرار دادند. از سوی دیگر پیشرفتهای تکنولوژی وسایلی را برای پاسخگویی به نیازهایی که بوجود آورده است عرضه می کنداز سوی دیگر سیاست فرهنگی در کشورهای توسعه یافته به سبب امکان گفت و شنود میان دولتمردان و منتقدان و اندیشمندان تا حدودی ویژگی اصلاح پذیری را دارد مي توان گفت كه اصطلاح سياست فرهنگي شامل همان ارزشها و اصولي است كه، افراد جامعه را در مسائل فرهنگي هدايت و راهنمايي مي كند. هدف سياست فرهنگي پيشرفت و پويايي نوين و نظام مند جامعه است انديشمندان علوم انسا ني واجتماعي سه كاركرد را براي فرهنگ و توسعه فرهنگي هر جامعه كه به نوعي با سياست هاي فرهنگي جامعه پيوند داده اند و و اين سياست ها را منجربه رشد و پيشرفت هر جامعه اي دانسته اند؛ اين سياست ها در قالب" 1) ايجاد تفاهم 2)احراز هويت 3)حفظ و ارتقاي انسجام اجتماعي سياست فرهنگي سنتي، به افزايش جذب فرهنگ به وسيله طبقات فرهيخته توجه مي كند، اين به خودي خود خوب است اما هدف اين سياست افزايش شناخت جهاني از ميراث فرهنگي است كه ارزش ها ي نخبگان و تاريخ جامعه را بيان مي كند.



از قسمت 26-28
سیاست فرهنگی از مفاهیم تازه ای است که در کشورهای جهان در چند دهه اخیر به آن توجه است فرهنگ به عنوان یکی از زمینه های اصلی توسعه و پی بردن به امکان مدیریت فرهنگی برای تغییر در عناصر فرهنگی و دست یابی به اهداف از پیش تعیین شده بستر مناسبی برای شکل گیری مفهوم سیاست فرهنگی به وجود آورده است اصلاح سیاست فرهنگی شامل همان ارزشها و اصولی است که افراد جامعه را در مسائل فرهنگی هدایت و راهنمایی می کند.
اندیشمندان علوم انسانی و اجتماعی سه کارکرد برای فرهنگ و توسعه فرهنگی هر جامعه که به نوعی با سیاست های فرهنگی جامعه پیوند داده اند و این سیاستها را منجر به رشد و پیشرفت هر جامعه ای می دانند عبارت اند از ایجاد تفاهم – احراز هویت- حفظ و ارتقای انسجام اجتماعی می توان بررسی کرد.


سیاست فرهنگی مرتبط با توسعه فرهنگی در دو بعد قابل بررسی است:

اول- سیاست فرهنگی سنتی به افزایش جذب فرهنگ به وسیله طبقات فرهیخته توجه می کند این به خودی خود خوب است اما هدف این سیاست افزایش شناخت جهانی از میراث فرهنگی است و ارزشهای نخبگان و تاریخ جامعه را بیان می کند
دوم- سیاست فرهنگی جدید درارتباط با توسعه فرهنگی مبتنی بر یادگیری است که خود اساسا از تحصیل آموزشهای تخصصی ترکیب می گردد سياست فرهنگي جديد در ارتباط با توسعه فرهنگي و فرهنگ مجموعه اي از نشانه هايي است كه آدمي از طريق آن ها به تعيين وضع خويش در جهان مي پردازد و بنا به نياز،استعداد وقابليتش در آن غوطه مي خورد، تا خود را بيان كند. توسعه فرهنگي در تحليل نهايي بستگي دارد به غني كردن و شكل دادن فرهنگ شخصي هر فرد به نحوي كه او را قادر سازد فرهنگ خود را بيان كند و فرهنگ خود را توليد كند در شناخت رابطه توسعه فرهنگي و توريسم دو نكته حائز اهميت است فرهنگ انفرادي، آموزش ها و مهارت هاي فردي است، يعني يك نفر با كمك مهارت و استعداد فرد ي خود اثري به وجود مي آورد، كه در فرهنگ قوم و يا جماعتي مشخص اثر بارز و ارزنده اي محسوب مي گردد فرهنگ همگاني از تكامل تدريجي افكار و پيشرفت همگاني يك اجتماع به وجود مي آيد.


توسعه فرهنگی و جهانگردی
یکی از راههای گسترش توسعه فرهنگی در جوامع شناخت میراث فرهنگی و ارزشهای بومی و محلی آن جامعه است که گردشگری از لوازم این شناخت است در شناخت رابطه توسعه فرهنگی و توریسم دو نکته مهم است یکی فرهنگ انفرادی و دیگری فرهنگ همگانی فرهنگ انفرادی آموزشها و مهارتهای فردی است یعنی یک شخصی با کمک مهارتها و استعدادهای فردی خود اثری به وجود می آورد که در فرهنگ قوم و یا جماعتی مشخص اثر بارز و ارزنده محسوب می شود فرهنگ همگانی از تکامل ترویجی افکار و پیشرفت همگانی یک اجتماع به وجود می آید رابطه توسعه فرهنگی وجهانگردی فقط به رابطه مردم واشیا و یا انواع فرهنگها و آثار کهن و نظایر آن محدود نمی شود. در کشوری مثل ایران این جذابیت ها به صورت اماکن زیارتی، هنرهای دستی، فعالیتهای فرهنگی محلی- منطقه ای – ملی قابل بررسی است. نظر تعامل فرهنگي، نمودهاي منفي را از بين برده و فرصت هاي اجتماع ي را افز ايش يابد ؛جهانگرد ي و توسعه فرهنگي باعث ايجاد اين عامل شده كه، در مشاغل و ساختار اقتصادي، و در نقش هاي اجتماعي تغيير ايجاد شود، اين عامل موثر، فرصت هاي جديد اجتماعي و اقتصادي را ايجاد كرده و باعث كاهش نا برابري هاي اجتماعي مي شود بر اين اساس برخي از راهكارهايي كه منجربه بسط توسعه فرهنگي و جهانگردي مي شو ند، عبارت مي شوند ازبرگزاري جشن ها و جشنوار هاي ملي و محلي، برپايي نمايشگاه هاي بين المللي ، سمينارها،و كنفرانس هاي فرهنگي،آموزش هاي فرهنگي مرتبط با مسائل جهانگرد ي و توسعه رشته ها ي توريسم و هتلداري در دانشگاه ها، بسط و اشاعه كتب مرتبط با آداب و رسوم هر منطقه، آشنايي و آموزش لازم به مردم جامعه براي برخورد فرهنگي با جهانگردان، ارائه آگاهي لازم به افراد جامعه براي شناخت مناطق جهانگرد خارج از جامعه خود، آشنايي باروحيات و فرهنگ هاي ملل ديگر و..." همگي از موارد لازم و ملزوم بسط توسعه فرهنگي در جامعه از طريق جهانگردي است.






توسعه فرهنگی و تکنولوژی
تکنولوژی مجموعه ای از روش ها وتجربیات و علوم عملی است که مردم برای تسلط برای محیط و حل مشکلات مربوط به رابطه شان با محیط به کار می برند تکنولوژی مناسب برای توسعه فرهنگجی جامعه دارای مزیت دارد: هر چه دستاوردهای بشری با نظام اجتماعی جامعه سنخیت بیشتری داشته باشد باعث تقویت تکنولوژی شده و موجب کاهش از هم گسیختگی فرهنگی در جامعه می شود. در کشورهای فقیر به دلیل اینکه تکنولوژی در مقیاس وسیع تر کمتر دسترسی دارند به همین دلیل به سمت استفاده بهینه از تکنولوژی مناسب گرایش پیدا کرده اند. تناسب تکنولوژی با فرهنگ موجود یک جامعه آسایش مردم منطقه را تضمین می کند. تکنولوژی مناسب برای حل مشکلات کشورهای در حال توسعه عامل بسیار خوبی برای کشف و ابداع علمی است. هنگامي كه بين جهانگردان و ساكنان تماس مستقيم صورت مي گيرد، اين مسئله باعث اين مي شود كه از تكنولوژي مجموعه اي از روش ها و تجربيات و علوم عملي است كه مردم بر اي تسلط بر محيط و حل مشكلات مربوط به رابطه شان با محيط به كار مي برند. تكنولوژي مناسب آن است كه با بنيان هاي سياسي،اجتماعي،اقتصادي و فرهنگي جامعه اي كه از آن استفاده مي كند سازگار باشد؛ هرچه تكنولوژي و دستاورد بشري در ابعاد متوسط و كم هزينه براي يك جامعه توليد شود تأ ثيرات منفي كمتري بر زندگي فرهنگي افراد جامعه مي گذارد.



پایان
23/5/921