اطلاعات کلی:


کشور: ایران
استان: گیلان
شهرستان: آستارا
نام های قدیمی: آهسته رو، دهنه کنار
بافت: قدیمی با خانه های سفالی
پیس شماره: 0185

مردم

جمعیت: 79874 نفر
زبان گفتاری: ترکی آذزبایجانی، تالشی
مذهب: شیعه و سنی

جغرافیای طبیعی
مساحت: 334 کیلومتر مربع
ارتفاع از سطح دریا: -27 متر


وجه تسمیه آستارا:

درباره نامگذاري شهر آستارا و ريشه آن ديدگاه هاي گوناگوني وجود داد:

دربارهٔ نام این شهر گفته شده که در آغاز آهسته‌رو بوده زیرا کاروانان و مسافران زمانی‌که به این منطقه مردابی ساحلی می‌رسیدند ناچار به حرکت آهسته‌تر می‌شدند. همان نام اوسته رو یا هوسته رو تالشی به مرور تبدیل به آستارا شده ‌است. برخی این نام را برگرفته از ریشه استردن یا ستردن به معنای گرفتن حق العبور یا باج دانسته‌اند که با توجه به دور افتاده بودن منطقه در سالیان گذشته منطقی بنظر می‌رسد.
بر اساس یک نظر گاه دیگر، به دلیل شدت ابری بودن منطقه، اهالی شب ها درزمان دیدن ستاره ها به یکدیگر با عبارت " آی ستاره" خبر می دادند.
کلمه آستارا از نام استر یعنی ناهید (آناهیتا) که مورد پرستش مردان ایران باستان بوده، اخذ شده است.
کلمه آستارا از ترکیه کلمه های تالشی " اً " بمعنی آب، " ستو" بمعنی کنار ساحل و "راو" بمعنی راه اخذ شده است و معنی آن " راهی در کنار آب" است. دلیل استعمال لین عبارت نیز وجود جاده ای باریک در کناره ساحل در منطقه آستارا قبل از ایجاد جاده های کنونی بوده است.
نام آستارا از نام استر Ester نام دختر یهودی و همسر شاهزاده کیخسرو اخذ شده است.
آستارا از کلمه " استر رو" بمعنی " یبور با حیوان بارکش" است و دلیل آن کثرت عبور و مرور حیوانات بارکش همراه کاروان ها از معبر تجارتی آستارا در قرن های گذشته بوده است.
اخذ نام شهر از ماهی خاویاری آسترا که در گذشته در این منطقه به وفور صید می‌شد.

به آستارا بندر مرزی گیلان خوش آمدید

آستارا شهری در ساحل غربی دریای خزر و در شمالی‌ترین نقطه استان گیلان و آخرین نقطه مرزی ایران و جمهوری آذربایجان است. آستارا از شرق به دریای خزر، از شمال به آستارای جمهوری آذربایجان، از غرب به استان اردبیل و از جنوب به منطقه تالش‌نشین گیلان محدود شده‌است. رود آستارا که از کنار راه شوسه آستارا-اردبیل می‌گذرد، آستارای ایران را از آستارای جمهوری آذربایجان جدا می‌سازد. در منطقه آستارا زبان‌های ترکی آذربایجانی و تالشی رایج هستند. در محل کنونی شهر آستارا در قدیم روستایی به نام دهنه‌کنار وجود داشته که از زمان قاجار گسترش یافته و دیگرگون شده‌است.

تقسیمات کشوری:

منطقهٔ آستارا از نظر جغرافیائی به دره‌ای اطلاق می‌گردد که حدوداً در مرکز سرزمین تالش و در فاصلهٔ بین سلسله کوه‌های شمالی-جنوبی تالش و دریای مازندران و در شرق دشت اردبیل واقع است.

پس از بسته شدن عهدنامهٔ ترکمنچای میان دو دولت ایران و روسیه، بخش شمالیِ سرزمین تالش به دولت روسیه واگذار شده و رود آستاراچای به عنوان مرز تعیین گردید که از مرکز آبادی قدیمی آستارا می‌گذشت.

بخش جنوبی در ترکیب ایران باقی ماند. پس از تاسیس گمرگات و مرزبانی، اهمیت سیاسی و بازرگانی آن افزایش یافت. در آن دوران منطقهٔ آستارا در ترکیب ایالت آذربایجان تحت حکومت شاهزاده عباس میرزا نایب السلطنه، قرار داشته و بخشی از ولایت اردبیل بود.

این شرایط کمابیش تادوران معاصر در قانون تقسیمات کشوری سال ۱۳۱۶ خورشیدی که به موجب آن به یکی از بخش‌های شهرستان اردبیل در شرق استان آذربایجان شرقی تبدیل گشت، حفظ شد.

در سال ۱۳۳۶ آستارا با تأسیس فرمانداری به یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی مبدل شد تا این که بعدها به برخی دلایل و از جمله تشابه ‌های اقلیمی از خرداد سال ۱۳۳۹ خورشیدی، به استان گیلان ملحق گردید.

جمعیت آن بر اساس سرشماری سال ۱۳۵۵ خورشیدی، ۳۵٬۹۴۵ نفر بوده و طبق بر آورد سال ۱۳۶۳ خورشیدی، به ۴۳٬۸۶۴ نفر رسیده و و بر اساس سرشماری ۱۳۸۵ جمعیت شهرستان ۸۱۲۳۴ نفر است.اکنون بر اساس منابع موثق میزان جمعیت آن از یکصد هزار نفر فراتر رفته‌است.

آستارا، شهری کوچک در ساحل غربی دریای خزر و در شمالی‌ترین نقطه استان گیلان و آخرین نقطه مرزی ایران و جمهوری آذربایجان است. آستارا از شرق به دریای خزر، از شمال به آستارای جمهوری آذربایجان، از غرب به شهرستان اردبیل و از جنوب به منطقه تالش نشین گیلان محدود است.

رود آستارا که از کنار راه شوسه آستارا- اردبیل می گذرد، آستارای ایران را از آستارای جمهوری آذربایجان جدا می سازد. در منطقه آستارا علاوه بر زبان ترکی آذربایجان، زبان تالشی نیز رایج است ولی در اثر مهاجرت‌های زیاد از اهمیت آن کاسته شده است. آستارا یکی از زیباترین شهرهای شمال استان گیلان است .

اقوام و پیروان مذاهب ساکن در آستارا:

ارامنه: تا سال 1315 ه .ش تعداد زیادی در آستارا بودند که بعدها به انزلی مهاجرت کردند و تعدادی ساکن می باشند.
اقوام زرتشتی و کلیمیان: در گذشته در این شهر می زیسته اند که قبور قدیمی در مناطق مختلف چون حیران، ونه بین و لاتون دیده می شوند.
خلج ها: از اورامانات کرمانشاه آمده و در لوندویل و سیبلی ماندند.
چاردولوها: باخلج ها التفات یافتند.
الکچی ها: قبل ازسال 1304 ه.ش آمده و در تله سیفی ماندگار شدند.
اسبلی ها: در قحطی سال 237 ه.ش از آذربایجان آمده و در تله سفی سکنا گزیدند.
گیلک ها: در پشت مسجد گیلک لر و بعد در تمام نقاط شهرساکن شدند.
آذری ها و تالش ها: در تمام نقاط شهرساکن شدند.
اهل تسنن: در روستای عنبران و چند روستای دیگر ساکن شدند. و اکنون اکثریت ساکنین به زبان آذری با لهجه ای خاص صحبت می کنند.

دبیرستان حکیم نظامی:

در این دبیرستان، اساتیدی مانند نیما یوشیج تدریس نموده‌اند که در سال ۱۳۸۷ خورشیدی، جشن صد سالگی آن برپا شد.

بالاترین نرخ باسوادی در ایران

با داشتن بیش از ۹۸/۸ ٪ باسواد نخستین شهر باسواد ایران می‌باشد. {{
این آمار بر اساس آمار منتشر شده از اداره فرهنگ پیش از انقلاب می باشد و اکنون طبق آمار منتشر شده از سوی اداره کل آموزش و پرورش استان گیلان و برگزاری جشن ریشکنی بی سوادی در سال ۱۳۸۷ به ۱۰۰ درصد افزایش یافته است.

منظره:

به دلیل واقع شدن دریا در شرق و کوه در غرب، می‌توان طلوع و غروب خورشید را در اوج زیبایی به دیده تماشا نگریست.

بام‌های سفالین

به دلیل استفاده زیاد سفال به شهر بام‌های سفالین معروف است.
این نام هم اکنون در داخل محدوده داخل شهر زیاد مناسب بنظر نمی‌رسد، چرا که ساخت و سازهای سالهای اخیر با استفاده از ایرانيت هاي بي رنگ چهره شهر را عوض کرده است.

جاذبه های توریستی:

قلعه شیندان
آبشار لاتون به فاصله سه و نیم ساعت پیاده روی از روستای کوته کومه درلوندیل آستارا
گردنه حیران
تالاب آق در پارك جنگلي و حيات وحش لوندويل
پارك جنگلي بي بي يانلو
روستا و سد قديمي دربند
کوته کومه
آب گرم هاي علی داشی و کوته کومه
دریاچه استیل با درختان توسكاي شناور
باغ پرندگان، اولين باغ پرندگان شهرستان هاي ايران و سواحل زیبای شهر آستارا
بهشت كاكتوسها، اولين موزه كاكتوسهاي ايران
بازار ماهي فروشان واقع در پل فارابي
بازار بزرگ ساحلي و بازارهاي فروش اجناس خارجي