پیشینه تاریخی
از دیدگاه نومارکسیست‌ هایی مانند آندره گوندر فرانک [1] و ایمانوئل والرشتین [2]، فرایند جهانی شدن هنگامی آغاز شده که نطفه نظام جهانی بسته شده است و این تاریخ به 2500 سال پیش از میلاد مسیح بر می گردد. در واقع آنان از پنج هزار سال تاریخ نظام جهانی و به تبع آن پنج هزار سال تاریخ فرایند جهانی شدن سخن می گویند. دسته دیگری از نظریه پردازان تاریخ جهانی شدن را همان تاریخ تمدن جهانی می دانند که حدود 1500 سال پیش از میلاد مسیح و از مصر باستان و تمدن سومر آغاز می شود؛ نویسندگانی مانند اریک ولف [3] و ویلکینسن [4] به این دسته تعلق دارند. نویسندگان و صاحب نظرانی مانند علی مزروعی نیز نخستین نشانه های فرایند جهانی شدن را در تمدن اسلام و شرق باستان شناسایی می کنند. دسته دیگری از نظریه پردازان، شکل گیری و نقطه آغاز فرایند جهانی شدن را بسیار کوتاه‌تر از نظریه پردازان نام برده می دانند. شماری از این نظریه پردازان اعتقاد دارند که با شکل گیری تجدد، فرایند جهانی شدن نیز آغاز شد. مثلاً گیدنز فرایند جهانی شدن را چیزی جز گسترش تجدد نمی داند. مارکس و انگلس هم درک تاریخ جهانی شدن و آغاز این فرایند را مستلزم درک و شناخت تاریخ سرمایه داری می دانند. چون از دیدگاه آنان نظام سرمایه داری همواره دست‌اندرکار یکپارچه سازی اقتصادی و فرهنگی جهانی بوده است. پس با توجه به این دیدگاه جهانی شدن را باید همزاد سرمایه داری دانست.
قدمت فرایند جهانی شدن با قدمت مفاهیم مختلفی برای توصیف و تبیین آن به کار رفته که در این میان واژه « جهانی » [5] جایگاهی برجسته دارد. این واژه معمولاً در مورد نیروها، عوامل، رویدادها و فرایندهای مؤثر در مورد نیروها، عوامل، رویدادها وفرایندهای مؤثر درارتباط، همبستگی و همگونی جهانی به کار رفته است.
در طول دهه هفتاد با گسترده شدن فرایند جهانی شدن به واسطه پیشرفت های حیرت آور در حوره فن آوری های ارتباطی این واژه بیش از بیش اهمیت یافت و جواز ورود به رشته های مختلف را کسب کرد. در نیمه دوم دهه هشتاد این واژه به عرصه جامعه شناسی هم راه یافت تا زمینه تدوین نظریه پردازی جامعه شناختی مستقل درباره فرایند جهانی شدن و جبنه های اجتماعی آن فراهم شود. در واقع امروزه مفهوم جهانی شدن در کانون اغلب بحث های سیاسی اقتصادی و جامعه شناختی قرار گرفته است.