دانشگاه جامع علمي – كاربردي
مركز آموزش علمي – كاربردي فرهنگ و هنر
(واحد 13 تهران)



موضوع : بررسی نمایشگاه بین المللی کتاب

استاد : سرکار خانم برارین

تهیه کننده : مریم حاجی رحیمی


بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با حضور تعداد زیادی از ناشران از تاریخ 11 الی 21 اردیبهشت ماه سال 1392 در مصلای بزرگ امام خمینی ( ره ) برگزار می گردد. "کتاب ، چشمه جوشان دانایی" به عنوان شعار بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اعلام شد .شعار بیست و پنجمین دوره این نمایشگاه "ربع قرن جهاد فرهنگی" بود .
نمایشگاه بین المللی کتاب تهرن با 25 دوره برگزاری یکی از معتبرترین نمایشگاه های بین المللی در سراسر جهان است .
ساعت بازدید از بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از ساعت 10 الی 20 می باشد .
در نمایشگاه امسال به دلیل گرانی كاغذ و بحران هایی چون گرانی قیمت میزان استقبال مردم لااقل در بخش کودک و نوجوان کم بود. که این مسئله تنها به مسئله کاغذ بستگی ندارد بلکه مسائل اقتصادی خانواده‌ها نیز در آن دخیل است به نوعی که وضعیت اقتصادی میل مردم را نسبت به خرید کتاب کاهش داده است .
تفاوتی که نمایشگاه امسال با پارسال دارد ، این است که امسال همه ناشران داخلی در مصلی هستند و ناشران خارجی به خارج از مصلی - پادگان رو به روی ضلع جنوبی مصلی در خیابان شهید بهشتی - منتقل شده‌اند و در این قسمت نیز همانند سال‌های گذشته به بخش‌های لاتین و عرب تقسیم شده‌اند و در واقع ناشران در دو بخش سالن ریالی لاتین و سالن ریالی عرب فعالیت خواهند کرد كه به دلیل گستردگی بخش داخلی و افزایش تقاضا برای حضور در این بخش باعث شد تا بخش مجزایی به بخش بین الملل اختصاص یابد که البته این عمل باعث شد كه بازدیدكنندگان هر بخش دیگر نه توان حضور در بخش دیگر را داشته باشند و نه زمان اجازه حضور در هر دو بخش را خواهند داشت .
ناشران عمومی که در شبستان مستقر هستند و ناشران دانشگاهی ، کودک و نوجوان و آموزشی که به ترتیب از پائین به بالای مصلی در فضای باز به عرضه کتاب‌هایشان می‌پردازند .
رخداد تازه دیگری هم كه در این دوره دیده می شود ، مبلغ یارانه ارزی است كه برای نخستین بار به صورت ریالی پرداخت می شود . روش مرسوم همه نمایشگاه های بین المللی كتاب در 25 دوره گذشته این بود كه دولت مبلغ مشخصی را به عنوان یارانه دولتی به خرید كتاب ها و منابع خارجی اختصاص می داد؛ مبلغی كه از ده میلیون دلار یا ده میلیارد تومان دوره های گذشته ، حالا به چهار و نیم میلیارد تومان تقلیل یافته است .
در دوره كنونی و با توجه به مشكلاتی كه در پرداخت به ناشران خارجی از دو نمایشگاه گذشته به وجود آمد و تهدید ناشران خارجی به حضور نیافتن در صورت پرداخت نشدن طلب سال های گذشته، مقرر شده است كه مبلغ یارانه به صورت ریالی و از هزار تا 3000 تومان و متناسب با قیمت كتاب در اختیار خریداران قرار گیرد . این موضوع هم رویه مثبت دارد و هم رویه منفی . رویه مثبت آن این است كه تا حدودی قیمت ها را واقعی می كند و به رونق بخش بین الملل نمایشگاه منجر می شود .رویه منفی و تا حدودی خطرناک آن هم این است كه در درازمدت و با توجه به تنگناهای اقتصادی بخش بین الملل را آرام آرام از چرخه نمایشگاه حذف می كند ؛ موضوعی كه اكنون هم تا حدودی رخ داده است .
حضور نیافتن بخشی از ناشران داخلی به دلایلی چون تعلیق یا حتی تمایل نداشتن خود ناشران از دیگر رخدادهایی بود كه در یكی دو سال اخیر پدید آمده و این در حالی است كه این ناشران بخش مهمی از تولیدات فرهنگی كشور را منتشر و عرضه می كنند و حضورشان به رونق نمایشگاه كمک شایانی می كند .
این بار مسوولان نمایشگاه یک سالن مجزا را برای ناشران هنری و فعالان موسیقی در حوزه تولید و نشر اختصاص داده‌اند که پس از 19 سال در نمایشگاه حضور یافتند.
متاسفانه کیوسک‌های اطلاع‌رسانی نمایشگاه از حضور ناشران و موسسات تولید موسیقی در نمایشگاه اطلاعی نداشتند . حتی بسیاری از این دوستان به اشتباه به مراجعه‌کنندگان اعلام می کنند که ناشران موسیقی در نمایشگاه امسال حضور ندارند .
فروشندگان خوراکی ، اعم از گرم یا سرد ، خوردنی یا نوشیدنی ، سال به سال فضای بیش‌تری از محوطه بیرونی نمایشگاه را در اختیار می‌گیرند و هر دوره بر تعداد آن ها در هر گوشه از مصلای بزرگ امام خمینی (ره) افزوده می‌شود . اگر سال‌های قبل ، تنها در مقابل شبستان ، چند اغذیه‌فروشی دست به فروش غذاهای آماده می‌زدند ، امسال این غذافروشی‌ها در مبادی ورودی و در حوالی بخش‌های مختلف نمایشگاه توزیع شده‌اند و بر تعداد آن ها به طرز حیرت‌آوری افزوده شده است تا جنبه گردشی و تفریحی نمایشگاه کتاب با آن پسوند بین‌المللی پررنگ‌تر شود .
بخش کودک و نوجوان ، یکی از قسمت‌های نمایشگاه کتاب است . سالنی به این بخش اختصاص نداده‌اند ؛ ناشران کودک و نوجوان ، در چادرهایی میزبان مخاطبان خود شده‌اند که چندان خوش منظر و هماهنگ با سلیقه و پسند کودکان و نوجوانان نیست .
از اتفاقات مهم دیگر سرگردانی دانشجویان متقاضی بن‌کارت‌های دانشجویی بود . این عده به جای مراجعه به شعب منتخب بانک صادرات به نمایشگاه آمده بودند در حالی که قرار نبود این بن‌کارت‌ها در نمایشگاه توزیع شود و حتی در این باره اطلاع‌رسانی هم صورت گرفته بود . هر یک از این کارت‌ها 50 هزار تومان اعتبار دارد که 25 هزار تومان آن را دارنده کارت و 25 هزار تومان دیگر را معاونت فرهنگی وزارت ارشاد تامین کرده است .
امسال تمامی بازدیدکنندگان نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از خدمات بیمه مسئولیت مدنی بهره مند خواهند شد . در این راستا با پنج بیمارستان امام حسین (ع) ، 15 خرداد ، طرفه ، شهدای تجریش و طالقانی برای پذیرش مصدومان احتمالی در نمایشگاه هماهنگی‌های لازم صورت گرفته است .امسال مرکز فوریت‌ها هم در نمایشگاه و به دلیل گستردگی فضای نمایشگاه و با هدف دسترسی آسان بازدیدکنندگان به کلیه پیمانکاران حاضر در نمایشگاه مانند اورژانس ، هلال احمر ، مخابرات ، برق و آتش‌نشانی راه‌اندازی شده است .بازدیدکنندگان می‌توانند با یک تماس به شماره 88496182 مرکز فوریت‌ها که واقع در ضلع شرقی نمایشگاه ، مسئولان را از مشکل یا مشکلات احتمالی به وجود آمده در حوزه‌های مختلف باخبر کنند تا پیمانکار مربوطه برای رفع مشکل به محل اعزام شود . همچنین نیروهای آتش‌نشانی در 58 منطقه از محوطه نمایشگاه کتاب تهران مستقر هستند و با 150 نیرو به صورت شبانه روزی در این رویداد فرهنگی حضور خواهند داشت . به غرفه‌داران توصیه شده مواد قابل اشتعال مانند کارتن‌های خالی کتاب را از غرفه‌ها خارج کنند و پیش از ترک غرفه از خاموش بودن برق مطمئن شوند .
علاوه بر این سه دستگاه تانکر آب برای هر گونه حادثه احتمالی ، 20 دستگاه خودرو حمل مصدوم ، 20 دستگاه موتورسیکلت آتش نشانی برای گشت زنی آماده خدمت‌رسانی در ایام برپایی نمایشگاه کتاب هستند .