مراحل تهیۀ پرسشنامه
مراحل زیر، اقداماتی هستند که برای طراحی یک پرسشنامه باید رعایت شوند. ترتیب این مراحل ممکن است بنا به مورد و موضوع تغییر کند:
- تعیین دقیق اطلاعاتی که قرار است جمع آوری شود.
- انتخاب نوع پرسشها (ساختار و طیف پاسخها) و روش ارائۀ پرسشنامه (فرمهای مکتوب، فرمهای ایمیلی و اینترنتی، مصاحبۀ تلفنی و یا مصاحبۀ حضوری)
- تعیین محتوای سوالات به نحوی که اطلاعات مطلوب را جمع آوری کند.
- طراحی فرم اصلی پرسشنامه
- انتخاب عبارتهای مناسب برای انتقال محتوای موردنظر برای سوالات
- مرتب کردن سوالات به شکلی اثربخش
- مشخص نمودن ویژگیهای فیزیکی و ظاهری پرسشنامه مانند نوع برگه، تعداد مناسب صفحات، تعداد سوالات هر صفحه و... .
- انجام تست اولیه و اصلاح پریشنامه در صورت نیاز
انواع سوالات در پرسشنامه
- انتخاب ثابت (Fixed-alternative): در اینگونه سوالات، پاسخ دهنده باید از بین گزینه های از پیش تعیین شده یکی (یا چند تا) را انتخاب کند. در مواقعی که پاسخهای احتمالی زیاد نبوده و معلوم هستند (مانند سن، جنسیت و...) و یا پاسخهای طیفی لیکرت، این نوع سوالات مناسب هستند.
- پاسخ باز (Open-ended): به پاسخ دهنده اجازه می دهد پاسخ خود را بهتر بیان کند. تحلیل پاسخهای این نوع سوالات مشکل است و بیشتر در تحقیقات کاوشی (Exploratory) و «مصاحبۀ عمیق» (Depth interview) مورد استفاده قرار می گیرد.
- روشهای پروجکتیو: در این نوع سوالات، محقق تلاش می کند تا با سوالاتی مبهم پرسش شونده را تحریک کند تا تصویر ذهنی و طرز تفکر خود از موضوع مورد سوال را به زبان بیاورد. در این نوع سوالات از روشهایی مانند «انتخاب از بین کلمات» و «پر کردن جای خالی» استفاده می شود. تحلیل این نوع سوالات نیز مشکل بوده و بیشتر برای تحقیقات کاوشی استفاده می شود تا تحقیقات توصیفی و علی.
مولف محمد اسدی

با سلام و تشکر از زحمات و پیگیری های شما ، مطالب ارسالی در حوزه تحقیقات بازاریابی جهانی ب مربوط می شود که در جلسات قبل بررسی گردید.
موفق باشید
صفرلی