طریقه انتشار اوراق قرضه


انتشار اوراق قرضه ممکن نیست مگر این که سه امر تحقق یافته باشد:

1. کلیه قیمت سهام پرداخت شده باشد.

2. دو سال از تاریخ ثبت شرکت گذشته باشد.

3. دو ترازنامه شرکت به تصویب مجمع عمومی رسیده باشد.

تصمیم انتشار اوراق قرضه باید به ضمیمه طرح اعلامیه انتشار اوراق قرضه به مرجع ثبت شرکت ها اعلام شود. در اعلامیه مزبور تمام مواد مهمه شرکت که برای خریداران اوراق قرضه اطلاع آن لازم است ، قید می شود. مانند نام ، سرمایه ، میزان سود آن ، تصمیماتی که احتمالاً برای اوراق قرضه در نظر گرفته شده ، خلاصه وضع مالی شرکت و غیره .

اوراق قرضه ممکن است از طرف شرکتهای سهامی ویا از طرف مؤسسات دولتی منتشر شوند. اوراق قرضه در واقع اسناد بدهی بلندمدت هستند. برروی اوراق قرضه ارزش اسمی (normal value) آنها ثبت میشود.

این اعلامیه از طرف مرجع ثبت شرکت ها برای اطلاع عموم در روزنامه های کثیرالانتشار درج می شود.
اوراق قرضه نیز باید به امضاء دارندگان امضاء مجاز شرکت رسیده و شامل نکات ذیل باشد:

1. نام شرکت

2. شماره و تاریخ ثبت

3. مرکز اصلی شرکت

4. مبلغ سرمایه پرداخت شده

5. مدت شرکت

6. مبلغ اسمی و شماره ترتیب

7. تاریخ و شرایط بازپرداخت قرضه و شرایط بازخرید آن

8. تضمینی که احتمالاً برای قرضه در نظر گرفته شده

9. در صورت قابلیت تعویض اوراق قرضه با سهام ، شرایط و ترتیباتی که باید برای تعویض رعایت شود.

ـ1ـ ویژگیهای اوراق قرضه

اوراق قرضه ویژگیهایی دارند که آنها را از سرمایه سهامداران و سایر انواع بدهیها متفاوت میسازد این ویژگیها عبارتند از:

1ـ تفاوت اول در خصوص وعده اوراق قرضه است. اوراق قرضه باید در تاریخ معینی بازپرداخت شوند ولی برای سرمایه سهامداران چنین الزامی وجود ندارد.

2ـ اوراق قرضه برروی درآمدهای مؤسسه انتشاردهنده آنها حق تقدم دارند . صاحبان اوراق قرضه نسبت به درآمدهای شرکت یا مؤسسه مربوطه در مقابل سهامداران اولویت دارند زیرا از درآمدهای حاصله ابتدا باید حقوق طلبکاران یعنی حقوق صاحبان اوراق قرضه پرداخت شود و چنانچه ازدرآمدهای حاصله مبلغی باقی‌بماند درآن صورت برای صاحبان سهام سودسهام پرداخت می‌گردد. بهره بدهیها به صورت هزینه‌های ثابت از پیش تعیین شده‌ است. در پایان یک دوره فعالیت، بدون توجه به سطح درآمدهای شرکت یا مؤسسه انتشاردهنده اوراق قرضه، بهره اوراق قرضه باید پرداخت شود. این پرداخت قانوناً الزام دارد به این دلیل خرید اوراق قرضه هم از سوی افرادی صورت میگیرد که طالب درآمدهای ثابت و معین هستند وهم از سوی شرکتها یا مؤسساتی مانند بانکها، شرکتهای بیمه ومؤسسات مالی انجام میشود که در فعالیت‌های خود نیازمند درآمدهای قطعی و مشخص می‌باشند. صاحبان اوراق قرضه باید در زمانهای معین بهره اوراق قرضه خود را دریافت نمایند در حالیکه صاحبان سهام تنها در صورت وجود سود قابل قبول و یا وجود منابع مالی قابل توزیع می‌توانند حق سهم دریافت کنند. از سوی دیگر دریافتیهای صاحبان اوراق قرضه یک شرکت معین در چهارچوب سوداوراق قرضه محصور است واگر شرکت سودآوری زیادی هم داشته‌باشد فقط به پرداخت بهره‌اوراق قرضه اقدام می‌نماید. در صورتیکه با افزایش مقدار سود شرکت مربوطه، سهامدارن می‌توانند سودبیشتری را دریافت کنند. به عبارت دیگر در حالیکه سهم سود صاحبان سهام شرکت انتشار دهنده اوراق قرضه متغیر است، درآمد بهره‌صاحبان اوراق قرضه‌همان شرکت ثابت می‌باشد ولی پرداخت بهره به اوراق قرضه الزام دارد در صورتیکه برای صاحبان سهام پرداخت سود سهم الزامی نیست.

3ـ صاحبان اوراق قرضه برروی دارئیهای شرکت تقدم دارند درصورتیکه یک شرکت ورشکست شود ابتدا لازم است از طریق دارئیهای آن شرکت حقوق صاحبان اوراق قرضه از طریق فروش دارائیهای شرکت تأمین می‌گردد و اگر مقداری از دارئیها موجود باشد آنگاه به ایفا حقوق صاحبان سهام اقدام میشود در اینصورت صاحب سهم بیشتر حقوق بیشتری دارد و صاحب سهم کمتر دریافتی کمتری خودهد داشت.

4ـ صاحبان اوراق قرضه می‌توانند تحت شرایط خاص نظرات خود را در سطح مدیریت شرکت اعمال کنند گرچه طلبکاران ویا صاحبان اوراق اوراق قرضه بطور مستقیم دراداره یک شرکت دخالت ندارند ولی ممکن است صاحبان اوراق قرضه در قرار خرید اوراق قرضه ویا با نظر مجمع عمومی بتوانند بعضی محدودیتها را بر مدیریت شرکت اعمال کنند این محدودیتها می‌تواند بشکل تعیین حدو مرز در مورد گرفتن وام از منابع برون شرکتی، نسبت مقدار وام به کل سرمایه، حقوق مدیران و غیره باشد. علاوه براین طلبکاران و صاحبان اوراق قرضه می‌توانند در مقابل مدیریتی که حقوق قانونی آنها را ایفا نمی‌کمد به مراجع قانونی شکایت کنند. بطور خلاصه می‌توان به این نکته اشاره نمود که بین صاحبان اوراق قرضه و صاحبان سهام از نظر ریسک، درآمد و اعمال کنترل بر شرکت تفاوت‌‌هایی وجود دارد.

اشکالات مربوط به اوراق قرضه

در مورد اوراق قرضه برای شرکتها مشکلاتی نیز وجود دارد که به تشریح آنها می‌پردازیم :

1ـ برای انتشار اوراق قرضه باید مراحل مختلف قانونی از طرف شرکت انتشار دهنده طی شود و هزینه‌های معینی صرف گردد این دو فعالیت سبب میشود که اغلب شرکتهای کوچک نتوانند از امکان انتشار اوراق قرضه بهره‌مند گردند.

2ـ شرایط اقتصادی و تحو لات محیطی شرکتهای انتشار دهنده اوراق قرضه پیوسته در حال تغییر است و نمی‌توان کلیه این تغییر و تحولات آتی را بدقت پیش‌بینی نمود به این جهت ممکن ایت منتشر کننده اوراق قرضه در پریودهای آینده از نظر سودآوری و تأمین درآمد دچار مشکلاتی گردد در حالیکه در همین دوره‌ها باید مسؤولیت پرداخت اصل و فرع اوراق قرضه را ایفا کند در اینگونه وضعیت‌ها مسؤولیت‌های شرکت مربوطه سنگین میشود.

3ـ انتشارا وراق قرضه سبب افزایش بدهیهای شرکت میشود و باعث ازدیاد نسبت بدهی به سرمایه همان شرکت و در نتیجه سبب بالارفتن ریسک شرکت می‌گردد و تازمانی که سرمایه‌شرکت مورد بحث افزای پیدا نکرده، امکان اخذ وام یا نتشار دوباره اوراق قرضه محدود میشود.

4ـ در صورتیکه نرخ سودآوری شرکت در مقابل نرخ بهره‌اوراق قرضه تنزل پیدا کند، سودآوری سرمایه شرکت کاهش میابد . ارزش شرکت در بازار به دلیل همین شرایط کاهش می‌یابد.