برنامه ريزي استراتژيك در آموزش و پرورش

تعريف استراتژي:

استراتژي طرحي جامع ، هماهنگ، يكپارچه و سود آور است كه در داخل سازمان به منظور رقابت با عوامل محيطي تدوين مي شود و به منظور تحقق اهداف اصلي به نحو مناسبي توسط سازمان اجرا مي گردد . بعبارت ديگر استراتژي عبارت است از خط مشي كلي كه از بين شقوق مختلف عمل به عنوان راه بهين دستيابي به هــدفها انتخاب شده و در اين انتخاب ، تواناييها ، مـفـروضات اساسي ، سـياسـتها و مــنابع مورد توجه قرار مي گيرد . طبق اين تعريف هدف استراتژي دست يابي به يك موقعيت بهتربا بهره گيري از نقاط قوت واجتناب از نقاط ضعف مي باشد . استراتژي صرفا برنامه نيست بلكه ابزار يا وسيله اي است كه براي نيل به اهداف جزئي و كلي سازمان تدارك ديده مي شود .

« روشهاي تصميم گيري استراتژيك »

تصميم گيري در واقع مهمترين وسيله اجراي برنامه است . تصميمات راه رسيدن به هدف را نشان ميدهند و به همين دليل تجلي همبستگي وظايف مدير را ميتوان در تصميم هائي كه اتخاذ مي شود ملاحظه كرد . يك تصميم موثر ، تصميمي است كه از قابليت انعطاف لازم برخوردار بوده و براي كاركنان قابل فهم باشد . بعلاوه يك تصميم موثر بايد بتواند هماهنگي لازم را بين واحدهاي مختلف يك سازمان ايجاد كند . تصميم گيري عبارت است از يك راه انجام كار از بين راههاي مختلف انجام كارها با توجه به امكانات و محدودتها طبق اين تعريف اولين شرط تصميم گيري وجود گزينه ها و راههاي مختلف است . زيرا در صورت وجود راهبردهاي گوناگون است كه مفهوم انتخاب در تصميم گيري معنا پيدا ميكند . هر نوع تصميم گيري با خطركردن همراه است و هدف تصميم گيري اين نيست كه اين خطر را از بين ببرد بلكه يك تصميم گيري علمي و حساب شده تلاش ميكند خطري كه خود را در آن مي افكند ، عاقلانه باشد يعني با حداقل هزينه حداكثر سود را به همراه داشته باشد .

در زمينه چگونگي اتخاذ تصميم نيز نظريات مختلفي وجود دارد . بيشتر نظريات به سه روش عمده اشاره دارد كه عبارت است از 1- روش عقلاني-تحليلي 2- روش احساسي-عاطفي 3- روش علمي-رفتاري 1- روش عقلاني-تحليلي: در اين مدل تصميم گيرنده فردي است كه داراي رفتاري هوشمندانه و عقلائي است ودر انتخاب يك تدبير با آگاهي كامل از شقوق مختلف عمل انجام مي شود و هدف عمده حداكثر كردن سود و فوايد است . بايد گفت اين نظريه قديمي مي باشد كه با توجه به جنبه هاي عقلاني ، رضايت ،نظم و تحليل شكل گرفته و همچنين به دليل زير مورد انتقاد قرار گرفته است :

الف)تصميم گيرنده به تنهايي نمي تواند جنبه هاي مختلف تصميم را مورد بررسي قرار دهد زيرا او فقط بخشي از كل موقعيت را مي بيند .

ب) تصميم گيرنده به تنهايي نمي تواندشقوق مختلف عمل را سنجيده و پيامدهاي ناشي از اتخاذ آن تصميم را پيش بيني كند

ج) گاهي اوقات تصميم گيرنده بر اساس آرمانهايي كه مبتني بر واقعيت نيستند و بيشتر جنبه ذهني دارند ، تصميم مي گيرد

2- روش احساسي-عاطفي:اين نقطه مقابل نظريه قبلي است طبق اين روش تصميم گيرنده ترجيح مي دهد تابع احساسات ، عواطف ، عادات ،تجربيات ،و قضاوتها باشد اين شخص تدابير و راهبردهاي متعددي را بطور همزمان در نظر مي گيرد و آنها رامورد بررسي و سنجش قرار مي دهد .

3- روش علمي-رفتاري: ديدگاه سوم بر اين عقيده است كه تصميم گيرنده بايد نوع فشارهاي ناشي از اتخاذ تصميم كه بر افراد وارد مي شود را در نظر بگيرد ، فشارهايي در زمينه واكنشهاي سازماني كاركنان ، امنيت شغلي آنان ، وضعيت پولي مشتريان در زمينه خريد كالا و خدمات ، سرمايه گذاري توسط كار گزاران براي كسب سود و فوايد مورد انتظار ، مبادله مواد اوليه توسط توليد كنندگان براي تداوم فعاليتهاي توليدي سازمان حمايت دولتي و امنيت اقتصادي از طريق ماليات و.......اين نظريه رفتار افراد و گروههارا در داخل وخارج سازمان از نظر اقتصادي ، اجتماعي و رواني مورد توجه قرار مي دهد . طبق اين نظريه يكي ازوظايف مدير آگاهي از وضعيت و نگرش افراد و طبقات مختلف جامعه در رابطه با توليدات وخدمات سازمان يا شركت است. 4- روش تركيبي : موجود انساني آميخته اي از عقل و احساس است و بخاطر اين كه يكي از زمينه هاي عمده تصميم گيري در مديريت استراتژيك انسان است بنابراين لازم است تا جنبه هاي عقلاني ، عاطفي و رفتاري افراد را تواما مورد توجه قرار داد . به عبارت ديگر دز تصميم گيري توجه به تركيبي از سه روش ضرورت دارد .

« فرايند انتخاب استراتژيك »

. عوامل موثر بر انتخاب استراتژي عبارتنداز: 1-نگرش مديران 2-عوامل اجتماعي 3-روش و نوع برخورد مديران نسبت به مسئله خطر ومخاطره 4-آگاهي مديران از استراتــــژيهاي گذشته سازمان و روند قـبلي 5-ميزان قــــدرت و توانايي مديـــــران 6-ساختارسازمان 7-امكانات و محدوديتها

«ارزشيابي استراتژيك »

ارزشيابي استراتژيك مرحله اي از فرايند مديريت استراتژيك است كه از آن طريق مديران عالي تعيين ميكنند كه سازمان به اهداف مورد نظر رسيده است يا نه . يعني از اين طريق ميزان موفقيت سازمان در نيل به اهداف مشخص مي شود . ازطريق ارزشيابي ، مديران نتايج استراتژي را با سطح و ميزان تحقق يافتن اهداف مقايسه مي كنند .

«تعريف برنامه ريزي استراتژيك »

برنامه ريزي استراتژيك عبرت است از تعيين اهداف كلي و جزئي سازمان و چگونگي رسيدن به آن هدفها و تصميمهاي استراتژيك.

« سابقه برنامه ريزي استراتژيك در نظام آموزش و پرورش »

اساس و مبناي برنامه ريزي استراتژيك از جامعه صنعتي و بازرگاني گرفته شده است . در فاصله سالهاي 1960،كارخانه جنرال الكتريك كرارا به خاطر پيشگام بودن در كاربرد برنامه ريزي استراتژيك مورد احترام وتشويق قرار گرفته و اعتبار كسب نموده است . همچنين ساير شركتها متوجه شدند كه تغييرات محيط خارجي تاثير قابل توجهي در ادامه حيات آنان دارد و اهميت آنها كمتر از امور داخلي تحت كنترلشان نيست . امروزه برخي از اشكال برنامه ريزي استراتژيك در بعضي از شركتهاي بزرگ و بسياري از سازمانهاي كوچك مورد استفاده قرار مي گيرد . در اواخر سالهاي دهة هفتاد بود كه مراكز دولتي نيز به اهميت برنامه ريزي استراتژيك پي برده وآنرا بعنوان يك ابزار مناسب و روش علمي و منظم جهت براورد نيازهايشان پذيرفتند و تعدادي از برنامه ريزان و دست اندركاران تعليم وتربيت نيز آن را عملا در تصميم گيريهاي مهم آموزش و پرورش در سطوح مختلف تحصيلي مورد استفاده قرار دادند و موفقيتهاي نسبتا خوبي نيز در اين زمينه بدست آوردند . البته ميزان موفقيتها در سطوح مختلف سازمان و در مناطق مختلف ، متفاوت بود . تعداد نواحي و مناطق كه برخي از اشكال برنامه ريزي راهبردي را به كار گرفتند حدودا 500 ناحيه و منطقه آموزشي را شامل مي شد .

«مفهوم برنامه ريزي استراتژيك در آموزش و پرورش »

برنامه ريزي استراتژيك در آموزش و پرورش فرايندي منظم و عقلاني است كه از مراحلي تشكيل شده و سازمان آموزشي را در راستاي چگونگي طي كردن اين مراحل هدايت ميكند . « تفاوت برنامه ريزي استراتژيك با برنامه ريزي درازمدت »

اغلب چنين تصور مي شود كه برنامه ريزي استراتژيك همان برنامه ريزي دراز مدت است در حالي كه گر چه هر دو با آينده نگري همراه مي باشد ملي بين آنها تفاوتهاي اصولي و ساختاري وجود دارد . برنامه ريزي دراز مدت مبتني براين فرض است كه سازمان عموما ثابت مي ماند و اهداف و پروژه ها نيز با توجه به اين فرض توسعه مي يابند . بعبارت ديگر در برنامه ريزي دراز مدت روندهاي گذشته و حال مورد مطالعه قرار گرفته و بر اساس وضعيت نسبتا ثابتياينده نگري مي شود . ولي برنامه ريزي استراتژيك فعاليتها و اقداماتش را با بررسي محيط خارج شروع مي كند و اطلاعات بدست آمده از اين بررسي را به منظور بازآزمايي وبررسي مجدد رسالت سازمان در مقابل حوادث محيط اجتماعي مورد استفاده قرار مي دهد « سطوح برنامه ريزي استراتژيك در نواحي آموزش و پرورش »

برنامه ريزي در آموزش و پرورش بايد در سه سطح كاري انجام شود :

در تعيين خط مشي ، در تهيه و تدوين برنامه و در اجراي برنامه . اولين سطح كاربرد استراتژيك به سياستگذاري و تعيين خط مشي مربوط است . در اين مرحله رسالت تعليم و تربيت و اهداف و انتظارات جهت اجراي برنامه مشخص مي شود . پس از سياستگذاري وتعيين خط مشي برنامه ريزي استراتژيك چار چوبي را براي هدايت ، طرحريزي و اجراي برنامه فراهم مي كند . سومين سطح برنامه ريزي به اجراي برنامه مربوط است . طرح ريزي به منظور اجراي برنامه ، به اثر بخشي اشاره دارد . شايان ذكراست كه رسيدن به بالاترين سطح اثر بخشي و پيشرفت در امور ، زماني ميسر است كه هر يك از اين سه عنصر برنامه ريزي به موقع و در جاي خود مورد استفاده قرار گيرند . رسالت و اهداف يك ناحيه آموزش وپرورش ممكن است مرتبط ومتناسب با يكديگر باشند ولي كارآيي و اثر بخشي لازم را نداشته باشد و بر عكس ممكن است يك ناحيه از اثر بخشي لازم برخوردار باشد اما ماموريت ورسالتش مر تبط و متناسب با اهداف نباشد . بنابراين علاوه بر مناسبت و ارتباط رسالت ناحيه با هدفهايش ، كاربرد بجا و به موقع سه عنصر برنامه ريزي ضروري است « مراحل برنامه ريزي استراتژك در آموزش و پرورش »

برنامه ريزي استراتژيك ممكن است شامل پنج مرحله كلي باشد . زمان ، تلاش و فعاليت مورد نياز براي هر مرحله با مراحل ديگر يكسان نيست و فعاليتها نيز ممكن است با هم تداخل پيدا كنند و نتوان عملا حدود و مرزي بين فعاليتهاي هر مرحله با مراحل ديگر تعيين كرد . اما اين مراحل يك درك كلي از توالي فعاليتها و سازماندهي امور ارائه مي دهد . اين مراحل عبارتنداز:

1-فراهم نمودن مبنائي براي برنامه ريزي و تغيير 2- تهيه و تدوين طرح استراتژيك 3- تهيه و تدوين طرح اجرائي 5- تجديد نظر و اصلاح طرح

« مرحله اول- فراهم نمودن مبنائي براي برنامه ريزي و تغيير»

در اين مرحله برنامه ريزي استراتژيك دو فعاليت مقدماتي صورت مي گيرد كه عبارتنداز : الف) بررسي و مطالعه محيطي : اين بررسي شامل جمع آوري ، تجزيه و تحليل و فراهم نمودن اطلاعات داخلي و خارجي سازمان است

ب) مشاركت و آموزش كاركنان و جامعه : اين مشاركت و آموزش كليه افراد ذي نفع در برنامه ريزي را شامل مي شود . فعاليتهاي مذكور مقدمات جمع آوري اطلاعات اساسي را فراهم مي نمايد و با ايجاد درك كلي از برنامه ريزي به وسيله آموزش موجب جلب حمايت هاي مورد نياز مي گردد . اين حمايتها شامل حمايت هاي درون سازماني و برون سازماني است كه لازمه اجراي برنامه سازمان است .فعاليتهاي اولين مرحله برنامه ريزي استراتژيك به شكل زير تفكيك شده اند كه اجمالا مورد بررسي قرار مي گيرند : الف )بررسي وتجزيه وتحليل برون سازماني ب) بررسي وتجزيه وتحليل درون سازماني ج) مشاركت افراد ذي نفع در برنامه ريزي د) آموزش جامعه « بررسي وتجزيه وتحليل برون سازماني »

اولين هدف بررسي محيطي ، مشخص كردن ماهيت جامعه و شرايط تغيير يافته يا در حال تغييري است كه بر سيستم تعليم و تربيت تاثير مي گذارد .

« بررسي وتجزيه وتحليل درون سازماني »

تحليل درون سازماني بر اين نكته تاكيد داردكه سازمان چه وضعيتي دارد وچه كارهايي را مي تواند انجام دهد

« مشاركت افراد ذي نفع در برنامه ريزي »

يكي از ويژگي هاي عمده سازمانهاي دولتي اين است كه در آن افراد و گروههاي بيشماري وجود دارند كه خود را در موفقيت يك برنامه شريك مدانند و يا لااقل علاقمندند يك برنامه تدوين شده با موفقيت اجرا گردد.

« آموزش جامعه »

يكي از هدفهاي برنامه ريزي استراتژيك در سازمانهاي آموزشي اين است كه به مردم كمك كند تا تحولات جامعه را درك نموده و تاثيراين تحولات را بر مدرسه دانش آموزان ، شغل و كار خود در آينده پيش بيني نمايد

تهيه و تدوين طرح استراتژيك » « مرحله دوم-

به دليل اين كه طرح استراتژيك سياست و خط مشي يك ناحيه آموزش و پرورش را تعيين مي كند لازم است افرادي كه پستهاي كليدي سازمان را به عهده دارند ، در تدوين طرح مشاركت داشته باشند ممكن است گروهي از مديران و مسئولين واحدهاي مختلف سازمان يا ناحيه آموزشي ، طرحها و برنامه هائي را تنظيم نمايند و سپس آن را به عنوان طرحهاي مقدماتي پيشنهادي جهت تجديد نظر و بررسي به مديران عالي رتبه سازمان ارائه كنند و يا اين كه يك گروه تخصصي و كارآمد از كاركنان داخل سازمان و يا حتي افراد خارج سازمان تشكيل شود و با انجام دادن بررسيهاي لازم طرح مقدماتي را تنظيم نمايد وسپس آن طرح توسط كارشناسان صاحبنظر گروه تقديم مديران عالي رتبه سازمان گردد و دلايل مستند و علمي مبني بر تهيه و تدوين آن طرح نيز كاملا براي مديران سطح بالاي سازمان روشن شود تا هنگام اجراي طرح با توجه به آگاهي از ضرورت آن ،‌ همكاريهاي لازم را به عمل آورند.

«مرحله سوم- تهيه و تدوين طرح اجرائي »

طرح استراتژيك به منظور تحقق اهداف و مقاصد آموزشي تدوين شده و شامل يك تصوير جامع از وضعيت سازمان است . طرح استراتژيك با توجه به جهت گيري خاصي تدوين نمي شود بلكه نوع، ميزان و جهت حركت موجود و مطلوب سازمان را معين مي كند اما طرح اجرائي براي رسيدن به مقاصد از پيش تعيين شده از روشهاي برنامه ريزي استفاده ميكند . برنامه ريزي استراتژيك همچون هدايت يك كاروان كشتي است طرح استراتژيكي مقصد را مشخص مي كند و رسالت كاروان اين است كه سالم به آن مقصد برسد . اما راهي كه كشتي براي رسيدن به آن مقصد تعيين مي كند ممكن است متفاوت باشد . حتي ممكن است يك كشتي با پيش بيني كه انجام مي دهد به خاطر وقوع طوفان و پرهيز از خطر ، مسيرش را تغيير دهد يا كشتي ديگري براي سوخت گيري و تعمير و.....مسير ديگري را انتخاب كند اما همه آنها يك هدف مشترك دارند . در رابطه با طرح استراتژيك و طرح اجرائي هم همين طور است . طرح استراتژيك هدف را تعيين مي كند و طرح اجرائي روش رسيدن به هدف را مشخص مي سازد .طرحهاي اجرائي عموما كوتاه مدت هستند و يه صورت يكساله تدوين مي شود .

« مرحله چهارم-اجرا و نظارت طرح »

پس از طزح اجرائي ، بايد بعد عمل آن مورد توجه قرار گيرد . بعبارت ديگر طرح اجرائي بايد در قالب فعاليتهاي روزمره آموزش و پرورش ، اجرا شود و مديران و سرپرستان مسئوليت تبديل طرح اجرائي به فعاليتهاي روزانه سازمان را به عهده گيرند و اين تغيير و تبديل زماني صورت مي گيرد كه كليه افراد ذي نفع ،دانش و مهارتهاي لازم را براي اجراي طرح فرا گرفته باشند . اجراء:در اين مرحله آموزش و توجيه كاركنان از اهميت ويژه اي برخوردار است . در زمينه آموزش كاركنان بايد سه فعاليت اساسي صورت گيرد : اول اين كه اطلاعات كلي و عمومي در مورد اجراي طرح به افراد داده شود ، دوم اين كه از طريق آموزش ، وظيفه و نقش افراد و گروههادر واحدها و حوزه هاي مختلف كاري مشخص شود و سوم اين كه آموزش كاركنان برخي از فعاليتهاي اساسي تعليم و تربيت را نيز در بر گيرد . فعاليتهايي نظير فراهم نمودن اطلاعات تخصصي درزمينه برنامه ريزي درسي ، تحقيقات تربيتي ، دوره ها و رشته هاي تحصيلي و مطالب جديدي كه در سمينارها ، كنفرانسها و ساير فعاليتهاي روزانه مطرح مي شود

نظارت:بررسي و ميزان پيـشرفـــت سازمان بـراسـاس طــرحهاي از پيش تعيين شده ضرورت دارد . سيستم هاي كامپيوتري در اين زمينه مي توانند خدمات موثري به سازمان ارائه دهند و همچنين از طريق تحقيق و پژوهش نيز مي توان عملكرد سازمان را درمقايسه با طرحها ارزيابي نمود . نظارت و ارزيابي بايد در راستاي تشخيص مشكلات اساسي سازمان باشد و اطلاعات حاصل از نتيجه ارزيابي را بطور مستمر در اختيار كليه كاركنان سازمان كه هر يك به نحوي در اجراي طرح نقش دارند قرار دهد .

ارائه گزارشهاي منظم و مستمر به كاركنان ، رؤسا و افراد ذي نفع در افزايش اعتمادآنان تاثير بسزائي دارد . هدف سازماني بهتر تحقق مي يابند كه افراد ميزان پيشرفتها را ببيند و ميزان پيشرفتها در برنامه ريزي از طريق نظارت و ارزيابي امكان پذير است

« مرحله پنجم – تجديد نظر و اصلاح طرح »

طرحهاي استراتژيك بدين منظور تدوين مي گردند كه جهت گيريها و خط مشي هاي نسبتاُ دراز مدت سازمان را مشخص كند . در اكثر موارد اجراي طرحهاي استراتژيك تجارت ارزنده و مفيدي را براي يك مدير و برنامه ريز به همراه دارد . بنابراين لازم است زمان مناسبي را براي ارزيابي دقيق طرح و تجديد نظر و تغيير آنها در نظر گرفت ارزشيابي و تجديد نظر در طرح استراتژيك بايد هر ساله انجام شود « اصول و عناصر برنامه ريزي استراتژيك در آموزش و پرورش»

اصول برنامه ريزي استراتژيك در آموزش و پرورش

برنامه ريزي استراتژيك چهار اصل اساسي را به منظور بهبود عملكرد سيستمهاي مديريت پيشنهاد مي كند 1- توسعه سيستم اطلاعات به منظور بهبود امر تصميم گيري 2- هدايت كاركنان به سوي هدف و جهت مشترك 3- مشاركت افراد ذي نفع در تصميم گيري و اجرا 4- پيوستگي و ارتباط بين واحدهاي سازمان « 1- توسعه سيستم اطلاعات به منظور بهبود امر تصميم گيري»

نواحي آموزش و پرورش به طور منظم اطلاعات لازم را درباره دانش آموزان، كاركنان ، معلمان ، هزينه ها

موفقيت و افت تحصيلي ، فضاي آموزشي و.......تهيه مي كنند اين اطلاعات به دفتر هماهنگي و برنامه ريزي وزارت آموزش و پرورش ارسال مي شود تا از طريق بررسي و تجزيه و تحليل به اطلاعات كاربردي جهت تصميم گيري آموزشي تبديل شود و كاركنان ناحيه هر وقت كه بخواهند نمي توانند به اين اطلاعات دسترسي پيدا كنند زيرا آنها به مركز فرستاده مي شوند و در نتيجه كاركنان سازمان اطلاعات زياد درباره ويژگيهاي جامعه دانش آموزان ناحيه خود ندارند و از تغييرات جديد كمي و كيفي كم اطلاعند . يكي از اصول برنامه ريزي استراتژيك اين است كه اطلاعات بايد قبل از تصميم گيري جمع آوري شده و مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد.

« هدايت كاركنان به سوي هدف و جهت مشترك »

براي سهولت دستيابي به هدفهاي از پيش تعيين شده بايد بين سطوح مختلف سازمان وحدت و انسجام لازم برقرار گردد و اين وحدت و هماهنگي در سطح نسبتا مطلوبي حفظ شود كه اين موضوع بيش از هر چيز تشريك مساعي كاركنان را در امور مختلف طلب مي كند و براي رسيدن به اين مهم مديريت در سازمانهاي آموزشي بايد بيشتر روي انگيزش ، تشويق ، هدايت و رهبري تاكيد كند نه اين كه از روشهاي تنبيه و تهديد و اعمال قدرت وكنترل و نظارت مستقيم استفاده نمايد .

« مشاركت افراد ذي نفع در تصميم گيري و اجرا»

اصولا اداره مراكز دولتي از اداره سازمانهاو مشكلتر است زيرا تصميم گيري در سازمانهاي دولتي وسيعتر بوده و تحت تاثير نفوذ گروههاي مختلفي قرار گيرد . گر چه كارگزاران هر ناحيه گردانندگان اصلي تعليم و تربيت هستند ، اما والدين ، اتحاديه ها ، گروههاي مختلف صنعتي و تجاري ، كسبه ، دانش آموزان و ساير گروههاي ذي نفع مي توانند تاثير قابل ملاحظه اي بر تصميم گيري هاي ناحيه آموزش و پرورش داشته باشد . البته اگر برنامه ريزي و مديريت در سازمان بتواند بخوبي از وجود نيروهاي مذكور در راستاي هدفهايش استفاده نمايد ، تاثيرش بر تصميم گيرها مثبت خواهد بود و در اين صورت وجود افراد و گروههاي ذي نفع خود يك نعمت است .اما در صورتي كه سيستم مديريت قادر به استفاده موثر از آنها نباشد تاثير نا مطلوبي بر كيفيت تصميم گيري ها و اجراي برنامه ها خواهد گذاشت و بعنوان يك مانع بزرگ بروز خواهد كرد .اهميت برنامه ريزي استراتژيك بيشتر از اين جهت است كه گروههاي ذي نفع و علاقهمند را در فرآيند برنامه ريزي مشاركت مي دهد و اولين قدم برنامه ريزي استراتژيك نيزدر گير ساختن اين گروهها در فعاليت هاي آموزشي است تا از اين طريق بتوان اطلاعات مربوط به بررسي عوامل محيطي را بدست آورد.

« پيوستگي و ارتباط بين واحدهاي سازمان »

در سازمانهاي بزرگ ايجاد و هماهنگي بين واحدهاي مختلف و تشكيل يك گروه كاري قوي امري دشوار است . اولين اقدام در تحقيق هدف مذكور تعيين رسالت ناحيه، بررسي وضعيت موجود و چشم انداز آتي فعاليتهاي سازمان مي باشد . اين دورنماي آتي بايد عملي ، قابل اطمينان ومستند باشد .طرههاي اجرائي چگونگي نيل به هدفهاآتي سازمان را مشخص مي نمايد و رهنمودهاي تعيين شده در طرحهاي اجرايي مذكور فرصت لازم را براي مديران سطح بالا فراهم مي كند تا آنها بتوانند ارزيابي كنند كه افراد تا چه اندازه اهداف و رسالت سازمان را پذيرفته و درك كرده اند . برنامه هاي اجرايي ممكن است به طرق مختلف سازماندهي شوند و نواحي بايد سعي كنند كه به بهترين وجه ممكن اين طرحها را تهيه نموده وسازماندهي كنند . سيستمهاي باز وسيستمهاي ساختاري دو نمونه از ابعاد سازماندهي برنامه هاي اجرائي هستند كه به منظور ايجاد پيوستگي و ارتباط بين واحدهاي سازمان توصيه شده اند .

« عناصر كلي برنامه ريزي استراتژيك در آموزش و پرورش »

عناصر اصلي برنامه ريزي استراتژيك عبارتنداز:

الف ) هدفها : معمولا هدفهاي مورد نظر سازمانها بصورت مقطعي و كوتاه مدت تعيين و انتخاب مي شوند بطوري كه اين وابستگي به هدفها كوتاه مدت ، طرز تفكر مشكل گشايي بصورت مقطعي را به نحوه قابل ملاحظه اي ترغيب كرده است ، غافل از اين كه مسائل اساسي سازمان همچنان افزايش مي يابند زيرا زماني كه توجه روي برطرف نمودن نيازهاي فوري سازمان باشد ، بديهي است رفع موانعي كه سلسله وار بهم وابسته اند كار دشواري خواهد بود .

ب )روشها : روشها به منظور نيل به هدفها اتخاذ مي شوند بنابراين بايد دقيقا مبتني بر هدفها باشند ج ) وسايل : اجراي هر استراتژي در برنامه ريزي مستلزم تجهيز منبع و وسائل مختلف است . در اكثر سازمانها توجه برنامه ريزي استراتژيك بيشتر به منابع مالي معطوف است و ساير منابع ووسائل نظير عوامل انساني و..... مورد كم توجهي قرار مي گيرد . در حاليكه اصولا منابع انساني از بسياري جهات بر منابع مادي اولويت دارند.

منابع مورد استفاده:

1 )مقدمه اي بربرنامه ريزي استراتژيك در نظام آموزش و پرورش _ تاليف محمد رضا كرامتي

2) برنامه ريزي استراتژيك در نظام آموزشي _ ترجمه دكتر فريده مشايخ و دكتر عباس بازرگان

3 ) راهنماي برنامه ريزي استراتژيك در آموزش و پرورش _ تاليف شرلي د.مك كيون و ترجمه دكتر محمد حسين يار محمديان و دكتر سارا پاركاريان

سلام
متشکرم