امروزه بازدیدازآکواریوم‌های شهری یا اوشناریوم ها،یک فعالیت تفریحی بسیارمحبوب به‌شمار می‌رود،و درنقاط مختلف دنیا ساخت چنین آکواریوم‌هایی رو به افزایش است.حال میخواهیم آکواریوم های شهری را مورد کنکاش بیشتری قراردهیم و ضمن آشنایی با این جاذبه دنیای مدرن و تاثیرات اجتماعی آن ، موقعیت کشور خودمان را در این زمینه بررسی نماییم

سوال اول: آکواریوم‌ شهری یا اوشناریوم چیست؟

آکواریوم‌ شهری یا اوشناریوم،به مجموعه ای ازآکواریوم‌ها،حوضچه ها و مخازن نمایشی ماهیها وآبزیان در مقیاس بسیار بزرگ گفته میشود که از پدیده‌های دنیای مدرن هستند.معمولا یک آکواریوم شهری مجموعه ای از آکواریوم های بزرگ و کوچک با فرمها و اشکال مختلف است، و با توجه به وسعت مجموعه صدها یا هزاران گونه مختلف از آبزیان را نمایش میگذارد، در یک دسته‌بندی کلی دراوشناریوم‌ها،پستاندران دریایی ،کوسه ها و تلفیقی از گونه های خاص و عمومی به نمایش گذاشته میشوند،برخی از اوشناریومها گونه های بسیار خاص با شرایط نگهداری پیچیده را نیز به نمایش میگذارند،مثل آکواریوم جورجیا که کوسه نهنگ که یکی از بزرگترین گونه های شناخته شده اقیانوس است را در معرض تماشای عموم قرار داده است،ساخت چنین مجموعه هایی با توجه به نیاز های مختلف گونه ها ،پیچیدگیهای خاص خود را دارد و با توجه به وسعت پروژه و گونه های موجود هزینه هایی بسیار متفاوت را از ۵ میلیون تا بیش از یک میلیارد دلار را در دنیا به خود اختصاص داده اند،اما علاقه فطری انسانها به طبیعت اقیانوس و موجودات آن همواره موفقیت این مجموعه ها را در پی داشته و در اغلب موارد سرمایه گذاران را ترغیب به سرمایه گذاری در این زمینه نموده است

سوال دوم: تاریخچه‌ی پیدایش این آکواریوم‌ها چیست؟

نخستین آکواریوم‌های شهری در اواسط قرن نوزده در اروپا به بهره‌برداری رسیدند و در همان ابتدا بخشی از صنعت در حال شکوفایی توریسم شدند. اولین آکواریوم شهری درماه می سال ۱۸۵۳ درباغ وحش لندن افتتاح گردیدوپس ازآن در۱۸۵۶ یک آکواریوم شهری به عنوان قسمتی ازموزه بارنوم درنیویورک ساخته شد،سپس درسال ۱۸۵۹ باغ آبی دربوستون ومجموعه های دیگری دراروپامثل جاردین درپاریس ۱۸۶۰ وبرلین ۱۸۶۹ وسپس براتین ۱۸۷۲ تاسیس گردیدند.

آکواریوم قدیمی برلین درسال ۱۸۶۹ شروع به کارکرد.ساختمان این آکواریوم درمرکزشهروخارج ازفضای باغ وحش برلین قرارداشت،مدیراولین آکواریوم برلین آلفردبرهم- مدیرسابق باغوحش هامبورگ(۱۸۶۶-۱۸۶۳)بودوتاسال ۱۸۷۴ دراین پست باقیماند،اوبرمسائل آموزشی این محیط تاکیدفراوان داشت.این آکواریوم مانندیک غارکه بخشی ازآن ازسنگ طبیعی ساخته شده طراحی شده بودکه دراین غارلایه های مختلف پوسته زمین مشخص بود.دراین مجموعه همچنین فضاهایی برای نگهداری پرندگان واستخرهای نمایش سیل نیزوجودداشت.این آکواریوم درسه طبقه ساخته شده بود. تجهیزات ومخازن آب درطبقه همکف،آکواریوم وماهیهادرطبقه اول وبه دلیل علاقه زیادبرهم به پرندگان لانه هاوقفسهای بزرگ آنهادرطبقه دوم قرارگرفته بود.

آکواریوم آرتیس داخل ساختمان ویکتوریا درباغ وحش آمستردام درسال ۱۸۸۲ ساخته شدودرسال ۱۹۹۷ موردمرمت وبازسازی قرارگرفت.درپایان قرن نوزدهم این آکواریوم به عنوان یک مرکزهنری-تفریحی مورد توجه بودهمانطورکه درپایان قرن بیستم وپس ازمرمت نیزچنین شد. روند ساخت این مجموعه ها به شکلی قارچ گونه رو به ازدیاد است تا آنجا که امروزه تنها در آمریکا بیش از ۱۰۰ پروژه آکواریوم فعال وجود دارد و شهری مثل پکن که بسیار شبیه به پایتخت کشور ماست دارای سه مجموعه آکواریوم شهری فعال است



سوال سوم: آکواریوم‌های شهری چه مزایایی دارند؟

اوشناریوم‌ها در واقع هم محلی برای تفریح و سرگرم شدن مردم و هم مرکزی برای مطالعات و تحقیقات علمی محسوب می‌شوند.تعدادی ازاوشناریوم‌ها با برنامه های تحقیقاتی وآموزشی دانشگاهها،ایستگاههای بیولوژیکی وموسسات دریایی درارتباط هستند. این امر هم در گسترش علوم دریایی و زیست‌محیطی موثر بوده و هم محیطی را برای پژوهشگران جوان و علاقمند به این موضوعات فراهم می‌آورد. علاوه بر این، وجود چنین آکواریوم‌های عظیمی درهر کشور، رقابت در بازار توریسم را امکان‌پذیر می‌سازد.بسیاری از اوشناریوم‌ها از تمام ظرفیتهای وال‌ها و دلفین‌ها برای یادگیری استفاده می‌کنند که به این ترتیب برنامه‌های سرگرم‌کننده ویژه‌ای را برای عموم به نمایش می‌گذارند. این برنامه‌ها می‌تواند در قالب اجرای برنامه‌های نمایشی از حیوانات آموزش‌دیده و یا برنامه‌های تعاملی که شامل تماس مستقیم تماشاچیان با حیوانات است، باشد. این قبیل برنامه‌ها، هرساله تعداد زیادی توریست از سراسر دنیا را به کشورهای مزبور می‌کشاند.امروزه یکی از جاذبه های توریستی پذیرفته شده در جهان،مجموعه اوشناریوم میباشد، آکواریوم بزرگ جورجیا در سال بازگشایی خود، میزبان ۳ میلیون بازدیدکننده بود. همچنین این آکواریوم ۲۲۰ شغل تمام‌وقت و ۱۵۰ شغل پاره‌وقت ایجاد کرد.باید گفت درآمدسالیانه این آکواریم ۲۵۰ میلیون دلاراست. هرساله تعدادی از کشورهای دور و نزدیک اقدام به ساخت و راه‌اندازی چنین پروژه‌هایی می کنند؛ به‌طوری‌که در حال حاضر کشورامارات ، دومین دارنده‌ی آکواریوم بزرگ دنیا و کشور ترکیه پنجمین کشور دارنده آکواریوم های بزرگ دنیا است. از آنجا که توریسم یکی از قطب‌های مهم در توسعه و رونق اقتصادی در هر کشوری است، کشورهای همسایه با علم به این مطلب از تمام قابلیت‌های موجود نهایت بهره‌برداری را می‌کنند. این در حالیست که در ایران با وجود دو دریا در شمال و جنوب کشور و وجود گونه های بومی بسیار زیبا برای نمایش عموم و نیز خودکفایی در زمینه طراحی،ساخت و بهره‌برداری از چنین مجموعه هایی، هنوز هیچ آکواریوم شهری در کشور وجود ندارد. وتهران تنها کلان شهر دنیاست که از داشتن آکواریوم شهری محروم است،برای آشنایی بیشتر در ذیل ۵ پروژه آکواریوم شهری به عنوان نمونه تشریح شده است



آکواریوم جورجیا







آکواریوم جورجیاواقع شده درایالت آتلانتادرآمریکا بزرگترین آکواریوم آبی دنیا است وازجاذبه های توریستی ایالت آتلانتا به حساب می آید.ظرفیت این آکواریوم بیش از ۸٫۵ میلیون گالن آب میباشد که زیستگاه بیش از ۱۲۰ هزارجانداراز ۵۰۰ گونه ونژادمختلف است. این آکواریوم برای اولین باردرسال ۲۰۰۵ برای بازدیدعموم افتتاح شدوتاسال ۲۰۰۹ بیش از ۱۰ میلیون بازدیدکننده داشته است.آکواریوم جورجیاحیوانات نادری راکه تنهادرچندآکواریوم جهان وجود دارند به نمایش میگذارد.این آکواریوم ازپنج گالری تشکیل شده است که نام آنها گالری جورجیا،گالری رودخانه،گالری آبهای سرد،گالری اقیانوس وگالری استوایی میباشد.یکی ازجاذبه های این آکواریوم تونل ۳۰ متری گالری اقیانوس است.درسال ۲۰۰۸ مسئولان این آکواریوم طرحی رابه نام “شناباغولهای زیرآب” اجراکردندکه درآندرهرنوبت ۸ نفرمیتوانستندبه کمک غواصان خبره بانهنگهاوکوسه های عظیم الجثه شناکنند و این طرح به شدت مورد استقبال بازدیدکنندگان قرار گرفت.

آکواریوم مرکز خرید دبی




دبی مال یا مرکز خرید دبی، یکی از برگترین مرکز خریدهای جهان، بخشی از مجموعه‌ی ۲۰ میلیارد دلاری برج دبی است. بخش میانی این مرکز خرید، آکواریوم عظیم آن باظرفیت نگهداری ۱۰ میلیون لیتر (۲٫۶۴میلیونگالن) آب قرار دارد. این آکواریوم دارای بیش از۳۳۰۰۰حیوان زنده ازجمله بیش از ۴۰۰ کوسه و سفره‌ماهی است و همچنین رکورد جهانی گینس را برای “بزرگترین پانل اکریلیک” جهان به دست آورده است. اندازه این پانل ۸٫۳ در ۳۲٫۸۸ مترو ضخامت آن ۷۵ سانتیمتراست.



آکواریوم اوکیناوا چورامی




این آکواریوم در پارک اوشن اکسپو در ژاپن واقع شده و در سال ۲۰۰۲ افتتاح شده است. .تانک اصلی آکواریوم،به نام دریای کوروشیو،محتوی ۷،۵ میلیون لیترآب ( ۱٫۹۸میلیونگالن) و دارای ویژگیهای یک پانل شیشه ای آکریلکی بااندازه‌های ۸٫۲ در۲۲٫۵ مترو باضخامت ۶۰ سانتیمتر است.



اوشنوگرافیک




مجتمع دریایی اوشنوگرافیک که درآن زیستگاه های مختلف دریایی نشان داده است. این آکواریوم داخل یک مجموعه شناخته شده به عنوان شهرهنروعلوم درشهروالنسیای اسپانیا قرار دارد. اوشنوگرافیک دارای بزرگترین مخزن آکواریوم دراروپااست و بیش از۴۵۰۰۰موجوددریایی را در خود جای داده است. این آکواریوم با ۷ میلیون لیتر (۱٫۸۵میلیونگالن) آب پرشده است.



آکواریوم پکن






آکواریوم پکن که در حال حاضر بزرگترین آکواریوم دور از دریا در جهان می باشد، در کرانه شمالی رود چانگ و در باغ وحش پکن قرار گرفته است. مساحت زمین این آکواریوم۱۲۰۰۰۰ متر مربع و بنای آن۴۲۰۰۰ متر مربع می باشد.و مجموعه کاملی از موجودات دریایــی جهت بازدید عموم و فعالیت های تحقیقاتی را دارا می باشد.

شکل معماری خارجی این مجموعه منحصر به فرد به شکل یک صدف عظیم می باشد.

آکواریوم پکن نشان AAAA را در جاذبه های ملی چین دریافت نموده است. همچنین آکواریوم پکن یازدهمین نشان جام شهر ممنوعه را به عنوان یکی از نقاط عطف مدرن و جاذب توریست از شهرداری و اداره توریست و گردشگری پکن دریافت نموده است.

از ابتدای افتتاح آن در مارس ۱۹۹۹ تا کنون بیش از ۱۲ میلیون توریست از سر تا سر دنیا از این مجموعه دیدن نموده اند .

آکواریوم پکن همچنین به یک مرکز آموزش برای بسیاری از امور مربوط به اکوسیستم دریا ها گردیده است. و بسیاری از موسسات دانشگاهی جهت تحقیقات خود بر روی موجودات دریایی و یا یافتن روش های تکثیر مصنوعی آن ها از این مجموعه استفاده می نماید و سالانه بیش از ۲۰۰ طرح تحقیقاتی در این مجموعه به انجام می رسد.

این مجموعه ها علاوه بر ایجاد جاذبه‌های توریستی در این کشورها ، سالانه میلیون‌ها دلار درآمدزایی دارند. به امید اینکه روزی در ایران نیز چنین پروژه‌هایی به انجام رسیده و شاهد شکوفایی بیش از پیش در این زمینه باشیم.

okkkkkkkkkk