گرد آورندگان :
محبوبه نوروزی
تاج ملوک نوروزی
مریم بیات
فاطمه طاهری

فهرست مطالب

مقدمه 2
ديابت چيست؟ 4
ديابت نوع1 چيست؟ 4
ديابت نوع2 چيست؟ 5
نكات مشترك ديابت نوع1 و 2 کدامند؟ 6
چه تفاوتي بين ديابت نوع1 و 2 وجود دارد؟ 6
علائم و نشانه‌هاي ديابت نوع1 چيست؟ 6
درمان ديابت نوع1 6
انسولين چيست؟ 7
علائم افزايش قند خون 8
علائم كاهش قند خون(هيپوگليسمي) 9
علل بروز هيپوگليسمي(كاهش قند خون) 10
در صورت كاهش قند خون چه بايد کرد؟ 11
پرهيز غذايي و ديابت 13
محتوای غذايي فرد ديابتي 14
پايش منظم قند خون چگونه است؟ 16
عوارض درازمدت ديابت چيست؟ 17
توصيه‌هاي لازم جهت جلوگيري از پيشرفت عوارض دياب 19
در هر جلسه معاينه، پزشك شما موارد زير را کنترل مي کند 20
نكات زير مي‌توانند در زمينه مراقبت ازخود مفيد باشند 21



مقدمه
در اثر عواملی همچون افزايش شيوع چاقی ناشی ازشکل نادرست زندگی شهر نشيني و افزايش سن جوامع بشری، شيوع بيماری ديابت در جهان به سرعت رو به افزايش است و متاسفانه اين افزايش در كشورهاي در حال توسعه از جمله در كشور ما چشمگيرتر است، چنان که در حال حاضر حدود200 ميليون نفر در دنيا و بالغ بر3 ميليون نفر در ايران به اين بيماري مبتلا هستند. مبتلايان به ديابت بيش از ديگران در معرض خطر بروز عوارضي مانند اختلالات بينايي، حملات قلبي– عروقي، قطع پا و يا نارسايي كليوي قرار دارند. مطالعات اخير نشان داده اند كه با رعايت برنامه غذايي سالم (اعتدال در مصرف غذا) و داشتن فعاليت فيزيكي منظم، تنظيم دقيق قند خون (با مصرف داروهاي خوراكي و يا انسولين)، فشار خون و سطح چربي هاي خون، از بروز بسياري از اين عوارض جلوگيري مي شود و بدين طريق بيماران ديابتي مي‌توانند از يك زندگي سالم و طول عمر طبيعي بهره‌مند گردند. لذا در کشور ما همانند بسياری از کشورهاي ديگر برنامه هاي آموزشی مبسوطي برای ارتقاء سطح آگاهی افراد جامعه نسبت به جنبه هاي مختلف ديابت در حال اجرا هستند.
در اين راستا، مركز تحقيقات ديابت پژوهشکده علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشكي تهران با همكاري بنياد امور بيماري هاي خاص، اقدام به تهيه و تكثير كتابچه‌هاي آموزشي بيماران ديابتي نموده است. هر ساله اين كتابچه‌ها با استناد به تازه ترين يافته‌هاي علمي در زمينه ديابت و تحت نظر متخصصين غدد بازبيني مي‌شوند. بديهي است توصيه‌هاي مندرج در اين كتابچه‌ها، به هيچ وجه جايگزين درمان پزشكي نمي‌باشند.
لازم به ذكر است كه بيماران ديابتي جهت دريافت اطلاعات بيشتر در اين زمينه مي‌توانند به آدرس الكترونيكي http://emri.tums.ac.ir مراجعه نموده و يا از طريق تماس تلفني با شماره 09688 (Hot line) جواب سوالات خود را در زمينه ديابت دريافت نمايند.
كتابچه حاضر با تلاش همكاران محترم:
آقايان دکترمحمد پژوهي، دکتر حميدرضا آقايي ميبدی،
دکتر محسن خوش نيت نيکو، دکترساسان شرقي، دکتر مهناز لنکراني، دکتر محمدرضا مهاجري تهراني، دکتر عذرا طباطبايي ملاذي و خانم مريم پيماني تهيه و بازبيني شده است.
اميد است كه با ياري خداوند متعال، اين اثر بتواند براي كنترل بهتر بيماري ديابت در بيماران مبتلا به اين بيماری مفيد باشد.


دکتر باقر لاريجاني
رييس پژوهشکده علوم غدد و متابوليسم
تابستان 1390


ديابت چيست؟
بدن ما براي توليد انرژي به سوخت نياز دارد، که از مواد غذايي به دست مي آيد. اين مواد نهايتاً در بدن به يك قند ساده به‌نام گلوكز تبديل مي‌شوند. گلوكز وارد جريان خون و سپس سلول ها شده و براي توليد انرژي و رشد بدن مورد استفاده قرار مي گيرد. درصورتي که قند به علت وارد نشدن به سلول ها درخون باقي بماند، قند خون افزايش مي يابد. اين واقعه چيزي است که در بيماري ديابت رخ مي دهد.
علت بروز اين بيماري، كمبود انسولين يا عمل نکردن آن است. انسولين هورموني است كه از غده لوزالمعده (پانكراس) ترشح مي‌شود. اين ماده كليدي، موجب ورود قند به سلول ها مي‌شود تا قند، جهت تأمين انرژي مورد استفاده قرار گيرد يا براي مصارف بعدي ذخيره گردد. بدون وجود انسولين، قند نمي‌تواند از جريان خون خارج و وارد سلول ها شود.
ديابت به دو نوع عمده ديده مي‌شود: ديابت نوع1 و ديابت نوع2.

ديابت نوع 1 چيست؟
در اين نوع ديابت، غده پانكراس توانايي توليد انسولين را ندارد و توليد انسولين بسيار كم يا متوقف مي‌شود. ديابت نوع1 معمولاً در دوران كودكي يا نوجواني آغاز مي‌شود، اما ممكن است در هر سني شروع شود. متخصصان، اين نوع ديابت را يک بيماري خود ايمني دانسته و معتقدند که عامل وراثت و عوامل محيطي به درجات نامعلوم در ايجاد آن موثر هستند.
ديابت نوع 2 چيست؟
در ديابت نوع2، غده لوزالمعده انسولين توليد مي‌كند اما مقدار آن ناكافي است و يا بدن نسبت به آن مقاوم است و توانايي استفاده از آن را ندارد. اين نوع ديابت بيشتر در افراد مسن (بالاي 40 سال) ديده مي‌شود. ديابت نوع2 معمولاً با رژيم غذايي مناسب، ورزش و همراه با مصرف قرص مهار مي‌شود.
گاهي اوقات، وقتي لوزالمعده بيش از حد تنبل مي‌شود و يا در موارد خاص ديگري، فرد مبتلا به ديابت نوع2 نيز ممكن است به انسولين نياز پيدا كند.



نكات مشترك ديابت نوع 1 و 2 کدامند؟
نكته مشترك اين دو نوع ديابت اين است كه در هر دوی آن ها، قند خون بسيار بالا مي‌رود (هيپرگليسمي). در صورتي‌كه قند خون سال ها بالا بماند، عوارض ديابت به‌وجود مي‌آيند.

چه تفاوتي بين ديابت نوع1 و 2 وجود دارد؟
تفاوت اساسي بين اين دو نوع ديابت آن است كه در ديابت نوع اول، فرد براي ادامه حيات نياز به مصرف انسولين دارد، زيرا سلول هاي بتاي لوزالمعده از بين رفته است و بدن قادر به توليد انسولين نيست. اگرچه بعضي از افراد مبتلا به ديابت نوع دوم نياز به مصرف انسولين پيدا مي‌كنند؛ اما غالباً شروع مصرف انسولين پس از عدم پاسخ به درمان با قرص هاي خوراكي مي‌باشد.

علائم و نشانه‌هاي ديابت نوع 1 چيست؟
در صورتي‌كه ديابت نوع1 داريد و قند خون شما در نتيجه عدم رعايت پرهیز غذايي، نداشتن فعاليت بدني و كافي نبودن مقدار انسولين دريافتي و يا به واسطه بيماري يا تنش روحی بالا برود، علائم زير به‌وجود مي‌آيند:
تشنگي شديد (پرنوشي)
افزايش حجم ادرار (پرادراري) و شب ادراري
افزايش اشتها (پرخوري)
کاهش وزن
به‌علاوه علائمي مثل خستگي و افزايش احتمال ابتلا به عفونت نيز ممكن است ديده شوند.



درمان ديابت نوع1 چگونه است؟
هدف از درمان ديابت نوع1 اين است كه قند خون ناشتا در محدوده طبيعي(130-90 ميلي‌گرم دردسي‌ليتر) بوده و قند خون، دوساعت پس از صرف غذا، کم تر از 180 ميلي گرم باشد. براي رسيدن به اين هدف بايد انسولين مورد نياز بدن، روزانه تزريق شود. انسولين تزريقي با كمك پرهیز غذايي و فعاليت بدني، قند خون شما را تعديل مي‌كند.
در بدن افراد غيرديابتي، انسولين به‌طور خودكار و متناسب با مقدار قند موجود در غذا، تحرك فرد و ميزان استرسي که دارد ترشح مي‌شود. اما در بدن افراد ديابتي، فرد بيمار بايد اين تعادل را با يك برنامه‌ريزي منظم در تزريق انسولين شخصاً برقرار كند.

انسولين چيست؟
همان طور که گفته شد انسولين هورموني است که در بدن انسان، نقش کليد را براي ورود قند به داخل سلول ها بر عهده دارد. در حال حاضر انسولين را به‌طور مصنوعي و دقيقاً مثل انسولين طبيعي بدن انسان در محيط آزمايشگاه مي‌سازند و از آن ها براي جايگزين سازي فقدان انسولين بيماران مبتلا به ديابت استفاده مي شود. دو نوع انسولين رايج عبارتند از:
انسولين رگولار: شفاف و كوتاه‌اثر است و به‌سرعت تأثير مي‌گذارد.
انسولين NPH: كدر و شيري‌رنگ است، به آهستگي اثر مي‌كند.
امروزه انواع ديگري از انسولين هم در داروخانه ها عرضه مي شوند که در شرايط خاصي طبق نظر پزشک معالج تجويز مي گردند. در مورد نحوه نگهداري، كشيدن و تزريق انسولين پيشنهاد مي‌شود كتابچه خودآموز تزريق را مطالعه نماييد. نكات بسيار مهمي قبل، بعد و در هنگام تزريق انسولين وجود دارند كه اطلاع از آن ها لازم و ضروري است.


علائم افزايش قند خون کدامند؟
هنگامي‌كه قند موجود در خون وارد سلول ها نشود،
انرژي مورد نياز سلول ها تأمين نمي‌شود و ممكن است شخص، احساس خستگي و بي‌حالي كند.
عدم ورود قند به درون سلول ها باعث مي‌شود مواد قندي به مصرف بدن نرسند و بدون مصرف در خون باقي بمانند پس سلول هاي بدن گرسنه شده و شخص لاغر و ضعيف شده و در حالي‌كه احساس گرسنگي مي‌كند، مقدار زيادي غذا مي‌خورد.
بالا بودن قند خون، باعث مي‌شود كليه‌ها مقداري از آن را دفع كنند. براي دفع قند اضافي خون، كليه‌ها بايد مقداري از آب بدن را نيز به همراه آن دفع نمايند پس حجم ادرار افزايش مي‌يابدو در حالي‌كه فرد مقدار زيادي آب و مايعات مي‌نوشد، دائماً تشنه است.
قند خون بالا، شخص مبتلا به ديابت را آماده ابتلا به عفونت هاي مختلف مي‌كند: مثل عفونت هاي ادراري يا عفونت هاي پوستي و ....




علائم كاهش قندخون (هيپوگليسمي) کدامند؟
كاهش يا افت قندخون يكي از عوارض خطرناك بيماري ديابت است. وقتي قندخون فرد به كمتر از70 ميلي‌گرم در دسي‌ليتر مي‌رسد، هورموني به‌نام آدرنالين در بدن ترشح مي‌شود. ترشح اين هورمون باعث بروز علائمي چون تعريق، عصبانيت و لرزش مي‌گردد.
ساير اختلالات ناشی از افت قندخون عبارتند از: تاري ديد، سردرد، سوزن سوزن شدن يا بي‌حسي لب ها.

در صورتي‌كه افت قندخون درحد خفيف باشد، تشخيص علائم و درمان آن امكان‌پذير است. در موارد شديدتر علائم به‌صورت ناگهاني ايجاد شده و تشنج و از دست دادن هوشياري رخ مي دهد كه جزء فوريت هاي پزشکي است.
علامت هايي كه هنگام افت قند خون ممكن است تجربه كنيد، عبارتند از:

- تپش قلب
- تعريق
- سرگيجه
- سردرد
- رنگ‌پريدگي
- ضعف و لرزش
- گرسنگي
- سوزن سوزن شدن لب ها و دهان
- گيجي يا عدم تمركز
- تهوع
- اضطراب



در صورتي‌كه كاهش قند خون خيلي شديد باشد، علائم زير ديده مي‌شوند:
- از دست دادن هوشياري
- گيجي و بي‌قراري
- تشنج

علل بروز هيپوگليسمي(كاهش قند خون)چيست؟
عوامل زيادي باعث كاهش قندخون مي‌شوند كه از بين آن ها مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
1. به تأخير انداختن يا حذف يك وعده غذايي
2. مصرف بيش از حد انسولين
3. عدم مصرف مواد غذايي قندي كافي در يك وعده غذايي
4. افزايش ناگهاني فعاليت‌هاي ورزشي

در صورت كاهش قندخون چه بايد کرد؟
در صورتي‌كه قندخون شما كاهش پيدا كرد و علائم آن را احساس كرديد بايد پزشك خود باشيد. هيچ‌كس بهتر از شما نمي‌تواند در شناسايي علائم، تشخيص و درمان افت قند خون، به شما كمك كند.
قدم اول شناسايي علائم است، در صورتي‌كه از دستگاه سنجش قند خون (گلوكومتر) استفاده مي‌كنيد قندخونتان را با دستگاه اندازه گیری كرده، اگر كمتر از70 ميلي‌گرم در دسي‌ليتر بود بايد اقدام كنيد. بايد سرعت عمل داشته باشيد، در صورتي‌كه به‌موقع عمل نكنيد، احتمال از دست دادن هوشياري وجود دارد. به‌سرعت تعدادي قند همراه آب و يا يك ماده شيرين میل كنيد.



مي‌توانيد دو تا سه حبه قند را در مقداري آب حل كنيد يا دو قاشق چايخوري شكر يا عسل و يا نصف ليوان آب‌ميوه ميل كنيد.
معمولاً پس از 10-5 دقيقه، احساس بهبودي خواهيد كرد، در غير اين‌صورت بايد دوباره يكي از مواد قندي را میل نماييد. پس از حدود10 دقيقه مي‌توانيد يك وعده غذا يا يكي از ميان‌وعده‌هايتان را ميل نماييد تا مقدار قندخون ثابت بماند.
هنگام کاهش قندخون، مصرف مواد غذايي حاوي چربي مثل پيراشکي و شکلات توصيه نمي شود. اگر مواد غذايي شيرين همراه نداريد از ديگران درخواست کنيد و از اين کار خجالت نکشيد.



بايد اعضاي خانواده خود را قبلاً آموزش داده باشيم تا آن ها علت از دست دادن هوشياري را بدانند و در صورت افت قندخون، بلافاصله فرد ديابتي را به بيمارستان برسانند تا در آنجا درمان با گلوكز تزريقي شروع شود.


پرهیز غذايي و ديابت
منظور از پرهیز غذايي، همان برنامه صحیح صرف غذا است. پرهیز غذايي در درمان بيماري ديابت نقش اساسي دارد. به اين دليل است كه افرادي كه به تازگي دچار ديابت شده‌اند، به منظور كمك در تشخيص عادات غذايي صحیح و پی ریزی برنامه غذايي مناسب، نياز به مشاوره و راهنمايي دارند.
بايد بدانيم كه چيز ثابتي به‌نام پرهیز غذايي ديابتي وجود ندارد. برنامه غذايي ديابتي در واقع يك برنامه سالم و صحيح براي همه افراد است، بنابراين لازم نيست كه براي يك بيمار ديابتي غذاهاي جداگانه‌اي در منزل تهيه شود، پيروي از برنامه غذايي سالم براي همه افراد مفيد و ضروري است.
نكات مهم برنامه غذايي ديابتي شامل: مقدار غذا، زمان صرف غذا و نوع مواد غذايي مصرفي هستند.



به ياد داشته باشيد كه همواره بايد بين صرف غذا، ميزان فعاليت و ميزان انسولين مصرفي تعادل برقرار شود تا مقدار قند خون به حد طبيعي نزديك شود. در افراد سالم اين تعادل به خودي خود صورت مي‌گيرد اما در افراد ديابتي برقراري اين تعادل به عهده خود شخص است به اين ترتيب كه انسولين روزانه در چند نوبت مورد نياز به بدن تزريق مي‌شود و البته لازم است كه در فواصل منظم و مناسب، غذا نيز مصرف شود تا قندخون بيش از حد کاهش نيابد. مصرف كل كالري(غذا) در يك يا دو وعده غذايي بزرگ سبب افزايش بي رويه قندخون مي‌شود. خوردن وعده‌هاي كوچك تر با دفعات بيش تر باعث مي‌شود ورود كربوهيدرات به بدن شما به‌تدريج و پيوسته صورت گيرد و در نتيجه ميزان قند خون نوسان کم تري داشته باشد.
رعايت همين اصل ساده سبب كنترل وزن و نياز به مصرف مقادير كمتر انسولين مي‌شود.
اگر شما انسولين مصرف مي‌كنيد، حذف وعده غذايي سبب گرسنه‌تر شدن، بدخلقي و عدم تمركز و زياد خوردن در پايان روز خواهد شد.
خوردن به دفعات(سه وعده غذا و سه ميان‌وعده)در فواصل منظم(حداكثر فاصله بين وعده‌ها و ميان‌وعده‌ها 3 ساعت باشد)، بهترين برنامه براي يك فرد مبتلا به ديابت نوع1 است كه انسولين تزريق مي‌كند.

محتوای غذايي فرد ديابتي چیست؟
در هر يك از وعده‌هاي اصلي (صبحانه، ناهار، شام) يا ميان‌وعده‌هاي غذايي، مقداري كربوهيدرات مركب يا غذاهاي نشاسته‌اي بگنجانيد. بعضي از اين مواد غذايي عبارتند از: نان گندم كامل، غلات كامل ميوه، سيب‌زميني، ماكاروني، برنج و حبوبات. مصرف اين مواد غذايي جهت برقراري تعادل با انسولين لازم و ضروري است و بايد به ميزان مناسب چه در وعده‌هاي اصلي و چه در ميان وعده ها در طول روز توزيع شوند.
با دريافت مقدار زياد كربوهيدرات، قند خون به‌سرعت بالا مي‌رود و در مقابل مصرف كم كربوهيدرات‌ها باعث افت قند مي‌شود.
بنابراين توصيه مي‌شود، به‌طور مرتب مقدار متعادلي از كربوهيدرات (كه كارشناس تغذيه به شما توصيه كرده است) را مصرف نماييد.






دوستان و دشمنان افراد ديابتي
انواع سالاد و سبزي دوستان افراد ديابتي هستند، اين غذاها انواع ويتامين و مواد معدني مورد نياز را به بدن مي‌رسانند بدون اين كه تأثيري روي ميزان قندخون داشته باشند.
مصرف مقداركمي از غذاهاي پروتئيني كم‌چرب مانند گوشت كم‌چربي، مرغ، ماهي،تخم‌مرغ و پنير كم‌چربي هم در برنامه غذايي روزانه مبتلايان به ديابت توصيه مي‌شود.
اما دشمنان شما، غذاهاي شيرين هستند.



در صورت مصرف زياد اين مواد در بيماراني که انسولين تزريق مي کنند، قند خون خيلي سريع بالا مي‌رود ولي بعد از يك يا دو ساعت كه انسولين به قله اثر خود مي‌رسد، قند خون ناگهان به‌شدت افت مي‌كند. از مصرف غذاهاي پرچربي نيز خودداري كنيد.
در بعضي از مواد غذايي مانند كره، مارگارين، روغن، كره بادام‌زميني، چربي گوشت و پوست مرغ، چربي به‌صورت واضح قابل مشاهده است. اما بسياري از غذاها نظير سوسيس، كالباس، پنير، كيك، شكلات، بستني و سس مايونز داراي چربي پنهان هستند.
توصيه مي‌شود كه هنگام تهيه غذا ميزان استفاده از روغن را كاهش داده و از مواد غذايي كم‌چربي استفاده كنيد.

پایش منظم قند خون چگونه است؟
اندازه‌گيري و پایش منظم قندخون، بخش بسيار مهمي از درمان بيماري ديابت را تشکيل مي دهد. در صورتي‌كه يك دستگاه گلوكومتر(دستگاه اندازه گيري قندخون) تهيه نماييد و ياد بگيريد كه چگونه قند خونتان را با دستگاه اندازه بگيريد، به‌راحتي مي‌توانيد اثر درمان را بررسي و تغييرات مورد نياز در مقدار انسولين مصرفي را برای بهبود يا حفظ قندخون در حد طبيعي تخمين بزنيد.
به‌خصوص در شروع تزريق انسولين و در روزهاي اول بهتر است روزي چهار بار قندخون خود را اندازه بگيريد تا پزشك بتواند مقدار دقيق انسولين مورد نياز شما را تعيين كند. پس از تثبيت قندخون، مي‌توان دفعات اندازه گیری قند خون را كاهش داد. اما فراموش نكنيم كه 4 بار اندازه گیری قند در روز(قبل از هر غذا و قبل از خواب) براي حصول اطمينان از مناسب بودن مقدار انسولين هميشه مفيد خواهد بود.
ميزان نياز يك فرد به انسولين هرگز ثابت نيست، برنامه زندگي مرتباً تغيير مي‌كند، ميزان فعاليت و ورزش، فعاليت ها و مشغله‌ كاري در روزها و ماه هاي مختلف، متفاوت هستند. نتايج اندازه‌گيري ها و آزمايش هايي كه انجام مي‌دهيد به شما كمك مي‌كنند تا اثر درجات مختلف فعاليت بدني را بر قندخون خود دريابيد و مقدار انسولين لازم را با شرايط زندگي، نوع فعاليت و كارتان تطبيق دهيد.
روش هاي مختلفي برای ثبت قندخون وجود دارند، روشي را كه تسلط بيشتري بر آن داريد انتخاب كنيد. مسئول آموزش ديابت مي‌تواند اين روش ها را به شما بياموزد و در انتخاب مناسب ترين آن ها به شما كمك كند.


عوارض درازمدت ديابت چيست؟
امروزه روشن شده است که بالا بودن قندخون به مدت طولاني اثرات مخربي بر اعضاء مختلف بدن دارد که از آن ها به عنوان عوارض مزمن ديابت ياد مي شود و عبارتند از:
- آسيب رسيدن به رگ هاي خوني به‌ويژه در قلب، مغز و پاها
- اختلال ديد به‌دليل آسيب ديدن شبكيه چشم (رتينوپاتي)
- آسيب هاي كليوي كه سرانجام ممكن است به نارسايي كليه منجر شوند (نفروپاتي)
- آسيب هاي اعصاب محيطي كه باعث از بين رفتن حس، درد و... به‌ويژه در پاها مي‌شوند (نوروپاتي)



.

غير از بالا بودن قندخون در بيماري ديابت، عوامل ديگري هم ممکن است وجود داشته باشند که سبب تسريع پيشرفت عوارض بيماري شوند. برخي از اين عوامل عبارتند از:
- كلسترول بالا
- فشار خون بالا
- تري گليسريد بالا
- استعمال دخانيات
- نا آگاهي فرد از عوارض احتمالي ديابت و چگونگي پيش‌گيري از بروز آنها


توصيه‌هاي لازم برای جلوگيري از پيشرفت عوارض ديابت کدامند؟
- در مورد تمام جوانب درمان ديابت هرچه مي‌توانيد بياموزيد.
- در درمان ديابت خود، نقش فعالي داشته باشيد.
- به‌طور مرتب با پزشك خود در ارتباط باشيد.
- بدون همكاري تمام اعضاي گروه ديابت، ديابت به‌خوبي درمان نخواهد شد و فرد ديابتي يكي از اعضاي اصلي اين گروه است. به كمك ساير اعضا مي‌توانيد در مورد ديابت و پيش گيري از بروز عوارض آن اطلاعات لازم را به دست آوريد. كسب آگاهي در مورد شرايط موجود، در به‌دست آوردن مهارت هاي لازم به شما كمك مي‌كند تا بتوانيد در درمان ديابت خود نقش فعالي داشته باشيد.

رئوس مطالب آموزشي لازم براي بيماران ديابتي
همه بيماران ديابتي بايد از موارد زير آگاهي کافي داشته باشند:
- تغذيه صحيح، نوع غذا، مقدار و زمان مصرف آن با توجه به وضعيت فردي
- ورزش و فعاليت بدني
- مقدار و زمان مصرف قرص يا انسولين و نحوه استفاده از آن ها و مهارت انجام تغييرات مورد نياز با توجه به ويژگي هاي فردي
- مقادير مطلوب قند، چربي، فشار خون و وزن
در هر جلسه معاينه، پزشك شما موارد زير را بررسی مي کند:
- نتايج اندازه‌گيري هاي روزانه قند خون و درمان فعلي
- وزن بدن
- در صورت لزوم فشار خون و چربي خون
- هموگلوبين قنددارشده (HbA1c)



حداقل هر سال يک بار بايد به متخصصين زير مراجعه نماييد:
- چشم‌پزشک، جهت بررسي و معاينه شبکيه چشم
- متخصص قلب وعروق، جهت بررسي عوامل خطرزاي بيماري قلبي مثل فشار خون و چربي بالا و مصرف دخانيات

نقش شما در درمان ديابت چيست؟
بايد هميشه در حال مهار ديابت خود باشيد. هرچه بيشتر در مورد ديابت بدانيد، اين كار آسان‌تر خواهد بود.
اصول مراقبت از خود را بياموزيد و آن ها را تمرين كنيد و به‌كار ببنديد. اين اصول عبارتند از پي‌گيري مهار قند خون و اين كه چگونه برنامه درمان خود را با آن مطابقت دهيد.

نكات زير مي‌توانند در زمينه مراقبت ازخود مفيد باشند:
- پاهاي خود را مرتب وارسي كنيد.
- براي داشتن يک زندگي سالم، انتخاب غذاي مناسب، حفظ وزن مطلوب، ورزش منظم و اجتناب از مصرف دخانيات لازم است.
- براي پاسخ گويي به پرسش هايي كه در مورد ديابت توجه شما را جلب و كنجكاوي‌تان را تحريك مي‌كند، به‌طور مرتب با گروه درمانی در تماس باشيد. ابتدا سؤالات خود را مطرح كنيد و اگر جواب برايتان قانع‌كننده نبود، سؤال خود را تكرار نماييد.
- بروشور و كتابچه‌هايي كه گروه درماني تهيه مي‌كنند، نيازهاي ويژه شما را به‌عنوان يك فرد ديابتي مي‌شناسند.
- اگر احساس مي‌كنيد كه تسهيلات و امکانات لازم براي مهار ديابت شما فراهم نيست، با گروه ديابت مراكز بهداشتي تماس بگيريد.

اطلاعات مفیدی بود..........سپاسگزارم