انسانهای اولیه به سبب ناآگاهی از علل حوادث ـ به ناچارـ برای هر حادثه و پیش آمدی علت و عاملی ذی روح را متصور می شدند تا به وسیله آن خود را قانع کرده و دست نیاز به سوی خدایان دراز کنند و از آنها یاری و امنیت طلب نمایند.

ایرانیان باستان نیز به مانند پیروان همه ادیان، معتقد به ادعیه و فدیه بودند. آنها باور داشتند که در کشمکش خدایان نیک و ارواح منور و قوای سودمند با اهریمنان و قوای بد، انسان نیز باید شرکت و همیاری کند. در نظر آنها سرودها و سپاسگزاری ها و مدایح انسانی سبب به هیجان آمدن و دلیری خدایان می شود. هدف آنها از پرستش خدایان نه به جهت حس پرهیزگاری، پاکدامنی و یا آسایش خاطر بود، بلکه آنها اعمال مذهبی را برای به دست آوردن محصول بیشتر، باران مساعد، پیروزی در جنگ، کامیابی های عاشقانه، توفیق در معاملات و به عبارتی تأمین مادیات زندگی انجام می دادند.

بنابر عقیده «دار مستتر»، دعای بشر معمولا مطابق با طبیعت است. انسان دعای نزول باران را در موقع خشکی می خواند و معمولا مستجاب می شود، زیرا بعد از خشکسالی حتما باید باران بیاید. به عبارتی انسان احتیاجات ساده خود را نسبت به هر چیز به هنگام فقدان آن چیز در ضمن دعا می خواهد، در صورتی که مطابق مقررات خد طبیعت، همان مقصود باید قهرا موجود شود.

بنابراین انسان می بیند دعای او مقرون به اجابت می گردد و از این قضیه چنین نتیجه می گیرد که در خود دعا، اثر اجرایی آن موجود است، البته نباید فراموش کرد که احتیاجات آریاییان بسیار ساده بود و در ضمن ادعیه، چیزی مافوق عادت و غیر معمول را طلب نمی کردند. خواستن اولاد و اعقاب متعدد و سالم، تکثیر گاو و گوسفند، سلامت در طول عمر، غلبه بر دشمنان در جنگ، نمونه هایی از آرزوهای آنها بود، اما در این بین چون اشخاص بی علم و ساده در هر چیز علل خارق عادت را بر علل طبیعی ترجیح می دهند، همین حصول مقصود به مرور عقاید الهی آنان را منسوخ نمود.

طبق شواهد تاریخی و بررسی های صورت گرفته، در ایران باستان مردم از عقاید و اندیشه های خرافی برکنار نبودند. برخی معتقدند این عقاید پس از حمله اسکندر در مواردی یافت می شود که می توان نشانه هایی از آنها را امروزه در باورهای عامیانه خود ما مشاهده کرد. هر چند نمی توان به این باورها که برخی از آنها پس از گذشت سالها و قرنها جزئی از سنت ما ایرانیان شده اند برچسب خرافه زد، اما می توان به بسیاری از زمینه های شکل گیری آنها و به انحراف کشیده شدنشان پی برد.