خوش آمديد,
مهمان
|
|
آوردن واژه های از یک دسته که با هم هماهنگی دارند. این هماهنگی می تواند از نظرجنس ، نوع ، زمان ، مکان ، ویا
همراهی باشد. مراعات نظیر سبب تداعی معانی است. مراعات نظیر پرکاربرد ترین آرایه در ادیبات فارسی است و در اشعار سعدی ،مولوی، حافظ، فردوسی بسیار یافت می شود (نام دیگر مراعات نظیر تناسب میباشد .) مثال: بسی تیر و دی ماه و اردیبهشت برآید که، خاک باشیم و خشت مراعات نظیر آوردن واژه های فراخور هم است در شعر مانند جمع شدن خسرو با شیرین و لیلی با مجنون و گل با بلبل در یک شعر و فرق آن با پی آوری در این است که در مراعات نظیر نیازی نیست که واژه ها در پی هم بیایند ازاین رو ممکنست در یک شعر پی آوری و مراعات نظیر بر هم منطبق گردند در این صورت زیبایی شعر بیشتر می شود. مانند شعر از سعدی: ابر و ماه و مه و خورشید و فلک در کارند تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری در اینجا بین واژه های " ابر/ باد/ مه/ خورشید / فلک " رابطه ای است و به این معنی که همگی آنها جزء عناصر و پدیده های طبیعت هستند. در بسیاری از موارد مراعات نظیر با تلمیح همراه است و این نیز از گونه های زیبایی مراعات نظیر است. واج آرایی (نغمه حروف): تکرار یک واج (صامت یا مصوت) ،درکلمه های یک مصراع یا بیت یا عبارت نثر به گونه ای که کلام را آهنگین می کند و آفریننده ی موسیقی درونی باشد و بر تأثیر سخن بیافزاید این تکرار آگاهانه ی واج ها را واج آرایی می گویند. مانند: سرو چمان من چرا میل چمن نمی کند (تکرار صامت ج) خیزید و خزه آرید که هنگام خزان است باد خنک از جانب خارزم وزان است. توضیح: دراین بیت تکرار واج <<خ>> و<<ز>> باعث ایجاد موسیقی درونی شده است. توجه: در زبان فارسی (بیست نه واج داریم/ بیست و سه صامت و شش مصوت) تلمیح تلمیح در لغت یعنی به گوشه ی چشم اشاره کردن و در اصطلاح آن است که گوینده در ضمن کلام خویش به آیه ،حدیث ، داستان، واقعه تاریخی ،اسطوره و افسانه اشاره داشته باشد. به عبارت دیگر اگر با شنیدن یا دیدن بیت یا عبارتی، داستان ، آیه وحدیث ، واقعه تاریخی و اساطیری را به یاد آوریم آرایه تلمیح حاصل می گردد. مثال یک: ما قصه سکندر و دارا نخوانده ایم ازما به جز حکایت مهر و وفا مپرس توضیح: شاعر در مصراع اول با آوردن دو نام اسکندر و دارا به ماجراهای نبرد اسکندر مقدونی و داریوش سوم پادشاه هخامنشی اشاره دارد. ودر مصرع دوم <<مهر و وفا>> بیش تر یاد آورعشق و دوستی است اما نام داستانی نیز بوده است. داستانی عاشقانه که قهرمانانش <<مهر>> و<<وفا>> نام داشته اند. مثال دو: آسمان بار امانت نتوانست کشید قرعه ی فال به نام من دیوانه زدند توضیح: اشاره به آیه ی <<انا عرضنا الامانه علی السموات و الارض...>> نکته : در آرایه تلمیح تنها با ذکر یک واژه می توان به داستا ن ،آیه، حدیث، و رویدادی پی برد. گاهی در آرایه ی تلمیح، آرایه ی مراعات نظیر هم بکار می رود. مثال: بیستون برسر راه است، مباد از شیرین خبری گفته و غمگین دل فرهاد کنید. بستون ، شیرین ، فرهاد ، تلمیح و مراعات ن نظیر است. نکته: لازمه ی آگاهی و بهره مندی از تلمیح، آگاهی داشتن از دانسته ای است که شاعر و نویسنده به آن اشاره می کند. با تقدیم احترام: اسماعیل رازی |
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
كاربر(ان) زير تشكر كردند: معصومه هدهدي
|
|
ممنون
|
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
|