ثبت عمليات مالي قراردادهاي بلند مدت پيمانكاري

• 
• 

توضیحات

منتشر شده در دوشنبه, 30 -3443 03:25

نوشته شده توسط مونا فرخ سیر

بازدید: 26209

ثبت عمليات مالي قراردادهاي بلند مدت پيمانكاري

حسابداري قراردادهاي بلند مدت پيمانكار:

مخارج قبل از انعقاد قرارداد

پيمانكار قبل از بستن قرارداد مخارجي بابت شركت در مناقصه انجام مي دهد. چون مشخص نيست كه پيمانكار در مناقصه به عنوان مجري طرح انتخاب خواهد شد يا خير اين گونه مخارج به ترتيب زير در دفاتر وي ثبت مي شود:

الف- در صورتي كه احتمال بازيافت اين گونه مخارج (اطمينان از بستن قرارداد در دوره جاري يا دوره هاي بعد) وجود داشته باشد بايد به حساب مخارج انتقالي به دوره هاي بعد منظور شود. اگر:

1.پيمانكار در مناقصه برنده شد اين گونه مخارج از حساب مخارج انتقالي خارج و جزو بهاي تمام شده پيمان منظور مي شود.

2.احتمال برنده شدن پيمانكار منتفي شد اين گونه مخارج از حساب مخارج انتقالي خارج و جزو هزينه هاي دوره جاري به شمار مي آيد.

ب- در صورتي كه احتمال بازيافت اين گونه مخارج وجود نداشته باشد چون منافع آينده متصور نيست جزو هزينه هاي پيمان در دوره وقوع خواهد بود. اگر احتمال بازيافت اين گونه مخارج در آينده وجود داشت به گذشته تسري نمي يابد يعني مجدداً به بهاي تمام شده پيمان برگشت نمي شود.

مخارج پيمان در طول اجراي طرح

در يك واحد پيمانكاري مخارج اجراي طرح را مي توان به ترتيب زير طبقه بندي كرد:

الف-هزينه هاي مستقيم هزينه هايي است كه مستقيم به اجراي يك پيمان خاص مربوط مي شود. مانند مواد و مصالح مصرفي در پيمان، دستمزد كارگران و سرپرستان كارگاه، هزينه استهلاك ماشين آلات و تجهيزات كارگاه.

ب- هزينه هاي سربار يا بالا سري هزينه هايي است كه مربوط به فعاليتهاي پيمانكاري است و بين چند پيمان مشترك است. مانند هزينه ها تعميرگاه مركزي و استهلاك و تعمير ماشين آلات بكار گرفته شده در پيمانهاي مختلف. هزينه هاي سربار معمولاً بر مبناي مواد مستقيم، دستمزد مستقيم، مبلغ پيمان يا تركيبي از اين مباني بين پيمانهاي موجود سرشكن مي شود. از آنجا كه انتخاب مبنا براي تسهيم هزينه هاي سربار تفاوت زيادي در بهاي تمام شده و نتيجه عمليات ايجاد خواهد كرد پيمانكار بايد مبنايي را كه منطقي تشخيص مي دهد برگزيند و آن را بطور يكنواخت در هر سال بكار گيرد. مثال زير نحوه تسهيم 1.750.000 ريال هزينه سربار را بر مبناي مواد و دستمزد مستقيم نشان مي دهد.

1.تسهيم هزينه هاي سربار بر مبناي مواد مستقيم

* نرخ تسهيم به ترتيب زير از خارج قسمت مبلغ سربار و كل مواد و مصالح مصرفي در پيمانها بدست آمده است.

47/27% = 6.370.000 1.750.000

1. تسهيم هزينه هاي سربار بر مبناي دستمزد مستقيم

* نرخ تسهيم به ترتيب زير از خارج قسمت مبلغ سربار و كل دستمزد مستقيم در پيمانها بدست آمده است.

66/29%=5.900.000 1.750.000

ج-هزينه هاي عمومي و اداري هزينه هايي است كه مستقيم يا غير مستقيم به فعاليت پيمانكاري مربوط نمي شود مانند هزينه هاي تحقيق و توسعه و هزينه هاي غير مرتبط با پيمانها. هزينه هاي عمومي و اداري معمولاً در دوره وقوع به حساب هزينه منظور مي‌شود.

به حساب دارايي بردن بهره

هزينه بهره را در صورتي كه با اهميت باشد مي توان به حساب پيمان منظور كرد. چنانچه در جريان اجراي عمليات موضوع پيمان وقفه قابل ملاحظه پيش آيد به حساب دارايي بردن بهره بايد متوقف شود.

اگر در اجراي يك قرارداد پيمانكاري قسمتهايي از آن تكميل و به كارفرما تحويل شد طي مدتي كه عمليات ساخت در قسمتهاي ديگر ادامه دارد بايد منظور كردن بهره به قسمتهاي تكميل شده متوقف شود.

به حساب دارايي بردن بهره تا زماني كه سه شرط زير همزمان وجود دارد ادامه مي‌يابد:

1.براي پيمان مخارجي انجام شده باشد.

2.فعاليتهاي لازم براي احداث دارايي در جريان پيشرفت باشد.

3.مخارج بهره تحقق پيدا كرده باشد.

مبلغ بهره اي كه مي توان به حساب پيمان منظور كرد عبارت است از بهره واقعي يا بهره اجتناب پذير (بهره اي كه در نتيجه اجراي پيمان تحقق پيدا كرده است)، هر كدام كمتر باشد.

حسابداري مراحل اجراي طرح به گونه اي كه در فصل قبل تقسيم بندي و بررسي شد در قالب يك مثال ساده در دفاتر پيمانكار و كارفرما تشريح ميشود.

مثال:

شركت پيمانكاري كه در رشته ساختمان فعاليت مي كند در اوايل سال جاري براي احداث يك دستگاه ساختمان صنعتي قراردادي به مبلغ 10.000.000 ريال با كارفرما منعقد كرد. ثبت رويدادهاي مالي اين پيمان با عطف به شماره هر مرحله در دفاتر پيمانكار و كارفرما در زير ارائه شده است:

مرحله اول: مطالعات مقدماتي طرح

مرحله دوم: مطالعات تفصيلي طرح

مطالعات تفصيلي طرح را نيز كارفرما معمولاً به تنهايي يا به كمك مهندسان مشاور انجام مي دهد. در اين صورت، مخارج مطالعات تفصيلي طرح در دفاتر پيمانكار ثبتي ندارد. كارفرما مخارجي را كه براي طراحي تفصيلي و اجرايي طرح و تهيه اسناد و مدارك مناقصه انجام مي دهد به حساب هزينه مطالعاتي طرح منظور مي كند.

مرحله سوم: اجراي طرح

پس از اتمام مراحل 1و2 و تصويب طرح تفصيلي، اجراي طرح به ترتيب زير به مؤسسات پيمانكاري واگذار مي شود:

1.1. ارجاع كار به پيمانكار

اجراي طرحهاي بلند مدت پيمانكاري معمولاً به ترتيب زير به مؤسسات پيمانكاري واگذار مي شود:

1.دعوت از پيمانكاران براي اجراي طرح

پس از آنكه اسناد مناقصه آماده شد، پيمانكاران معمولاً از طريق آگهي از نوع و مشخصات طرح آگاه مي شوند. مخارجي را كه كارفرما در اين مرحله براي چاپ آگهي و دعوت از پيمانكاران انجام مي دهد به حساب هزينه مطالعاتي طرح منظور مي كند. اگر مخارج چاپ آگهي مناقصه و دعوت از پيمانكاران مبلغ 90.000 ريال فرض شود به صورت زير در دفتر روزنامه كارفرما ثبت مي شود:

1.3.انتخاب پيمانكار

در مناقصه مربوط به قراردادهاي بلند مدت پيمانكاري، برنده مناقصه معمولاً بوسيله كميسيون مناقصه انتخاب مي شود. كميسيون ياد شده با رعايت مفاد آيين نامه معاملات دولتي و ساير مقررات و دستور العملها، پس از ارزيابي پيشنهادهاي رسيده از بين پيشنهادهايي كه تمامي شرايط مناقصه را دارا باشد و از لحاظ قيمت خارج از اعتدال نباشد مناسبترين پيشنهاد را از نظر مالي و ساير شرايط انتخاب و به عنوان برنده مناقصه معرفي مي كند در اين مرحله سه وضعيت زير را براي پيمانكار مي توان تصور كرد:

الف-پيمانكار برنده مناقصه نباشد. در اين صورت، ضمانتنامه شركت در مناقصه وي آزاد خواهد شد و تمام مخارجي كه براي شركت در مناقصه انجام داده است به عنوان هزينه دوره جاري در صورت سود و زيان گزارش مي شود.

ب-برنده مناقصه حاضر به عقد قرارداد نباشد. در اين صورت، ضمانتنامه در مناقصه وي به نفع كارفرما ضبط خواهد شد و تمام مخارج مربوط به شركت در مناقصه جزو هزينه دوره جاري به حساب مي آيد در ضمن، پرداخت مبلغ ضمانتنامه به عنوان زيان دوره شناسايي و در صورت سود و زيان گزارش مي شود.

ج-برنده مناقصه حاضر به عقد قرارداد باشد. پس از اعلام نتيجه، چنانچه برنده مناقصه حاضر به عقد قرارداد باشد هزينه شركت در مناقصه در دفاتر پيمانكار به حساب پيمان در دست اجرا و هزينه مطالعاتي طرح در دفاتر كارفرما به حساب دارايي در جريان ساخت انتقال مي يابد.

در هزينه يابي قراردادهاي پيمانكاري، اصول هزينه يابي سفارش كار بكار مي رود. يعني براي آنكه بهاي تمام شده و سود يا زيان هر طرح جداگانه معلوم شود بايد براي هر پيماني كه بسته مي شود حسابي جداگانه در دفتر كل افتتاح شود و براي سهولت مراجعه به دفاتر و ساير اسناد و مدارك از قبيل برگ درخواست كالا، اعلاميه برگشت كالا، حواله انبار و ليست دستمزد كارگران، شماره خاصي نيز به هر پيمان اختصاص يابد.

2.انعقاد قرارداد با پيمانكار

 

اجراي عمليات موضوع پيمان از طريق بستن قرارداد مستلزم طي مراحل زير است:

2.‌1 گرفتن ضمانتنامه حسن انجام تعهدات

 

در حال حاضر، مؤسسات پيمانكاري بايد پيش از تنظيم قرارداد، براي تضمين انجام تعهدات خود معادل پنج درصد (5%) مبلغ اوليه پيمان ضمانتنامه از بانك دريافت كنند و يا سپرده نقدي به حساب كارفرما واريز نمايند. ضمانتنامه ياد شده بايد تا تاريخ صورتمجلس تحويل موقت معتبر باشد و تا هنگامي كه تحويل موقت انجام نشده پيمانكار مكلف است آن را به دستور كارفرما تمديد كند.

بانكها براي صدور ضمنتنامه انجام تعهدات علاوه بر وثيقه و كارمزد معمولاً ده درصد (10%) مبلغ ضمانتنامه را به عنوان سپرده نقدي از پيمانكار مطالبه مي كنند.

 

 

 

 

2.‌2. تنظيم قرارداد پيمانكاري

 

پس از آن كه ضمانتنامه حسن انجام تعهدات به كارفرما تسليم شد قرارداد پيمانكاري بين كارفرما و پيمانكار بسته مي شود. هزينه تنظيم قرارداد پيمانكاري در دفتر اسناد رسمي به عهده پيمانكار است. هزينه ثبت قرارداد به صورت زير در دفتر روزنامه پيمانكار ثبت مي شود:

 

 

2.‌3. ابطال ضمانتنامه شركت در مناقصه

 

پس از امضاي قرارداد، كارفرما ضمانتنامه شركت در مناقصه را آزاد مي كند. ابطال ضمانتنامه ياد شده به صورت زير در دفتر روزنامه پيمانكار و كافرما ثبت مي شود:

 

 

2.5. تأديه پيش پرداخت

 

كارفرما پس از دريافت ضمانتنامه پيش پرداخت از پيمانكار، مبلغ پيش پرداخت را به وي مي پردازد. كارفرما مي تواند مبلغ پيش پرداخت را يكجا به حساب بانك واريز كند و سپس بتدريج، متناسب با پيشرفت كار طي نامه هايي به بانك دستور دهد كه درصدي از مبلغ مزبور را به حساب پيمانكار واريز كند. پرداخت آن به صورت زير در دفتر روزنامه پيمانكار و كارفرما ثبت مي شود:

 

 

3.عمليات اجرايي

 

پيمانكار متعهد است كارها را طبق پيمان و دستور دستگاه نظارت در حدود مشخصات و اسناد و مدارك پيمان انجام دهد. مراحل عمليات اجرايي و نظارت در كار به شرح زير است:

 

3.‌1. ايجاد كارگاه

 

كارفرما متعهد است كليه زمينهايي را كه براي تأسيس و ايجاد كارگاه و انجام عمليات موضوع پيمان مورد نياز است، بلاعوض به پيمانكار تحويل دهد. هزينه هاي مربوط به تجهيز كارگاه و تأمين آب و برق موقت كارگاه و هزينه مصرف آن در طول اجراي طرح به عهده پيمانكار است. پيمانكار بايد كارگاه را بنحوي تجهيز كند كه شروع و ادامه كار تا تحويل موقت بدون وقفه و با كيفيت لازم انجام گيرد. هزينه تأسيس كارگاه به صورت زير در دفتر روزنامه پيمانكار ثبت مي شود:

 

 

پيمانكار پس از تأسيس و تجهيز و آماده كردن كارگاه، براي شروع عمليات و اجراي طرح، شخصي را به عنوان رئيس كارگاه تعيين و با نامه به كارفرما يا دستگاه نظارت معرفي مي كند. رئيس كارگاه در تمام اوقات در كارگاه حضور دارد و كارگران و كارمندان لازم براي انجام عمليات موضوع پيمان را سازماندهي مي كند.

 

كارفرما يا دستگاه نظارت، براي كنترل مستقيم در اجراي عمليات كارگاه، شخصي را به نام مهندس مقيم كه اصولاً مقيم كارگاه خواهد بود تعيين و با نامه به پيمانكار معرفي مي كند. مهندس مقيم حق دارد با توجه به مفاد پيمان، نظارت دقيق در اجراي عمليات به عمل آورد و هرگاه عيب و نقصي در كار مشاهده كند دستور رفع آن را به پيمانكار بدهد.

 

پيمانكار مسئوليت كامل حسن اجراي كارهاي پيمان را به عهده دارد و نظارتي كه از طرف كارفرما يا نمايندگان او در اجراي كارها مي شود بهيچوجه از ميزان اين مسئوليت نمي كاهد. هزينه نظارت در اجراي طرح به ترتيب زير در دفتر روزنامه كارفرما ثبت مي‌شود:

 

 

اگر كارفرما نظارت بر اجراي كار را به مهندسان مشاور واگذار كرده باشد حق نظارت عالي و نظارت كارگاهي بايد طبق قرارداد با تنظيم صورتحسابي پس از وضع كسور مقرر به مهندسان مشاور پرداخت شود و به حساب دارايي در جريان ساخت منظور گردد.

 

3.2. تخصيص تنخواه گردان به كارگاه

 

پس از تأسيس كارگاه، بخشي از مخارج اجراي طرح از محل تنخواه گرداني كه پيمانكار به هر كارگاه تخصيص مي دهد پرداخت مي شود. بدين منظور معمولاً حساب بانكي در نزديكترين شعبه بانك در محل اجراي طرح افتتاح مي شود كه برداشت از اين حساب با امضاي رئيس كارگاه يا شخص معين ديگري كه پيمانكار انتخاب مي كند مجاز خواهد بود.

 

وجوه ارسالي به كارگاه در حسابي جداگانه در دفتر كل به نام تنخواه گردان يا حسابجاري كارگاه نگاهداري مي شود. تنخواه گردان ارسالي به كارگاه به صورت زير در دفتر روزنامه پيمانكار ثبت مي شود:

 

 

در صورت كه تعداد كارگاهها زياد باشد، حساب كنترل تنخواه گردان كارگاهها در دفتر كل افتتاح و در دفتر معين به تعداد كارگاهها تفكيك مي شود.

 

3.3. مخارج اجراي طرح

 

دوره اي كه طي آن مخارج مربوط به قرارداد شناسايي مي شود با امضاي قرارداد آغاز مي شود و با تكميل آن پايان مي يابد. مخارج قبل از بستن قرارداد در صورتي كه قابل تشخيص و شناسايي باشد به حساب پيمان انتقال مي يابد در غير اينصورت جزو هزينه‌هاي دوره وقوع محسوب خواهد شد.

 

مخارج اجراي طرح پس از امضاي قرارداد از طريق كارگاه و دفتر مركزي پرداخت مي‌شود.

 

3.4. مخارج اجراي طرح بوسيله كارگاه

 

مخارجي را كه انجام آن براي كارگاه مجاز است بتدريج از محل تنخواه گرداني كه در اختيار رئيس كارگاه قرار مي گيرد پرداخت مي شود. در پايان ماه يا هر زمان مشخص ديگري گزارش مخارج كارگاه همراه با اسناد هزينه به دفتر مركزي فرستاده مي شود. اطلاع مستمر از كل نقدينگي و موجودي نقد هر يك از كارگاهها موجب مي شود كه با برنامه ريزي صحيح بتوان كمبود نقدينگي را با نقل و انتقال وجوه نقد بين كارگاهها بطور موقت جبران كرد. اگر فرض شود كه پيمانكار در پايان آبان ماه گزارش زير را از كارگاه دريافت كرده باشد:

 

 

حسابداري دفتر مركزي قبل از آنكه مخارج كارگاه را ثبت كند ابتدا اسناد و مدارك پيوست گزارش مخارج كارگاه را كنترل و رسيدگي مي كند. تمام مخارج انجام شده در كارگاه بايد متكي به مدارك مثبته و بر اساس دستور عمل دفتر مركزي پرداخت شده باشد. سپس مخارج انجام شده به وسيله كارگاه را به مخارج جاري و سرمايه اي تفكيك و بر حسب مورد مخارج جاري را به حساب پيمان و مخارج سرمايه اي را به حساب دارايي منظور مي كند. مخارج آبان ماه كارگاه پس از تفكيك به جاري و سرمايه اي به صورت زير در دفتر روزنامه ثبت مي شود:

 

 

تنخواه گردان كارگاه ممكن است تصفيه و يا تجديد شود. با فرض آنكه در نظر باشد. مبلغ تنخواه گردان كارگاه تصفيه گردد وجوه ارسال شده به دفتر مركزي بابت واريز تنخواه گردان به صورت زير در روزنامه پيمانكار ثبت مي شود:

 

 

در صورتي كه در نظر باشد مبلغ تنخواه گردان كارگاه تجديد شود ارسال وجه نقد به كارگاه بابت ترميم تنخواه گردان به صورت زير در دفتر روزنامه پيمانكار ثبت مي‌شود:

 

 

مخارج اجراي طرح بوسيله دفتر مركزي

 

مخارجي كه معمولاً دفتر مركزي به حساب پيمان در دست اجرا منظور مي كند به شرح زير است:

 

الف- هزينه مواد و مصالح مصرف شده در پيمان. كالاهايي كه كارگاه مجاز به خريد آن نيست يا امكان تهيه آن در محل اجراي طرح وجود ندارد، از طريق دفتر مركزي خريداري مي شود. بدين منظور برگ درخواست خريد كالا پس از امضاي رئيس كارگاه به دفتر مركزي فرستاده مي شود. اگر كالاي مورد نياز در انبار مركزي موجود باشد بر اساس برگ درخواست خريد كالا، مواد و مصالح مورد نياز به كارگاه فرستاده مي شود. اگر پيمانكار، كارهاي متعددي در دست اجرا داشته باشد مي توان صورت خلاصه اي به شكل زير تهيه كرد و از اين طريق به سهولت مواد و مصالح ارسال شده به هر پيمان را در آخر هفته يا ماه به تفكيك تعيين كرد.

 

براي آنكه رسيدگي به موجودي جنسي هر كارگاه امكان پذير باشد سيستم حسابداري مؤسسات پيمانكاري بايد طوري طراحي شود كه دفتر مركزي بتواند همواره از موجودي جنسي هر كارگاه، به تفكيك آگاه باشد.

 

ب-هزينه دستمزد كارگران و سرپرستان كارگاه. دستمزد و مزاياي كارگران و سرپرستان كارگاه معمولاً از محل تنخواه گردان كارگاه پرداخت مي شود. در غير اينصورت، دفتر مركزي هزينه دستمزد و مزاياي كارگران و سرپرستان كارگاه را پرداخت خواهد كرد.

 

در مواردي ممكن است كارگران و سرپرستان كارگاه در طول هفته يا ماه در پيمانهاي متعددي خدمت كرده باشند. در اينصورت، مي توان صورت تجزيه دستمزد را تهيه كرده و بر اساس ساعات كار كارگران در هر كارگاه هزينه دستمزد را به پيمانهاي مربوط سرشكن كرد.

 

ج-هزينه استهلاك ماشين آلات و تجهيزات. حساب ماشين آلات و تجهيزات كه در اختيار كارگاه هاست بوسيله دفتر مركزي در دفتر كل و كارتهاي معين نگهداري مي‌شود. مؤسسات پيمانكاري براي هر قلم دارايي ثابت يك كارت معين نگهداري مي‌كنند كه كليه مشخصات دارايي در آن درج شده است.

 

د-هزينه هاي سربار در مؤسسات پيمانكاري، افزون بر هزينه هايي كه بطور مستقيم به پيمانهاي مشخصي مربوط مي شود هزينه هاي ديگري نيز وجود دارد كه بين پيمانها مشترك است و هزينه هاي سربار يا بالاسري خوانده مي شود.

 

دفتر معين پيمانكاري

 

در مؤسسات پيمانكاري افزون بر نگهداري حساب جداگانه براي هر پيمان در دفتر كل، مي توان براي سهولت در استخراج اطلاعات تفصيلي مربوط به هر يك از پيمانها، از كارت يا دفتر معين هزينه هاي پيمان نيز استفاده كرد. كارت يا دفتر معين هزينه هاي پيمان معمولاً بر حسب عوامل هزينه يا فعاليت طبقه بندي مي شود.

 

تفكيك هزينه ها بر اساس فعاليت را نيز مي توان به عنوان راهنما در اجراي پيمانهايي كه داراي ضوابط مشابهي هستند بكار برد. به عنوان مثال، در پيمانهاي احداث بنا، عمليات اجرايي معمولاً به سه بخش (الف) ساختماني، (ب) تأسيسات مكانيكي و (ج) تأسيسات برقي تقسيم مي شود. كارهاي هر بخش با توجه به ماهيت و برحسب تقدم و تأخر زمان اجرا به اجزاي كوچكتر مانند خاكبرداري، پي سازي، كرسي چيني و ديوارچيني تقسيم مي گردد.

 

نمونه اي از تفكيك عمليات اجرايي ساختماني برحسب ترتيب اجرا در صفحه بعد ارائه شده است

 

 

4. تنظيم و پرداخت صورت وضعيت كارها

 

اگر قرار باشد كه كل بهاي پيمان در خاتمه و هنگام تحويل كار به پيمانكار پرداخت شود، وي بايد مبلغ زيادي سرمايه گذاري كند. از اين رو، معمولاً بتدريج از كارهاي انجام شده صورت وضعيت تهيه مي گردد و برطبق شرايط پيش بيني شده در قرارداد، وجه آن بوسيله كارفرما به پيمانكار پرداخت مي شود.

 

4.1. تنظيم صورت وضعيت موقت كارها

 

دستگاه نظارت به اتفاق پيمانكار، صورت تمامي كارهايي را كه از شروع پيمان تا تاريخ تهيه صورت وضعيت انجام گرفته است و همچنين وضعيت مصالح و تداركات لازم براي اجراي پيمان را كه در پاي كار موجود است تعيين و بر اساس نرخهاي پيوست به پيمان تقديم مي كند.

 

اگر فرض شود كه 10.000.000 ريال مبلغ اوليه پيمان با تنظيم صورت وضعيت هاي زير به پيمانكار پرداخت شده باشد.

 

                                                                                     

 

الف. صورت وضعيت شماره (1)                          3.000.000 ريال

 

ب.صورت وضعيت شماره(2)                             10.000.000 ريال

 

ثبت هريك از صورت وضعيتها در دفتر روزنامه پيمانكار و كارفرما به صورت زير خواهد بود:

 

الف- ثبت مبلغ كاركرد صورت وضعيت شماره(1). حسابداري قراردادهاي بلند مدت پيمانكاري بر مبناي تعهدي انجام مي گيرد؛ از اين رو، صورت وضعيت هاي پيشرفت كار پس از تأييد كارفرما در دفاتر پيمانكار به حساب صورت وضعيت تأييد شده و در دفاتر كارفرما به حساب دارايي در جريان ساخت منظور مي شود.

 

 

ب-ثبت مبلغ كاركرد صورت وضعيت شماره(2). چون صورت وضعيت هايي كه در پايان هر ماه تهيه مي شود كار انجام شده از شروع كار تا تاريخ تنظيم صورت وضعيت را تقويم مي كند. بنابراين، براي تعيين مبلغ ناخالص كاركرد صورت وضعيت شماره (2) بايد مبلغ كاركرد صورت وضعيت قبلي از آخرين صورت وضعيت كسر شود.

 

 

مبلغ كاركرد صورت وضعيت شماره(2) به ترتيب زير محاسبه شده است:

 

مبلغ كاركرد صورت وضعيت شماره(2)= مبلغ صورت وضعيت شماره(1)- مبلغ صورت وضعيت شماره (2)

 

          7.000.000ريال =         3.000.000             -     10.000.000

 

4.‌2.پرداخت وجه صورت وضعيت كارها

 

كارفرما پس از رسيدگي و تصحيحات احتمالي و وضع مبالغ زير كه بر طبق قانون يا قرارداد ملزم به كسر آن است تتمه قابل پرداخت را با تنظيم سندي به پيمانكار پرداخت مي كند:

 

 

چنانچه قرارداد از تاريخ اجراي قانون بيمه بيكاري (6/5/1369) بسته شده باشد حق بيمه بيكاري نيز به مأخذ 6% درصد كل كاركرد محاسبه مي شود.

الف-ثبت پرداخت وجه صورت وضعيت شماره(1):

 

 

ب-ثبت پرداخت وجه صورت وضعيت شماره(2):

 

 

چنانچه فرض شود با تنظيم صورت وضعيت شماره(2) كار پايان يافته باشد، اموالي كه در نتيجه اجراي قرارداد پيمانكاري بوجود آمده است به ترتيب زير به كارفرما تحويل مي شود:

 

5.تحويل موقت

 

پيمانكار پس از آنكه حداقل نود و هفت درصد (97%) عمليات موضوع پيمان را انجام داد، در صورتي كه باقيمانده و يا نقائص كارها مربوط به قسمت عمده اي از كار اساسي، به صورتي نباشد كه استفاده از كار انجام شده را غير ممكن سازد مي تواند از طريق دستگاه نظارت تقاضاي تحويل موقت كند. براي تحويل موقت صورتمجلسي بين كارفرما، پيمانكار و دستگاه نظارت تنظيم مي شود.

 

5.‌1.برچيدن كارگاه

 

(قبلا در این مورد توضیح داده شد).

 

 

5.‌2.ابطال ضمانتنامه حسن انجام تعهدات

 

حداكثر طي پانزده روز از تاريخ تصويب تحويل موقت، صورت وضعيت موقتي (صورت وضعيت ماقبل آخر) بدون منظور كردن هيچ نوع مصالح پاي كار، تنظيم مي شود. هرگاه براساس اين صورت وضعيت، پيمانكار بدهكار نباشد و با جمع بدهي وي از نصف كسور سپرده حسن انجام كار (وجه الضمان) كمتر باشد وجه ضمانتنامه انجام تعهدات بلافاصله پس از تصويب صورتمجلس تحويل موقت آزاد مي شود. با فرض آنكه صورتمجلس تحويل موقت تصويب شده باشد ثبت ابطال ضمانتنامه در دفتر روزنامه پيمانكار و كارفرما به صورت زير خواهد بود:

 

 

5.‌3.ابطال ضمانتنامه پيش پرداخت

 

ضمانتنامه پيش پرداخت تا پايان مدت پيمان معتبر است و مبلغ آن معمولاً با پرداخت صورت وضعيتها به تدريج كاهش مي يابد به نحوي كه كل پيش پرداخت با آخرين صورت وضعيت موقت (صورت وضعيت ماقبل آخر) مستهلك مي شود.

 

با فرض آن كه مبلغ ضمانتنامه پيش پرداخت و مبلغ آن با پرداخت صورت وضعيتهاي موقت كاهش نيافته باشد ثبت ابطال آن در دفتر روزنامه پيمانكار و كارفرما به صورت زير خواهد بود:

 

 

                  

 

5.‌4. تهيه صورت وضعيت قطعي

 

پس از تحويل موقت، دستگاه نظارت همراه با نماينده پيمانكار به اندازه گيري و تهيه صورت وضعيت قطعي كارهاي انجام شده خواهد پرداخت. مقادير و ارقامي كه در صورت وضعيت قطعي منظور مي شود به تنهايي قاطع است و يكي از مأخذهاي قطعي محاسبات خواهد بود ولو اين كه بين آنها و مقادير يا ارقامي كه در صورت وضعيت منظور شده است اختلافاتي باشد.

 

5.‌5.تهيه صورتحساب قطعي پيمان

 

صورتحساب قطعي بر اساس صورت وضعيت قطعي تهيه مي شود و مبلغ آن برابر با صورت وضعيت قطعي و مبالغي است كه بر اساس قرارداد و اسناد و مدارك منضم به آن به مبلغ مزبور اضافه يا از آن كسر شده است.

 

هرگاه بر اساس صورتحساب قطعي پيمانكار بدهكار يا بستانكار باشد اين طلب با بدهي پس از تصفيه، به حسابهاي مربوط در دفاتر پيمانكار و كارفرما منظور مي شود.

 

در اين مرحله يا هر مرحله ديگري كه كل پيمان يا بخش عمده اي از آن تكميل شده و فقط كارهايي جزئي باقي مانده باشد سود يا زيان پيمان در دفاتر پيمانكار و بهاي و بهاي تمام شده دارايي تكميل شده در دفاتر كارفرما به صورت زير محاسبه و در دفتر روزنامه ثبت مي‌شود:

 

دفتر پيمانكار. مانده حساب پيمان در دست اجرا در خاتمه كار، مخارج دوره اجراي طرح يا بهاي تمام شده پيمان را نشان مي دهد. چنانچه بهاي تمام شده پيمان يا مانده حساب صورت وضعيتها تأييد شده كه نشان دهنده درآمد پيمان است مقابله شود سود يا زيان پيمان تكميل شده محاسبه خواهد شد.

 

دفتر كارفرما. مانده حساب دارايي در جريان ساخت در خاتمه كار بهاي تمام شده دارايي ساخته شده را نشان مي دهد كه به حساب دارايي منتقل و از اين تاريخ مشمول محاسبه استهلاك مي شود.

 

 

 

 

5.6. استرداد نصف سپرده حسن انجام كار

 

چنانچه پيمانكار قبلاً وجه سپرده حسن انجام كار را در مقابل ضمانتنامه دريافت نكرده باشد نصف آن بلافاصله پس از تصويب صورت وضعيت قطعي از طرف كارفرما به پيمانكار بازگردانده مي شود. با فرض آنكه پيمانكار وجه سپرده حسن انجام كار را قبلاً در مقابل ضمانتنامه يا وثيقه دريافت نكرده باشد بازگرداندن نصف سپرده حسن انجام كار به صورت زير در دفتر روزنامه ثبت مي شود.

 

 

5.7. بهره برداري و هزينه نگاهداري عمليات موضوع پيمان

 

هزينه بهره برداري و نگاهداري عمليات موضوع پيمان در دوره تضمين يعني فاصله زماني بين تحويل موقت و تحويل قطعي به عهده كارفرماست. اما اگر در اين دوره معايب و نقائصي در كار مشاهده شود كه ناشي از نقص عمل پيمانكار باشد وي مكلف است آن معايب و نقائص را به هزينه خود رفع كند.

 

6.تحويل قطعي

 

اعضاي كميسيون تحويل قطعي در پايان دوره تضمين بنا به تقاضاي پيمانكار از كار بازديد مي كنند و هرگاه عيب و نقصي كه ناشي از كار پيمانكار باشد مشاهده نكنند تحويل قطعي انجام خواهد گرفت و بلافاصله صورتمجلس مربوط به آن تنظيم مي شود و سپس كارفرما تصويب آن را به پيمانكار ابلاغ مي كند.

 

هرگاه كميسيون تحويل قطعي، عيب و نقصي ناشي از پيمانكار در عمليات موضوع پيمان مشاهده كند پيمانكار مكلف است آن معايب و نقائص را به هزينه خود رفع كند. هرگاه پيمانكار در انجام اين تعهد كوتاهي كند كارفرما حق دارد آنها را خود به تنهايي يا به هر ترتيب كه مقتضي بداند رفع كند و هزينه آنرا از محل نصف سپرده حسن انجام كار كه پيمانكار نزد او دارد برداشت كند.

 

6.‌1.استرداد نصف ديگر سپرده حسن انجام كار

 

نصف ديگر سپرده حسن انجام كار پس از تصويب صورتمجلس تحويل قطعي از طرف كارفرما به پيمانكار پرداخت مي شود. با فرض آنكه پيمانكار قبلاً وجه سپرده حسن انجام كار را در مقابل تسليم ضمانتنامه يا وثيقه دريافت نكرده باشد استرداد سپرده حسن انجام كار به ترتيب زير در دفتر روزنامه ثبت مي شود: