English
پنج شنبه, 06 ارديبهشت 1403

 


امور فرهنگی و پژوهشی
امور پژوهشی
انجمن علمی دانشجویی
امور علمی،فرهنگی و اجتماعی دانشگاه
تربیت بدنی
فوتبال
علت آشوبگری تماشاگران فوتبال چیست؟

موضوع: علت آشوبگری تماشاگران فوتبال چیست؟

علت آشوبگری تماشاگران فوتبال چیست؟ 9 سال 9 ماه ago #95774

خشونت در ورزش خاص فوتبال نیست و خشونت فوتبال نیز به منطقه جغرافیایی خاص یا فرهنگی ویژه ای محدود نمی شود اما از آنجا که خشونت و پرخاشگری، پدیده های روانی اجتماعی هستند که در محیط های جمعی هیجان آور، امکان تجلی پیدا می کنند و فوتبال نیز بیش از دیگر ورزش ها زمینه ساز چنین محیطی به شمار می رود، خشونت در فوتبال بیش از رشته های ورزشی دیگر تجلی یافته و به آن توجه شده است.

پدیده خشونت در سه سطح قابل تحلیل است: سطح اول مربوط به خشونت و پرخاشگری تماشاگران و طرفداران مسابقات فوتبال است که در قالب هواداری از تیم های محبوب شان علیه یکدیگر و گاه درمورد اموال و دارایی های عمومی انجام می پذیرد؛ سطح دوم خشونت و پرخاشگری علیه بازیکنان است و سطح سوم خشونتی است که بین بازیکنان در زمین مسابقه روی می دهد.

در بین سطوح سه گانه برشمرده، سطح اول به دلیل دامنه و عواقب وسیع تر، در پژوهش های گذشته بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

دال لاگو (۱۹۹۴) با تأکید بر ویژگی های ورزش فوتبال سه عامل را محرک رفتارهای خاص طرفداران آن معرفی کرد: نخست اینکه فوتبال به طرفدارانش اجازه می دهد که عمیق ترین احساسات خود را نسبت به بعضی نمادها و قراردادهای زبانی نشان دهند که این موضوع زمینه ای برای ایجاد تقسیمات اجتماعی و از جمله تقسیم طرفداران به گروه های دوست و دشمن می شود.

دوم اینکه فوتبال مسابقه ای ساده بین دو تیم نیست، بلکه از دید طرفداران، مسابقه فوتبال فرصتی برای نبردی تشریفاتی است. چنین تشریفات و رسومی ممکن است در موقعیت های خاص و پیش بینی نشده ای به زد و خوردهای بدنی مبدل شود.

علت سوم به نظر لاگو این است که ورزشگاه مکانی است برای بازی، نه حضور افراد؛ در حالی که از دیدگاه طرفداران بازی، میدان مسابقه نمادینی است که در آن نبردهایی بین گروه دوست و دشمن انجام می گیرد.

براساس نظریه نقش، پایگاه اقتصادی اجتماعی افراد در تبیین نقشی که افراد در موقعیت های مختلف به عهده می گیرند، مؤثر است. به بیان دیگر، بسته به موقعیت اجتماعی و وضعیتی که هر فرد از لحاظ شغلی و اجتماعی دارد، اهمیت نقش او در بعضی مواقع بیشتر یا کمتر می شود.

بر این اساس انتظار واکنش خشونت آمیز از افرادی که پایگاه اقتصادی اجتماعی ضعیف یا تحصیلات کم یا شغل نامناسب دارند، بیشتر است. در عین حال بعضی از دیدگاه های زیست شناختی و تبیین های غریزی نیز موید این عقیده اند که افراد مجرد، پتانسیل خشونت را بیش از دیگران دارا هستند، زیرا انرژی نهفته شده ناشی از قوی ترین غریزه، یعنی غریزه جنسی را در روان و ناخودآگاه خود ذخیره دارند و در مواردی که ترس از مجازات کاهش یابد، مانند محیط داخل ورزشگاه ها، ممکن است این انرژی نهفته به صورت رفتار خشونت آمیز تجلی پیدا کند.

همچنین براساس نظریه های روان شناسی، دوران جوانی، دوران هیجان جویی و تنوع طلبی است که به بروز رفتارهای پرخطر و بی باکانه منجر می شود. جوانان به دلیل برخورداری از انرژی سرشار جسمانی و روانی آمادگی بسیار زیادی برای دست زدن به کارهای عجیب و نامعقول دارند. آنان می کوشند با پرداختن به کارهای هیجان انگیز و شگفت آور ضمن ارضای هیجان جویی خویش، توجه دیگران را به خود جلب کنند. حس تنوع طلبی و احساسات نیز در دوران جوانی بسیار قوی است و عقل محاسبه گر در این دوران تحت تأثیر احساسات قرار می گیرد. نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که آن دسته از پاسخگویان که گرایش آنان به خشونت و رفتار خشونت آمیز در حد زیاد و خیلی زیاد ارزیابی شده است، اغلب مجردند، کمتر از ۲۵ سال دارند و تحصیلات شان کمتر از دیپلم است. همچنین بیشترشان پایگاه اقتصادی اجتماعی ضعیف تری دارند. تحصیلات والدین این دسته از پاسخگویان در بیشتر موارد کمتر از دیپلم است.

یافته های پژوهش نشان می دهد که بین وضعیت تاهل پاسخگویان و شغل آنان با رفتار خشونت آمیز رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین بین سن و تحصیلات پاسخگویان و گرایش و رفتار خشونت آمیز آنان رابطه معکوس معناداری مشاهده می شود.

در نظریه یادگیری اجتماعی اشاره می شود که انسان ذاتا پرخاشجو نیست، بلکه پرخاشگری رفتاری اجتماعی است که از راه تجربه مستقیم یا مشاهده رفتار دیگران آموخته می شود. نظریه پردازان در تحلیل رفتارهای خشونت آمیز و پرخاشجویانه توجه خاصی به رسانه های همگانی دارند.

در میان رسانه ها، نشریات ورزشی به طور خاص با ارائه مطالب تحریک آمیز سبب ایجاد پتانسیل خشونت در بین تماشاگران می شوند.

براساس نظریه محرومیت تهاجم، محدودیت ها به عنوان محرک هایی برای بروز رفتارهای تهاجمی عمل می کنند. بنابراین محدودیت در امکانات رفاهی و بهداشتی، محدودیت سرویس های رفت و آمد، محدودیت های ایجاد شده توسط نیروی انتظامی و مسؤولان ورزشگاه ها و... انگیزه افراد را برای نشان دادن به خشونت و رفتارهای تهاجمی افزایش می دهد.

براساس این نظریه، افراد به واسطه نیروهای محدود کننده بیرونی و نه انگیزه های ذاتی و درونی برای توسل به خشونت تحریک می شوند.

یافته های پژوهش در این بخش حاکی از رابطه معنادار و مستقیم عوامل محیطی ورزشگاه با گرایش به خشونت و رفتار خشونت آمیز تماشاگران است، به طوری که هرچه نارسایی عوامل محیطی بیشتر شود، گرایش پاسخگویان به خشونت و بروز واکنش های خشونت آمیز در رفتار آنان نیز افزایش می یابد.

براساس نظریه تأثیر گروهی و رفتار و هیجان جمعی، خصوصیات رفتاری تماشاگران فوتبال تابع قوانین حاکم بر رفتارهای جمعی است که ناگهانی بودن، نقض رفتارهای ساختار یافته اجتماعی و هنجار ستیزی از مشخصه های چنین رفتارهایی است.

تحت تأثیر چنین جوی، تماشاگران ممکن است واکنشی نشان دهند که در محیط های دیگر راضی به نشان دادن آن نیستند. چنین واکنشی به این تصور برمی گردد که محیط ورزشگاه به دلیل تجمع جمعیتی بسیار، محیطی ناآشناست که در آن افراد همدیگر را نمی شناسند و رفتارشان کنترل نمی شود. براین اساس، هرچه تلقی فرد از جو ورزشگاه به فضای گفته شده نزدیک تر باشد، راحت تر تحت تأثیر رفتارهای جمعی قرار می گیرد.

به نظر می رسد آموزش تماشاگران یا به قول رسانه ها فرهنگ سازی و نیز بهبود عوامل محیطی مؤثر بر خشونت و پرخاشگری، از جمله راهکارهای اساسی کنترل این پدیده اجتماعی به شمار می رود.
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
كاربر(ان) زير تشكر كردند: نسرین آزاد*
امور فرهنگی و پژوهشی
امور پژوهشی
انجمن علمی دانشجویی
امور علمی،فرهنگی و اجتماعی دانشگاه
تربیت بدنی
فوتبال
علت آشوبگری تماشاگران فوتبال چیست؟