جمعه, 10 فروردين 1403

 



موضوع: طرح کسب کار میوه های خارج از فصل در گلخانه

طرح کسب کار میوه های خارج از فصل در گلخانه 10 سال 10 ماه ago #8691

مقدمه:
احداث گلخانه برای تولید میوه های خارج از فصل و همچنین گل و گیاهان زینتی از قرن ۱۷ میلادی در اروپا آغاز و در سالهای اخیر به منظور استفاده بهینه از منابع خاک وآب و یا اشتغال زایی در سراسر جهان گسترش یافته است.
این صنعت در استان اصفهان از سال ۱۳۴۰ در منطقه فلاورجان با گلخانه های چوبی شروع شــــده و هم اکنون با احداث گلخانه های مدرن در سراسر استان, انواع محصولات نظیر خیار, گوجه فرنگی, فلفل دلمه ای رنگی, طالبی آناناسی, توت فرنگی, انواع گلهای شاخه بریده مانند رُز, ژربرا و……. در حال تولید است که علاوه بر تأمین بازارهای داخلی استان, به سایر استانها و مقداری نیز به خارج از کشور صادر می گردد.
برای اطلاع رسانی مناسب به متقاضیان احداث گلخانه در استان, سازمان جهادکشاورزی اصفهان مجموعه ای تحت عنوان (آشنایی با کشت های گلخانه ای) تدوین نموده که حاوی اطلاعات اجمالی از انواع محصولات گلخانه ای سازه ها و چگونگی صدور پروانه تأسیس گلخانه می باشد. که امید است مورد استفاده علاقه مندان تولیدات محصولات گلخانه ای قرار گیرد.
۱- تعریف گلخانه:
گلخانه بخش محدودی از فضاست که در آن کلیه عوامل محیطی قابل کنترل بوده و برای کشتهای متراکم و تولید محصول خارج فصل و یا خارج از محیط طبیعی گیاه احداث میگردد.
۲- انواع گلخانه ها :
گلخانه ها از نظر نوع تو لید و نوع تیپ سازه دارای انواع مختلفی به شرح ذیل می باشند.
تقسیم بندی بر اساس نوع تولید:
۱-۲- گلخانه های تولیدی سبزی و صیفی شامل محصولاتی نظیر خیار, گوجه فرنگی, توت فرنگی, فلفل, بادمجان, طالبی, سبزیجات برگی(ریحان- شاهی و……..) می باشد.
۲-۲- گلخانه های تولید گل و گیاهان زینتی برای تولید انواع گلهای شاخه بریده(رُز- ژربرا – گلایول – داودی) وگلهای آپارتمانی می باشد.
۳-۲- سالنهای گلخانه ای تولید قارچ دکمه ای و قارچ صدفی
از نظر نوع سازه گلخانه ها به دو دسته چوبی یا سنتی و مدرن یا فلزی تقسیم می شوند.
۴-۲- گلخانه های چوبی
اسکلت اصلی این گلخانه ها از چوب با پوشش پلاستیک مـی باشد. ارتفاع در ایـن سازه هـا ۲ تا ۳ متر و سیستم گرمایی و تهویه مناسبی ندارد و بدلیل ارتفاع پایین مناسب کشت محصولاتی نظیر خیار و گوجه فرنگی نمی باشد. مزیت این گلخانه ها قیمت ارزان احداث هر واحد آن می باشد ولی بدلیل نامناسب بودن محیط داخلی برای رشد گیاه معمولاً میزان تولید در واحد سطح در مقایسه با گلخانه های مدرن بسیار کمتر است. بدلایل ذکر شده این نوع گلخانه ها توسعه نیافته است و گلخانه های چوبی که قبلاً احداث شده به تدریج به گلخانه های مدرن تبدیل می شوند.
۵-۲- گلخانه های فلزی یا مدرن
اسکلت این گلخانه ها از فلز است که معمولاً با پلاستیک های ضد اشعه ماوراء بنفش (uv) پوشش و دارای سیستم گرمایشی و تهویه مناسب می باشد. ارتفاع این نوع گلخانه ها بیش از ۵/۴ متر است و بدلیل شرایط مناسب رشد گیاه در اینگونه سازه, عملکرد در واحد سطح نسبت به گلخانه های چوبی افزایش دارد.
اتصال قطعات در گلخانه های فلزی بوسیله پیچ ومهره(پرتابل)و یا استفاده از جوش می باشد. هزینه واحد گلخانه های پرتابل نسبت به سیستم جوشی ۲۰-۱۵% بیشتر است ولی نصب آن آسانتر و تغییرات در سازه راحت تر است. تیپ های مختلف سازه های موجود, مزایا و معایب در جدول شماره(۱) نشان داده شده است.
جدول شماره(۱)
عیوب مهم مزایای مهم نوع دریچه مصالح تیپ گلخانه
تولید کم- آفات وبیماریهای زیاد و عمرکم ارزان بدون دریچه چوب-پلاستیک چوبی
افزایش مصرف سوخت آلودگی کم و عمر زیاد جانبی-سقفی لوله گالوانیزه-پلاستیک تونلی:تک واحدی
گران تهویه خوب, قابل اتوماتیک شدن جانبی-سقفی لوله گالوانیزه-پلاستیک پیوسته:چند واحدی
بسیار گران ، هزینه سوخت بالا استحکام بالا، عمرطولانی تهویه خوب –قابل اتوماتیک شدن جانبی- سقفی اسکلت فلزی-شیشه شیشه ای

۶-۲- سالنهای گلخانه ای تولید قارچ های خوراکی:
کارگاههای تولید قارچ های خوراکی با بلوک, آجر, سیمان, بصورت یک ساختمان معمـولی ســاخته می شود و در آن امکانات گرمایشی, سرماساز و رطوبت ساز تعبیه می شود.
بعضی از کارگاههای تولید قارچ بصورت گلخانه ای احداث میگردد ولی با توجه به اینکه رشد قارچ به نور ناچیزی نیاز دارد. پوشش های گلخانه ها از نوع پلاستیک های رنگی که نور ناچیزی باید از آن عبور کند انتخاب می شود.
قارچ های خوراکی که در ایران پرورش داده می شوند عبارتند از قارچ دکمه ای و قارچ صدفی, تولید قارچ دکمه ای علاوه بر سالنهای پرورش نیاز به کارگاه تولید کمپوست دارد که تولید کمپوست آلودگی محیط را به همراه دارد. لذا باید این کارگاهها در خارج از مناطق مسکونی و با مجوز سازمان حفاظت محیط زیست احداث شود.
بستر پرورش قارچ صدفی کاه وکلش غلات است و چون نیازی به کمپوست ندارد موجب آلودگی محیط نمی شود و در مناطق مسکونی هم می توان به پرورش آن اقدام نمود و نیازی به مجوز سازمان حفاظت محیط زیست ندارد.
۳- انواع بسترهای کاشت محصولات گلخانه ای
بستر کاشت در گلخانه ها به دو صورت خاکی و یا هیدروپونیک(بدون خاک)هستند که در کشت خاکی ریشه گیاه در خاک قرار میگیرد که در این روش مدیریت تغذیه آسان و نیاز به دانش فنی زیادی ندارد ولی مقداری از مواد غذایی مصرفی از دسترس گیاه خارج و بیماریهای خاکزی همواره کشت را تهدید می کند.
در کشت هیدروپونیک ریشه گیاه در موادی نظیر پرلایت, پشم سنگ, لیکا, ماسه و……. قرار داده می شود و مواد غذایی مستقیماً در دسترس گیاه قرار میگیرد که این روش مصرف آب را کاهش, بیماریهای خاکزی کم و عملکرد را در واحد سطح افزایش می دهد امّا نیاز به دانش فنی بالا و مدیر کارآزموده و متخصص دارد و هزینه ساخت هم ۲۰-۱۵ درصد افزایش می یابد.
۴- عملکرد تولیدات گلخانه ای
مهمترین مزیت تولیدات گلخانه ای نسبت به تولید در فضای باز عبارتند از: اشتغالزایی بالا, مصرف آب کم و افزایش تولید در واحد سطح.
جدول شماره(۲)عملکرد تعدادی از محصولات گلخانه ای
نوع محصول تعداد دوره کشت درسال عملکردسالانه در۱۰۰۰مترمربع(تن) اشتغال زایی در۱۰۰۰مترمربع- نفر ملاحظات
خیار ۲ ۲۵-۳۰ تن ۱/۵- ۱
گوجه فرنگی ۱ ۱۵-۲۰ تن ۱/۵- ۱
فلفل ۱ ۱۵-۲۰ تن ۱/۵- ۱
طالبی ۱ ۱۷-۲۲ تن ۱/۵- ۱
توت فرنگی گیاه دائمی۴ساله ۱۲-۸ تن ۱/۵- ۱
گل رز گیاه دائمی۶ساله ۱۵۰-۱۸۰هزارشاخه ۳-۲
ژربرا گیاه دائمی۳ساله ۱۸۰-۲۰۰ هزارشاخه ۳-۲
آلسترومریا گیاه دائمی۶ساله ۲۰۰-۲۲۰ هزارشاخه ۳-۲
لیسیانتوس یک ساله ۲۰۰-۲۵۰ هزارشاخه ۳-۲
قارچ صدفی ۱۰-۸ دوره ۶۰ تن ۸ سالنهای سه طبقه
قارچ دکمه ای ۶- ۴ دوره ۱۰۰ تن ۳۰ سالنهای پنج طبقه
حداقل سطح اقتصادی یک گلخانه ۲۵۰۰مترمربع می باشد که نیاز به ۳۰۰۰مترمربع زمین مناسب جهت احداث گلخانه دارد.
۵- شرایط لازم برای احداث گلخانه
برای احداث هر گلخانه باید موارد ذیل مد نظر قرار گیرد.
۱-۵- محل مناسب احداث گلخانه
خاک محل احداث گلخانه باید دارای بافتی متوسط, زهکشی مناسب, فاقد شوری و قلیائیت, آهک و گچ باشد. محل گلخانه حتی الامکان نزدیک جاده های اصلی یا دارای جاده های مناسب باشد. شیب های تند, محلهای بادگیر مکان مناسبی برای احداث گلخانه نیستند. ابعاد زمین باید طوری انتخاب شود که بتوان گلخانه ها را در جهت شمال – جنوب در آن احداث نمود.
۲-۵- وجود آب کافی با کیفیت مناسب
حداقل آب مورد نیاز برای ۱۰۰۰مترمربع گلخانه در هر شبانروز در فصل تابستان(پیک مصرف)۱۰-۸ مترمکعب است که با توجه به میزان آب موجود, سطح گلخانه قابل احداث را میتوان مشخص کرد. علاوه بر مقدار آب, کیفیت آب از عوامل مهم در تولید محصولات گلخانه ای است.
تحمّل گیاه نسبت به املاح موجود در آب آبیاری متفاوت است. مهمترین عامل محدود کننده برای کشت های گلخانه ای شوری یا EC آب است.
EC قابل تحمّل برای گیاهان در جدول(شماره۳)بیان گردیده است.
میزان EC اگر از مقادیر ذکر شده بیشتر گردد عملکرد محصول کاهش می یابد. علاوه بر EC, میزان سدیم قابل جذب(S.A.R),کلر, بیکربنات موجود در آب هم در عملکرد محصول مؤثرند لذا لازم است قبل از احداث گلخانه از آب مورد استفاده, آزمایش کاملی بعمل آید.
EC مناسب برای کشت محصولات گلخانه ای
جدول شماره (۳)
نوع محصول EC قابل قبول ds/m
خیار ۲
گوجه فرنگی ۲/۵
توت فرنگی ۱
فلفل ۲
خربزه ۲
گل رز ۱/۳
آلسترومریا ۱/۵
لیسیانوس ۲
گلایول ۲

۶- تجهیزات و ادوات مورد نیاز در گلخانه ها
از تجهیزات و ادوات مورد نیاز گلخانه میتوان به سیستم گرمایشی, سرمایشی, ژنراتور و……. اشاره نمود.
الف- انواع سیستم گرمایشی:
۱- سیستم مرکزی: سیستم شوفاژ(برای گلخانه های بالای ۴/.هکتار) در این سیستم از بخار آب یا آب داغ استفاده می شود.
۲- سیستم موضعی: بخاری شامل سه دسته, بخاریهای منفرد یا تراکمی– بخاریهای کنوکسیونی یا همرفتی– بخاریهای تابشی با انرژی پایین.
ب- انواع سیستم سرمایشی:
۱- سیستم خنک کننده تابستانه:
۱-۱- سیستم خنک کننده فن وپد: متداولترین سیستم تابستانه در گلخانه ها به شمار می رود.
(Fan and pad evaporative coding system)
2-1- سیستم خنک کننده تبخیری(مه پاش)
(Fog evaporating cooling system)
2- سیستم خنک کننده زمستانه
۲-۱- سیستم تیوپ– پنکه (fan tube ventilation)
7- سایر تجهیزات مورد نیاز گلخانه
۱- ژنراتور (برق اِضطراری) ۲- ترموستات ۳- سیستم آبیاری تحت فشار
۸- آفات و بیماریهای مهم گلخانه ای در مناطق مرکزی
اسامی برخی از آفات و بیماریهای مهم که معمولاً به محصولات سبزی و صیفی و گل و گیاهان زینتی خسارت وارد می سازند به شرح ذیل می باشد.
الف- آفات گلخانه ای
مینوز
تریپس
شته ها
زنجرکها
مگس سفید
حلزون های صدف دارو(رابها)
کنه تارعنکبوتی
شپشکهای سپردار
آبدزدک
ب- بیماریهای گلخانه ای
بیماری سفیدک داخلی(دروغی)
بوته میری یا مرگ گیاهچه
بیماری سفیدک سطحی
پژمردگی آوندی ناشی ازفوزاریوم
نماتد مولد غده ریشه
بیماری پژمردگی ناشی از ورتیسلیوم
ویروس موزائیک خیار
علفهای هرز
محدویت منابع آبی و خاکی و ازدیاد جمعیت همواره توجه دانشمندان را بخود معطوف داشته تا راه حلی برای تامین مواد غذایی یافته و به بشریت عرضه نماید .
برای ازدیاد مواد غذایی نه فقط باید به وسعت زمینهای قابل کشت و زرع افزود بلکه بایستی مقدار متوسط تولید محصول در هکتار زمینهای کشاورزی را بیش از حد فعال افزایش داد.
یکی از تکنیک های جدید که از عمر آن در کشورهای جهان سوم بیش از چند دهه نگذشته است، بهره برداری از گلخانه ها است که در آن بجای سطح از فضای ایجاد شده استفاده می نماید و با افزایش عملکردها و کیفیت برتر، بهره کافی نیز عاید کشاورزان خواهد ساخت. ازجمله مزایای کشت های گلخانه ای میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
۱- زودرسی در بازار سبزی و صیفی عامل مهمی در کسب درآمد است.
۲- کیفیت محصولات گلخانه ای به دلیل استفاده از ارقام اصلاح شده بالاست.
۳- به دلیل استفاده از سیستم های تحت فشار در مصرف آب صرفه جویی بعمل می آید .
۴- هزینه های نیروی انسانی کاهش می یابد.
۵- امکان صادرات محصولات به خارج از کشور بوجود می آید.
۶- امکان تولید محصولات متنوع در زیر پوشش ، در فصول مختلف سال و اقلیم های مختلف وجود دارد.
ضرورت بهداشت در تولیدات گیاهی
امروزه در برخی از جوامع ، به دلیل منظور نکردن اصول کیفی در فرآیند تولید محصولات زراعی، باغی و گلخانه ای ، باعث بهدر رفتن تولیدات شده و افت شدید ارزش غذایی آنها را بهمراه دارد .
بطور کلی اهمیت رعایت نکات بهداشتی و تاثیر گذاری آن در سلامت و بازدهی تولیدات کشاورزی بر هیچکس پوشیده نیست. رشد جمعیت و نیاز روز افزون جمعیت روبه رشد به سبزی و صیفی و غذای سالم، وجود بیماریهای قرنطینه ای و واگیردار در کشاورزی و همچنین رقابت بازار در ارائه محصولات کشاورزی با کیفیت بالا، سبب شده است که ضرورت دیدگاه بهداشتی نزد تولیدکنندگان فرآورده های کشاورزی، روزبروز افزایش یابد .
اهمیت مبارزه با بیماریهای گیاهی
در جهانیکه کمبود مواد غذایی زندگی انسان را تهدید
می کند، کاهش میزان خسارات شدید بیماریهای گیاهی در محصولات کشاورزی ، بسیار با اهمیت است . افزایش روزافزون جمعیت در کشورهای صنعتی و تقلیل محصولات کشاورزی در اثر بیماریها و عوامل نامساعد کشاورزی مساله پیچیده ای است که در حال حاضر کارشناسان تغذیه و سازمانهای جهانی را سخت به خود مشغول کرده است.
یکی از عوامل قطعی افزایش راندمان محصولات کشاورزی در وضع فعلی حفظ و حراست آنها از صدمه حاصله به وسیله بیماریها است ، زیرا محصولات کشاورزی مورد تهدید بیماریها قرار گرفته و بدین ترتیب هر ساله میلیونها تن مواد غذایی به هدر می رود.
رعایت بهداشت در واحدهای کشت گلخانه ای
در یک واحد گلخانه ای، مهم ترین عامل برای کنترل موفقیت آمیز عوامل کاهنده تولید و کیفیت، رعایت کامل بهداشت محیط است . این امر مستلزم توجه دقیق به جزئیات قسمت های مختلف یک واحد تولیدی است. در این ارتباط، هدف اصلی همواره پیشگیری از توسعه و گسترش عوامل کاهنده تولید، از جمله آفات و عوامل بیماریزا می باشد. پیشگیری نسبت به کنترل هزینه کمتری دارد . لذا پیشگیری مقدم بر کنترل می باشد . از طرفی استفاده از سموم شیمیایی در کنترل آفات و عوامل بیماریزا به جهت باقیمانده سموم در تولیدات با محدودیت مواجه است .
بنابراین رعایت نکات بهداشتی در یک واحد تولیدی از اهم واجبات است که بایستی از زمان طراحی واحد گلخانه ای مدنظر قرار گیرد و در طی دوره بهره برداری نیز رعایت شود.
اصول جلوگیری از شیوع بیماری و کنترل عوامل بیماری زا
برای کنترل بیماری های گیاهی و پیشگیری از وقوع و شیوع آنها ، عملیات سالمسازی محیط گلخانه بلافاصله پس از پایان هر دوره کشت شروع و تا پایان مرحله برداشت محصول و حتی در حین دوره ذخیره سازی محصول ادامه می یابد .
باید توجه داشت که هیچ عملیاتی بدون داشتن برنامه قابل اجرا نخواهد بود و پیش از آن نیازمند ایجاد تفکر بهداشتی نزد مدیر واحد تولیدی و آموزش آن به تمام افراد مجموعه می باشد .
بنابراین رعایت مراحلی که به اختصار نام برده میشود میتواند در جلوگیری و کنترل بیماری های گیاهی مثمر ثمر گردد :
۱- پاکسازی کامل گلخانه از بقایای کشت قبلی
۲- رعایت تناوب بین کشت ها و محصولات
۳- ضدعفونی بسترهای گلخانه ، پوشش داخلی گلخانه ،محیط پیرامون گلخانه و تمام سیستمهای موجود در آن قبل از مرحله کاشت
۴- پاکیزه نگه داشتن ابزار و شستشوی آنها پس از هر بار استفاده با آب و سپس ضدعفونی آنها
۵- اطمینان از پاکیزگی و ضدعفونی بودن دست ها و کفش ها قبل از ورود به محیط کار
۶- اطمینان از عدم آلودگی گیاهان به عوامل بیماری زا طی بازدید های مستمر
۷- ایجاد تهویه مناسب و خوب در اطراف ساقه و برگ های گیاهان
۸- اجتناب از خیس کرد بوته به هنگام آبیاری
( شاخ و برگ و ساقه خیس آمادگی بیشتری برای ابتلا به بیماری قارچی دارد )
۹- آراستن و اصلاح کردن قسمت های شکسته و آسیب دیده گیاه با چاقو یا تیغ تیز و ضدعفونی شده
۱۰- حذف تمامی گیاه بیمار و یا مرده و ازبین بردن قسمت های بیمارو آسیب دیده گیاه و ضدعفونی محل آن
۱۱- ضدعفونی دایم آب آبیاری بمنظور جلوگیری از انتقال عوامل بیماریزا
۱۲- استفاده از لباس کار مجزا برای هر واحد گلخانه
۱۳ – کنترل تردد کارگران و بازدید کنندگان
۱۴- جلوگیری از ورود حشرات و جوندگان
۱۵- کنترل درجه هوا، رطوبت و نور گلخانه
۱۶- کنترل مواد مغذی خاک و تقویت آن
و در نهایت با بازنگری و اصلاح روشهای عملیاتی و برنامه های پیشگیرانه ، بهبود مستمر را در پیش رو خواهید داشت .
کاربرد مواد در ضدعفونی بستر های گلخانه
غالبا کاربرد مواد ضدعفونی کننده در بستر های کاشت، یک تیمار پیشگیری کننده است که عملا محصول را از خطرات بالقوه، یعنی آفات و بیماریهایی که ممکن است محصول را تهدید نمایند ، حفاظت می‌کند. درکاربرد مواد ضدعفونی کننده ، برخلاف استفاده از سموم باید نکاتی را در نظر داشته باشیم .
یک ضدعفونی کننده مناسب بایستی دارای خصوصیات زیر باشد :
۱- برروی همه میکروبها و عوامل بیماریزای گیاهی موثر باشد
۲- امکان هدف قراردادن یک منطقه خاص را داشته باشد
۳- باقیمانده سمی در تولیدات گیاهی نداشته باشد
۴- نفوذ پذیری آن در سطح و منافذ مناسب باشد
۵- در طیف وسیع درجه حرارت تاثیر گذار باشد
۶- برای کاربر و محیط زیست ایمن باشد
۷- کاربرد سریع و آسان داشته باشد
۸- مقاومت میکروبی ایجاد نکند
۹- قابل سنجش و پایش باشد
۱۰- همیشه در دسترس باشد
۱۱- مقرون به صرفه باشد
در مقابل، کاربرد سموم مستلزم این است که آن ماده دارای خواص فیزیکی شیمیایی خاصی باشد، بنابراین تعداد معدودی از مواد برای مصرف مناسب هستند. علاوه بر این، کاربرد مواد به تکنیک خاص و زمانبندی مصرف نیاز دارد.
سموم کشاورزی کاربرد و خطرات
هرچندکنترل عامل بیماریزا ( با استفاده ازآفت کش ها) در بخش کشاورزی سودمند است ولی آفت کشها باعث ایجاد بیماری و مرگ درانسان‌ها می‌گردند،این مشکلات ناشی از شرایط مختلف تماس مستقیم و غیرمستقیم انسان با آفت‌کش‌ها می باشد.
مستعدترین افراد آنهایی هستند که در تماس مستقیم با این چنین مواد شیمیائی‌اند که همان کارگرانی هستند که در بخش کشاورزی در معرض سموم آفت کش می باشند .
کارگرانی که سموم آفت‌کش را مخلوط،حمل یا در مزرعه بکار می‌گیرند در معرض و تماس شدید آفت‌کش‌ها قرار دارند و اولین محل تماس سم در انسان پوست می باشد، اگر همین کارگران به لباس محافظ سم در زمان استفاده از مواد شیمیایی مجهز نباشند جذب آفت‌کش‌ها از طریق پوست می تواند چشمگیر و قابل ملاحظه باشد. اکثرسموم شیمیایی سرطانزاوتومورزاهستند ووجودانواع سرطانها درجوامع امروز زنگ خطری دراین زمینه است . این نوع مسمومیتها دراثرمصرف متوالی مقادیرجزئی باقیمانده سموم درموادغذایی بوجود می آیند .
سموم شیمیایی مورد استفاده در ضدعفونی بستر های گلخانه :
تا قبل از سال ۱۹۵۰ تولیدکنندگان محصولات گلخانه ای برای مبارزه با امراض خاکزی پس از یک یا چند دوره کشت اقدام به تعویض خاک بستر نموده که هزینه های آن زیاد ، بسیار پر زحمت و وقت گیر بوده است .
طی دهه ۱۹۵۰ روش های مختلف ضدعفونی خاک در گلخانه ها رایج وجایگزین تعویض خاک بسترشد.
در روش ضد عفونی خاک با مواد شیمیایی از ترکیبات شیمیایی تدخینی استفاده می شود که معمولا این ترکیبات در خاک بصورت گاز درمی آیند . این ترکیبات بسیار سمی بوده و از این رو برای استفاده از این مواد رعایت کامل موارد ایمنی و حضور کارشناس متخصص ضروری است.
این مواد شیمیایی دارای خاصیت حیات کشی بوده و بنابراین در حین ضدعفونی خاک توسط این مواد تمام ارگانیزم های موجود در خاک از بین رفته و خاک استریل می گردد . بنابراین اگر خاک پس از ضد عفونی با این مواد در معرض آلودگی مجدد قرار گیرد بدلیل فقدان موجودات مفید خاک عوامل بیمارگر بسرعت در خاک استقرار و گسترش می یابند .
مهمترین ترکیبات شیمیایی که برای ضد عفونی خاک بکا ر می روند به این شرح است :
فرمالین (Formalin): مصرف آن در اروپا و امریکا به لحاظ تاثیرات سرطان زایی ممنوع شده است و بعد از کاربرد آن نیز برای انجام مرحله کاشت باید دو تا سه هفته صبر کرد .
کلروپیکرین (Chloropicrin)یا گاز اشک آور : برای کاربرد این ماده بعد از پاشیدن روی بستر باید آن را محبوس کرد و سه روز نگه داشت و بعد از سه روز ، باید ده روز صبر نمود تا خاک تهویه شود .
متیل برماید(Methyl bromide) : ماده ای بی بو ، بسیار فرار و برای انسان بسیار سمی است و خطر عقیم شدگی را بهمراه دارد. این ماده قارچ ورتیسیلیوم را از بین نمی برد . متیل برماید علاوه بر خطراتی که در استعمال دارد به دلیل تخریب لایه ازن از سال ۲۰۰۳ استفاده از آن در بسیاری از موارد منسوخ شده است .
واپام (Vapam) یا متام سدیم (Metam Sodium): برای استفاده از این ماده روی خاک باید غلطک زده شود و پس از کاربرد سه تا ۴ هفته زمان لازم است تا بستر کاملا آماده شود . تماس آن با پوست انسان نیز موجب ایجاد خارش می کند .
دازومت (Dazomet): شکل گرانول سم متام سدیم است که پس از استفاده می بایست مانند
متیل بروماید و واپام روی بستر با پلاستیک پوشش داده شود .
علاوه بر اینها ، خیساندن مخلوط های خاک با قارچکش هایی مانند بنومیل (Benomyl) ، ریدومیل(Ridomil) و کاپتان (Captan) ، تنها موجب کنترل بعضی از قارچ ها می شود .
در عین حال ضدعفونی بستر های گلخانه راهیست برای به حداقل رساندن خسارات ناشی از آفات و عوامل بیماری زا ولی احتمال بکارگیری نابجا و غیر اصولی سموم وجود دارد . بنابراین میبایست مناسب ترین و ایمن ترین روش را انتخاب نمود تا علاوه بر ایمن بودن برای محیط زیست ، سلامت پرسنل گلخانه را نیز تامین نمود .
تجمع مواد سمی در غذا ، آب ، زمین و هوا یکی از بحث‌های روز برای سلامتی محیط زیست و بشر است ، براساس گزارشات آماری از سراسر جهان تعداد مسمومیت با سموم کشاورزی بیشتر ازپانصد هزارمورد در سال و همراه با بیش ازبیست هزار مورد مرگ می‌رسد . با توجه به اینکه اثرات خطرناک زیستی سموم در درازمدت بطور تجمعی در بدن انباشته می‌شود و صدمات وارده بر فرد ممکن است متناسب با جمع مقدار سم
دریافت شده در طول عمر باشد به همین
دلیل است که خطر نادیده گرفته می‌شود.
به قول دکتر رنه بوس : انسانها طبیعتاً بیشتر متوجه بیماریهایی هستند که علائم آشکار دارند در حالی که بعضی از بدترین دشمنان ما آهسته و بی خبر به سویمان می خزند.
فاکتور مهم در مسمومیت مزمن سموم کشاورزی دارابودن تجمع طولانی مدت در بدن است و این تجمع مواد سمی در بدن در تمامی افراد به واسطه تماس مستقیم وحتی بطور غیرمستقیم از طریق غذا ، تنفس یا جذب پوستی به چشم می‌خورد.
امروزه هیچ کس به کارآیی سموم در حفاظت از محصولات زراعی شکی ندارد ،موضوع قابل بحث این است که اهمیتی که به افزایش عملکرد وسود تولید داده می شود اگر به همان اندازه به سلامت خود وشهروندان ومحیط زیست اعمال گردد جلوی بسیاری از خطرات اجباری ،ارادی و غیرارادی گرفته می‌شود.
واقعیت این است که تقریباً ۹۰ درصد کلیه قارچ‌کشهای مورد مصرف در کشاورزی در مدلهای حیوانی سرطانزا می‌باشند هنوز این مسئله بزرگ توجه عمومی را بخود جلب نکرده است ،یک بررسی روی یازده نوع از قارچ‌کشها نشان داده است که هرچند این موادتنها۱۰ درصد از موادشیمیائی مورد استفاده به عنوان آفت کش را در سال تشکیل می دهند ولی در کل عامل ۶۰ درصد از سرطانهای شایع دستگاه گوارش هستند .
آلودگی های بستر کاشت
خاک منبع آلودگی بسیاری از بیماریهاست. عوامل بیماری زایی که قادرند بدون حضور میزبان تا مدت زیادی در خاک زنده بمانند، عوامل خاکزاد نامیده می شوند (قارچ های فوزاریوم، پی تیوم، ریزدکتونیا از این گروه بشمار می روند) .
عوامل بیماریزایی که بدون حضور میزبان فقط مدت کوتاهی در خاک زنده می مانند اصطلاحاً عوامل بیماریزای حمله ور به خاک نامیده می شوند (از این گروه می توان به تمام نماتد های انگل، پاره ای از ویروس ها، بعضی باکتریهای بیماری زا و بسیاری از قارچها مانند فوما اشاره نمود).
بعضی از باکتریهای بیماریزا به علت وجود محیط مناسب (طوبت و غذای کافی) در حال تکثیر هستند ولی به دلیل اینکه موجب خسارت آنی نمی گردند به آنها اهمیت داده نمی شود ولی به دلیل اینکه موجب خسارت آنی نمی گردند به آنها اهمیت داده نمی شوند ولی وجود آنها به عنوان یک منبع بالقوه آلودگی باید مورد توجه قرار گیرد.
آلودگی های آب آبیاری
عوامل بیماریزای گیاهی (خصوصاً قارچ عامل مرگ گیاهچه پی تیوم) می توانند از طریق آب آبیاری منتقل شوند. بنابراین بهداشت آب و ضد عفونی آن قبل از استفاده بعنوان آبیاری بسیار با اهمیت است .استفاده از آب سالم و ضد عفونی شده، از شیوع و انتشار بسیاری از بیماریها چلوگیری بعمل می آورد.
آلودگی های ابزار و لوازم کشاورزی وباغبانی
یکی از راه های انتقال بیماری از گیاهان آلوده و بیمار به گیاهان سالم استفاده از ابزار و ادوات است. بعنوان مثال قیچی، چاقو و ابزار هرس می توانند عامل انتقال بسیاری از عوامل بیماریزا به بوته های سالم باشند.
ضد عفونی ابزار آلات کاشت، داشت و برداشت قبل و در هنگام استفاده از آنها می تواند از انتقال اینگونه آلودگی ها پیشگیری نماید.
معرفی شرکت دارویی به بان شیمی
شرکت دارویی به بان شیمی در سال ۱۳۸۱ پس از ۵ سال کار تحقیقاتی با هدف تولید مواد دارویی و شیمیایی با تعدادی از جامعه متخصصین این امر تاسیس گردید و امروزه به یک شرکت تولیدی با امکانات پیشرفته درجهت تولید محصولات با کیفیت برتر تبدیل شده است .
شرکت به بان شیمی دارای متخصصین مجرب درامور کنترل کیفی و آزمایشگاهی می باشد که نظارت دقیقی بر استانداردهای کیفی تولیدات دارند . از افتخارات شرکت تولید برترین ضدعفونی کننده دنیا بر پایه پراستیک اسید ( مورد تایید FDA/EPA/WHO ) برای اولین بار درخاورمیانه است این محصول با نام تجاری پرسیدین با کاربردهای اختصاصی عرضه می گردد.
پرسیدین ماده ای ضدعفونی کننده بر پایه پراستیک اسید می باشد که با بالاترین استانداردها و کیفیت برای از بین بردن ویروسها ، باکتریها ، قارچها و دیگر عوامل میکروبی مضر فرمولاسیون و تولید می گردد که دارای تاییدیه های معتبر از مرکز علمی معتبر داخلی می باشد .
معرفی محصول پرسیدین ۱۵% گرید استاندارد با کاربرد کشاورزی و گلخانه ای
پرسیدین ۱۵% توان از بین بردن کلیه میکروارگانیسم ها را با توجه به غلظت مصرفی و شرایط محیطی دارا است و براساس طبقه بندی EPA و FDA این ترکیب در خانواده پراکسی کامپندها و قدرت اثر استریل کنندگی، باکتری کشی، ویروس کشی، قارچ کشی و اسپورکشی قرار دارد.
روش تهیه منحصر به فرد پرسیدین و عدم تولید مواد مضر شیمیایی ثانویه در پروسه تولید و ناپایداری آن در محیط زیست پس از مصرف ، در مقایسه با بسیاری از ترکیبات ها ، آنرا کاندیدای مطالعات زیست سنجی و بررسی امکان جایگزینی آن به عنوان ترکیب ضد میکروارگانیسم های بیماریزا ، ساخته است.
سرنوشت پرسیدین در طبیعت :
پرسیدین در طبیعت تجزیه شده
و در نهایت CO2 وH2O و O2
بجا میگذارد .
موارد کاربرد پرسیدین ۱۵% گرید استاندارد
برای کنترل بیماری های گیاهی ( Control of plant pathogens ) نیاز است در طی دوره رویش حتی تا زمان ذخیره سازی محصولات زراعی و باغی از بروز بیماریها جلوگیری بعمل آورده تا تولیدات دچار افت تولید و ایجاد ضایعات نگردند .
این ترکیب قابلیت استفاده در کلیه گلخانه های پرورش گل و گیاهان زینتی و آپارتمانی ، تولید سبزی و صیفی جات ، پرورش قارچ های خوراکی ، نهالستان های تکثیر نهال و نیز انبار های ذخیره تولیدات زراعی و باغی را در موارد زیر دارد :
۱- ضدعفونی سطوح و بستر ها قبل و بعد از کاشت
۱-۱- ضد عفونی بسترها قبل از کاشت و حذف عوامل بیماریزا .
۲-۱-ضد عفونی سطوح ( راهروها ، سطح داخلی پوشش گلخانه و … ) به منظور کنترل عوامل بیماریزا و جلبک زدائی .
۳-۱- ضد عفونی بسترهای کشت داده شده طی یک تناوب مشخص به منظور جلوگیری از رشد و توسعه عوامل بیماریزا .
۲- ضدعفونی آب آبیاری (به منظورسالم سازی آب از عوامل بیماری زا و جلوگیری از رشد جلبک و خزه ها در بسترها و خطوط انتقال آب )
۳- ضدعفونی ابزار و لوازم کاشت ، داشت و برداشت (ضد عفونی سینی ها، جعبه ها و گلدان های کاشت ، قیچی قلمه گیری ، هرس و برداشت ، چاقوی پیوندو به منظور پاکسازی آنها از عوامل بیماریزا و جلوگیری از انتقال آلودگی ها از گیاه بیمار به گیاهان سالم )
۴- ضدعفونی و رسوب زدایی خطوط لوله انتقال آب
(به منظور ضد عفونی و رسوب زدایی مسیر انتقال آب آبیاری و جلبک زدائی مخازن و حوضچه های ذخیره آب )
۵- ضدعفونی فضا و سطوح گلخانه ها ، سالن ها ، انبار ها و سرد خانه ها
معرفی محصول سپتی سیدین
سپتی سیدین یک محلول آنتی سپتیک بر پایه ترکیبات الکلی و کلروهگزیدین گلوکونات برای ضدعفونی کردن سریع دست و ابزار است که در راستای رعایت بهداشت فردی مورد استفاده قرار میگیرد .
این محصول را میتوان دایما به همراه داشت و در هنگام بازرسی بوته ها و نیز هرس یا برداشت محصول ، دست ها و ابزار کار را با آن ضدعفونی کرد . این عمل از انتقال آلودگی ها از بوته های بیمار به گیاهان سالم جلوگیری بعمل می آورد .
معرفی لباس کار یک یا چندبار مصرف
مجموعه های تولیدی از تعدادی واحد های گلخانه ای تشکیل شده اند و کارگران درحین رفت و آمد بین واحد ها در انتقال آلودگی ها ( حشرات ، بیماریها و … ) از واحدی به واحد دیگر از طریق لباس کار نقش دارند . همچنین ورود نا بهنگام بازدید کنندگان و کارشناسان مشاور که قبلا از سایر واحد ها و مجموعه ها بازدید کرده اند ، باعث انتشار آلودگی ها میگردد .
بنابر این بهتر است لباس کار هر واحد در هنگام ورود به آن سالن عوض شده و از لباس مخصوص همان واحد استفاده شود .
مدير دسترسي عمومي براي نوشتن را غيرفعال كرده.
مدیران انجمن: دانیال داودی راد