موقعیت جغرافیایی شبه‌جزیره عربستان

شبه‌جزیره عربستان در منتهی‌الیه جنوب غربی قاره کهن آسیا به‌عنوان بزرگ‌ترین شبه‌جزیره جهان در محل تلاقی سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا قرار دارد.(5) و از طرف شرق به خلیج‌فارس و دریای عمان، از جنوب به اقیانوس هند و خلیج عدن از غرب، به دریای سرخ، و از شمال به دره فرات و سرزمین‌های سوریه و اردن منتهی می‌شود و تنها در حاشیه باریکی از سرزمین‌های اطراف آن در جنوب و نواحی کوهستانی اندکی باران می‌بارد.(6)

به غیر از کوه‌های کم ارتفاع و پست که بخش محدودی از آن را می‌پوشانند بیشتر از بیابان‌ها و صحراها با ریگ‌های روان پوشیـده شده است که به‌هنـگام وزش باد سراسـر فضـا را ابری از گرد و غبار فرا می‌گیرد. حرکت این ریگ‌ها پیوسته وضع ظاهری صحرا را تغییر می‌دهد، به‌طور کلی آب و هوای جزیرة‌العرب گرم و خشک است، و هیچ رود دائمی در سراسر آن یافت نمی‌شود. هم اکنون شامل کشورهای عربستان سعودی (با مساحتی حدود چهار پنجم شبه‌جزیره)، کویت، قطر، امارات متحده عربی، عمان، بحرین و یمن می‌باشد.

جغرافی‌دانان قدیم این شبه‌جزیره را به شرح ذیل تقسیم نموده‌اند:

1. تهامه: باریکه‌ای از زمین‌های پست و شوره‌زارها که به موازات حجاز سراسر غرب جزیرة‌العرب در امتداد ساحل دریای سرخ کشیده شده و بنادر «حدیده» در یمن و «جده» و «ینبع» در عربستان سعودی در این منطقه ساحلی قرار دارند.

2. یمن: سرزمین یمن در بخش جنوبی شبه‌جزیره عربستان واقع است و در مقایسه با دیگر نواحی آن از آب فراوان‌تر و آبادانی برخوردار است. و آثار تمدنی آن تا به امروز نیز باقی است. پیش از ظهور اسلام با شکسته‌شدن سد عظیم آن و تخریب شهر «مآرب» از بین رفت و بسیاری از قبایل ساکن آن به داخل شبه‌جزیره کوچ نمودند.(7)

3. حجاز: به‌معنای حائل و جدا کننده است زیرا سرزمین تهامه را از فلات نجد جدا می‌سازد. ارتفاعات پست حجاز از خلیج عقبه تا یمن امتداد دارند و در بخش‌های جنوبی به 3750 متر می‌رسند. شهرهای مکه، مدینه و طایف مهم‌ترین شهرهای حجازند و میزان بارندگی در آن نسبت به عربستان مرکزی و صحرایی بیشتر است.

4. نجد: نجد فلات مرتفعی است از حجاز تا خلیج‌فارس، نجد خواستگاه، خاندان سعودی حاکمان فعلی عربستان نیز می‌باشد. میزان بارندگی آن بسیار کم است و بزرگ‌ترین صحراهای عربستان در این قسمت قرار دارد. و بدویان صحراگرد در این ریگزارهای وسیع به حیات خود ادامه می‌دهند.

5. عروض: عروض به‌معنای مانع است و شامل بخش شرقی شبه‌جزیره است که میان نجد، یمن و عراق قرار دارد. و کشورهای کویت، عمان و بحرین در این ناحیه قرار دارند.(

http://www.farsnews.com/newstext.php