مي دانيم كه دعوت پيامبر اسلام مدت 23 سال به طول انجاميد. حضرت 13 سال در مكه مردم را به دين اسلام دعوت نمودند ولي بر اثر فشار و شكنجه هاي فراوان از طرف مخالفين به مدينه هجرت نمودند ايشان مدت 10 سال نيز در مدينه مردم را به دين اسلام دعوت نمودند. در سال 8 هجري به مكه عازم شده و عمره به جا آوردند و زود به مدينه بازگشتند. در سال 9 هجري هم به مكه آمده و عمره به جا آوردند و سال آخر عمرشان يعني سال 10 هجري ذي العقده بود كه اعلام فرمودند قصد حج دارند. حضرت بنا داشتند كه اعمال حج تمتع را كه تا آن زمان مجالي پيش نيامده بود عملاً به مردم بياموزند. اعلام عمومي شد و جمعيتي حدود 120 هزار نفر در گرد رسول خدا جمع شدند تا حضرت اعمال حج را به آنها بياموزد اما هدف مهمتر رسول خدا از اين سفر اعلام رسمي و عمومي و جهاني ولايت و وصايت امير المومنين (ع) بود. لذا حضرت براي اين هدف زمينه سازي هايي فرموند چون موضوع امامت علي (ع) بسيار اهميت داشت. انحراف و هدايت مردم و همه افكار عمومي از اين بركه سرچشمه مي گرفت لذا پيامبر در صحراي مني اولين خطبه خود را ايراد نمودند چرا كه دستور الهي در عرفات نازل شد كه علم ودايع انبياء به علي بن ابيطال منتقل كند و او را بعنوان خليفه و جانشين خود معرفي نمايد.
لذا پيامبر در اين خطبه در صحراي مني ابتدا عفو عمومي دادند يعني خونهاي بناحق ريخته و مالهاي بناحق گرفته شده در جاهليت را رسماً مورد بخشش قرار دادند تا كينه توزي ها از ميان برداشته شود و جو اجتماع براي تامين امنيت آماده شود. پيامبر از آن همه ظلم ها و شكنجه ها گذشتند تا مردم بدانند كه اين اعلام وصابت و ولايت درخصوص حضرت علي (ع) نظر شخصي در آن نيست و حضرت از كسي كينه به دل ندارد.
بعد از اعلام عفو عمومي پيامبر حديث ثقلين را ايراد فرمودند. يعني كه قرآن و ائمه هر دو كفه يك ترازو هستند. ميزان بهره برداري و بهره بردن از آنها يكي است زيرا اعتقاد به كفايت قران در اموراتشان داشتند. پيامبر اين تفكر را با حديث ثقلين اصلاح فرموند و اهميت ولايت ائمه را به مردم تبيين نمودند.
پيامبر خطبه دوم را در مسجد خيف ايراد فرمودند و ضمن تكرار حديث ثقلين به زمينه سازي براي روز غدير پرداختند و فرمودند وقتي كه همه به مكه آمدند جبرئيل لقب اميرالمؤمنين را به عنوان يك لقب اختصاصي به علي بن ابيطالب داده است و دستور فرمودند تا يك يك اصحاب نزد علي (ع) بوند و بگويند السلام عليك يا اميرالمؤمنين و بدينوسيله در زمان حيات خود از آنان اقرار به امير بودن علي (ع) گرفت و اين لقب به علي (ع) اختصاص يافت.
بعد از اين واقعه و زمينه سازي ها حضرت اعلام عمومي فرمودند كه همه در محلي به نام غدير خم جمع شوند. مردم فكر مي كردند اين اجتماع بدليل آخرين حج پيامبر است ولي پيامبر مقصودي ديگر دارد. روز 18 ذي الحجه سال دهم حدود 120 هزار نفر كنار بركه غدير گرد آمدند و در گرماي عربستان درست سر ظهر پيامبر دستور دادند منبري آماده شد در اينجا خطبه اي به مدت 4 ساعت پيامبر ايراد فرمود. خطبه اي پر از معارف و اعتقادات.
ر اين مقدمات پيامبر فكر علي و روش زندگي را براي مردم بيان فرمودند. ايشان خطاب به مردم فرمودند باطن قرآن و تفسير آن را براي شما بيان نمي كند مگر اينكه كسيكه من دست او را مي گيرم و او را بلند مي كنم.
فلذا پيامبر به سنت انبياء سلف و اولياي خدا كه كلام بايد با حمد و ثناي خدا آغاز شود والا ابتر و بينتيجه مي ماند خطبه را با حمد و ستايش پروردگار آغاز نمودند و سپس براي اينكه مردم حجت را تمام ببينند مجدداً خود را معرفي فرمودند زيرا در اين اجتماع از تمام بلاد اسلامي حضور داشتند . پيامبر ابتدا بايد مسائل توحيدي و اعتقادي را مطرح مي كرد و خود را معرفي مي نمود و زمينه سازي هاي فكري، فرهنگي، اجتماعي و سياسي را انجام مي داد تا بر همگان واضح و مبرهن شود كه موضوع ولايت علي (ع) از آبشخور توحيد و نبوت است. و همچنين با توجه به اينكه مردم عصر پيامبر به دليل اينكه در جهالت و ناداني به سر مي بردند وحي را قبول نداشتند چه برسد به اينكه مسئله ولايت را بپذيرند.و پيامبر (ص) نيز با در پيش گرفتن روشي موضوع ولايت را مي خواستند براي مردم بازگو نمايند.
زيرا غدير تنها يك حادثه تاريخي در فرهنگ شيعه ي نيست بلكه يك تفكر است نشانه و رمزي است كه از تداوم خط توليد و نبوت حكايت مي كند. غدير نقطه تلاقي كاروان رسالت با طلايع داران بنوت است. غدير چشمه اي است كه از سرمنزل توحيد آغاز و تا پايان هستني موحدانه مي جوشد و كوثري است كه فنا بر نمي دارد و افقي است بيكرانه و خورشيدي است علم تاب.